Wiek poborowych w armii pruskiej w latach 1914-1918

[L_Maik]

Witam!

Czy orientuje się ktoś z szanownych forumowiczów jakie roczniki poborowych były powoływane do armii pruskiej w czasie I wojny światowej?
Czy w kolejnych latach trwania wojny sięgano po coraz to młodszych i starszych mężczyzn?

Pozdrawiam!
- Leszek

[Henryk Krzyżan]

Witam,
Mój dziadek w 1915 roku uciekł z domu i zaciągnął się do wojska jako 14-latak, ale podał wiek 16 lub 17 lat.

[Pawełczyk]

Armia pruska była oparta na powszechnym poborze. Ogólny pobór do armii pruskiej
wprowadzono ustawą o obowiązku służby wojskowej z 1814 roku, a od 1867 r. obowiązywała w
Niemczech zasada, że każdy obywatel podlegał obowiązkowi wojskowemu, niezależnie od pochodzenia
czy posiadanego majątku. Obowiązek wojskowy rozpoczynał się od wieku 17 lat, a kończył z
ukończeniem 45 lat. Obowiązek służby w służbie liniowej lądowej lub marynarce obejmował wiek od
20 do 39 lat. Od 1890 r. służba trwała dwa lata, z wyjątkiem konnicy i marynarki, gdzie służyło się 3
lata. Szkolenie wojskowe rozpoczynało się w wieku 20 lat. Występował obowiązek zgłoszenia się do
komisji poborowej w okresie od 15 stycznia do 1 lutego. Obwieszczenia o prowadzonym poborze
ogłaszano w gazetach urzędowych danego powiatu z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Z ważnych
przyczyn można było odroczyć służbę. Dopuszczalne było odroczenie od służby wojskowej przez 3 lata.
Osoby niezdatne do służby z powodu niedostatecznych kwalifikacji były zwalniane do rezerwy, której
podlegały do 32 roku życia.
Obowiązek służby wojskowej składał się na obowiązek służby i obowiązek landszturmu.
Obowiązek służby to służenie w służbie czynnej i rezerwowej oraz służbie obrony krajowej (landwerze).
Oddziały rezerwy, landwery i landszturmu powoływane były w przypadku mobilizacji. Do każdej formacji na wypadek wojny utworzone
zostały oddziały zapasowe (Ersatz - Bataillon), o charakterze szkoleniowym, przygotowujące w garnizonach nowych żołnierzy do zasilania
jednostek na froncie oraz rehabilitujących tak zwanych ozdrowieńców (żołnierzy po wyleczeniu).
Przykład schematu podległości do służby obrony (oprócz jazdy) dla każdego rekruta przedstawia się w
latach życia następująco:
1. obowiązek aktywny, czyli czynna służba wojskowa („pod bronią”)
2. obowiązek rezerwy, który powstawał po odbyciu służby zasadniczej, trwający łącznie ze służbą przez
7 lat, a cechujący się obowiązkiem dwukrotnego ośmiotygodniowego udziału w ćwiczeniach
wojskowych
3. obowiązek obrony krajowej - landwery (Landwehr) podzielony na dwa typy:
typ I - w którym istniała konieczność stawania na komisji i ćwiczeniach a w przypadku wojny udział w
utworzonych jednostkach rezerwy lub landwery,
typ II - trwający do 31 marca po ukończeniu 39 lat, w którym to okresie w przypadku wojny można było
powołać do jednostek rezerwy lub oddziałów landwery, a także do służby ochrony obiektowej.
Landwera (Landwehr) to jednostki drugiej kolejności mobilizacji, inaczej obrona krajowa, formowana
przez okręgi wojskowe w celu wykonywania zadań na froncie. Formacje landwery nie istniały w czasie
pokoju, były natomiast przewidziane w planach mobilizacyjnych i dużą część z nich sformowano
niezwłocznie po wypowiedzeniu wojny.
4. obowiązek rezerwy zastępczej, stosowany do osób teoretycznie zdolnych do służby wojskowej, ale z
pewnych powodów nieuwzględnionych w poborze, powoływanych według potrzeby w okresie 12 lat -
od 20 do 32 roku życia. Powoływani byli na ćwiczenia bez broni, podczas wojny mogli służyć jako
uzupełnienie sił zbrojnych.
5.obowiązek służby w pospolitym ruszeniu czyli landszturmie (Landsturm), który wynikał z przepisów z
1888 r.:
typ I - do którego należeli mężczyźni od 17 do 39 roku życia
typ II - do którego należeli mężczyźni od 39 do 45 roku życia.
Podczas wojny landszturm służył jako uzupełnienie sił wojskowych, a zajmował się ochroną ważnych
obiektów wojskowych i cywilnych (mosty, drogi, kolej, itp.), zabezpieczaniem obrony (rowy strzeleckie,
okopy, itp.). Landszturm to wojsko starych żołnierzy zaplecza, uzbrojonych w przestarzałe karabiny i
używanych do celów wartowniczych.
Każdy pułk podczas mobilizacji formował jeden Ersatzbataillon (batalion rezerwowy) po 4 kompanie
(pułki gwardyjskie po 5 kompanii), jeden Rekrutendepot (skład rekrutów) i Handwerkabteilung (oddział
rzemieślniczy). Były to jednostki uzupełniające jednostki macierzyste na froncie. Dla tych, którzy z
różnych względów nie mogli odbywać służby wojskowej funkcjonowała służba zastępcza.
Werbunek poborowych prowadził urząd zwany Bezirksamt - Kommando.

Michał

[Piotr Jurkowiecki]

Bardzo ciekawe. Mój dziadek urodzony w 1883 roku w 1903 roku (w wieku 20 lat) zdał maturę w Rogoźnie i rozpoczął studia, które zakończył w 1907 roku (w wieku 24 lat). Nie słyszałem aby przed I wojną był na jakimś szkoleniu wojskowym. Czy od służby / szkolenia wojskowego zwalniała sytuacja rodzinna (np. gdy miał na utrzymaniu rodzinę)? W czasie I wojny przez 3 lata służył w taborach w Szczecinie.
W archiwum domowym znalazłem oryginały zaświadczeń policji ze wszystkich miejsc pobytu w czasie studiów potwierdzające przebywanie w danej miejscowości z dokładnością do dnia z uwagą - wird zur Militar...... Wszystkie te zaświadczenia zostały wydane w sierpniu 1907 roku. Myślę, że zostały zgromadzone w celu załączenia do jakiegoś wniosku do komisji poborowej.
Pozdrawiam
Piotr

[pionier]

Swietne informacje zebrane w calosc. Wielkie dzieki Michal.

Pozdrawiam,
Milosz

[Łukasz Bielecki]

Mój pradziadek urodzony w 1881 miał w chwili wybuchu I Wojny niecałe 33 lata i został powołany do służby na tyłach a konkretnie była to obsługa portu wojennego w Kilonii. W trakcie wojny (październik 1917) zawarł ślub w kościele na Jeżycach a ostatecznie wrócił do Poznania 14 listopada 1918. Nie jest mi znane żadne inne miejsce służby oprócz owej Kilonii (Kiel).

[albicilla2]

Z zapisów w pamiętniku mojego wujka wynika,że dostał powołanie w chwili ukończenia 20 lat. Wraz z równolatkami przebył wstępne szkolenie w koszarach na Bukowskiej. Potem wywieziono ich (Poznaniaków i z okolic Poznania, wujek był z Pobiedzisk) do dzisiejszego Głogowa i po 3 miesiącach wysłano na front.