Jak interpretować zapis

[Paweł Wietrzykowski]

Indeksuję parafię Konarzewo. Zapisy są czytelne i bezproblemowe ale... właśnie od czasu do czasu pojawia się zapis odwrotny do imię-nazwisko. Pytanie: jak interpretować zapis danych Ojca dziecka, akt 6:
http://szukajwarchiwach.pl/53/3349/0/6.1/77/skan/img/7s85QBJf_PlVRoC0YyPhSQ
Krzyżon Krystofowicz ??
Imię-nazwisko czy nazwisko-imię ?

[Jerzy Drzymała]

Wydaje się, że ksiądz stosował cały czas jeden schemat:
Imię
Nazwisko
czyli
Imię - Krzyżon
Nazwisko - Krystofowicz

Ciekawostka - jako chrzestni w chrzcie nr 7 występują Tytus Działyński i prawdopodobnie jego córka Elżbieta Działyńska (później Czartoryska).

[Henryk Krzyżan]

Poprawne brzmienie tego imienia to Krzyżan, często wymiennie zapisywane jako Krystian/Chrystian lub Chryzostom.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzy%C5%BCan

[koszuciak]

Poprawne brzmienie tego imienia to Krzyżan, często wymiennie zapisywane jako Krystian/Chrystian lub Chryzostom.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzy%C5%BCan

Jako uzupełnienie tego wątku podaję to, co do wymienności tych imion pisał Łukasz w 2015 r.:

Tak, sporo jest tu zamętu. Dodatkowo, "Krzyżan" można by też wyprowadzać od Krystiana (czy też Chrystiana = Christianus). Imię to występowało też w wariancie Krystyn (Christinus).

(Jan) Chryzostom był jednak dużo ważniejszym świętym w kalendarzu katolickim, więc niewykluczone, że część osób o imieniu Krystian czy Krystyn (po ludowemu: Krzyżan) tylko formalnie było ochrzczonych jako Chrysostomus. W dodatku imię Christian było dość popularne wśród ewangelików i nie można wykluczyć, że imię Chryzostom było uznawane przez część księży jako ten "właściwy" katolicki odpowiednik.

Natomiast mieszanie Chryzostoma i/lub Krystiana z Krzysztofem to już chyba jednak po prostu omyłka, względnie ignorancja zapisującego.

Co zaś do etymologii, to również mieszają się tu:

1. słowa z rdzeniem "chris-" czyli od greckiego "chrio" (namaścić), stąd Christos ("pomazaniec", Mesjasz, Chrystus), od tego wywodzą się słowa takie jak chrzest, chrześcijanin, imiona Christophoros ("niosący Chrystusa"), Christianos i Christinus ("należący do Chrystusa"). Imię Krzysztof tylko fonetycznie zbliża się do brzmienia słowa "krzyż" (zdarzają się zapisy "Krzyżtof"!) ponieważ oczywiste było skojarzenie z drugą grupą:

2. słowa z rdzeniem "krzyż" od łacińskiego crux poprzez niemieckie kruzi (dziś Kreuz). Etymologicznie niespokrewnione z pierwszą grupą, ale fonetycznie bliskie i kojarzące się znaczeniowo. Dlatego "Krzyżan" pozornie wywodzi się od krzyża (Wikipedia moim zdaniem tu się myli, idąc za prostym skojarzeniem graficznym), a faktycznie albo od grupy pierwszej, albo od:

3. słowa z rdzeniem "chryso-" czyli po grecku "złoto" takie jak Chrysostomos ("Złotousty" - przydomek jednego ze świętych o imieniu Jan, znanego jako kaznodzieja), po polsku Chryzostom a po ludowemu Krzyżostan a nawet, jak już wiemy nieraz i Krzyżan. Od złota wywodzą się też chryzantemy - dosłownie "złote kwiaty" oraz rzadkie imię Chryzogon.

Zaiste, niezły mętlik.

Idąc zatem tropem etymologii - są to zupełnie różne imiona. Opierając się jednak na przyjętej przez naszych przodków daleko idącej dowolności w tłumaczeniu i interpretacji, musimy przyjąć, że te imiona były dość "płynne".

Ten problem niestety nigdy nie zostanie rozwiązany, podobnie jak w przypadku pierwszeństwa jaja czy kury

[Paweł Wietrzykowski]

Dziękuję Wam bardzo za wasze uwagi.
Jurku: napisałem ten post bo - niestety - ksiądz nie trzymał się stale tego samego schematu. Są zapisy gdzie imię było podawane jako drugie....