Ślub cywilny a religijny do 1939 roku

[TomekD]

Szukam (póki co bezskutecznie) potwierdzenia ślubu kościelnego dla znanego mi aktu cywilnego z 1923 zawartego w Poznaniu. Być może ślub miał miejsce w parafii panny młodej poza Poznaniem...

Przeglądając wpisy z księgi ślubów parafii Bożego Ciała w Poznaniu z tych lat zastanowiły mnie odnotowane w osobnej kolumnie księgi, zawsze obecne, numery aktów cywilnych pochodzące z różnych urzedów, także spoza Poznania.
Wpisy kolejnych aktów dokonywały różne osoby. Na stronie często jest kilka charakterów pisma. Numery aktów cywilnych wydają się być wpisywane zawsze tym samym charakterem pisma co akt.

Wygląd to tak, jakby istniała wtedy regulacja prawna uzależniająca udzielenie ślubu religijnego od przedstawienia cywilnego aktu, czy było tak faktycznie ?
(Po roku 1952 (nie wiem do kiedy) po nowelizacji przepisów prawa o aktach stanu cywilnego udzielenie ślubu religijnego bez ślubu cywilnego groziło duchownemu aresztem do 4 miesięcy lub grzywną do 5000 złotych.)
TomekD, edit 2013-02-23
To był rok 1958 a nie 1952:
Ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o zmianie przepisów prawa o aktach stanu cywilnego.
Dz.U. 1958 nr 72 poz. 358
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet? ... 9580720358

Zastanawia mnie też wybór urzędu w którym cywilny akt ślubu był zawierany - można było wybrać dowolny Urząd czy było to zależne od np. miejsca zamieszkania ?

Ostatnio edytowano 23 lut 2013, 15:53 przez TomekD, łącznie edytowano 1 raz

[Łukasz Bielecki]

Szukam (póki co bezskutecznie) potwierdzenia ślubu kościelnego dla znanego mi aktu cywilnego z 1923 zawartego w Poznaniu. Być może ślub miał miejsce w parafii panny młodej poza Poznaniem...

Warto sprawdzić oryginał kościelnej księgi chrztów dla obojga małżonków. Powinna być adnotacja przy chrzcie, gdzie rzeczony/a zawarł/a małżeństwo. Nawet jeśli jeden z proboszczów tego nie dopełnił, to może chociaż drugi.

Jest też wcale nie teoretyczna możliwość, że osoby te zawarły tylko ślub cywilny! W Wielkopolsce było to możliwe.

Wygląd to tak, jakby istniała wtedy regulacja prawna uzależniająca udzielenie ślubu religijnego od przedstawienia cywilnego aktu, czy było tak faktycznie ?
(Po roku 1952 (nie wiem do kiedy) po nowelizacji przepisów prawa o aktach stanu cywilnego udzielenie ślubu religijnego bez ślubu cywilnego groziło duchownemu aresztem do 4 miesięcy lub grzywną do 5000 złotych.)

Dokładnie tak samo było (oczywiście wyjąwszy konkretne kary) pod rządami ustawy pruskiej od roku 1874 i później w b. zaborze pruskim w II RP. Można powiedzieć, że komuniści rozszerzyli ten model na całą RP, później PRL.

Zastanawia mnie też wybór urzędu w którym cywilny akt ślubu był zawierany - można było wybrać dowolny Urząd czy było to zależne od np. miejsca zamieszkania ?

Niemal zawsze w USC do którego należała miejscowość zamieszkania panny młodej, ale czasami zdarzały się odstępstwa. Pewnie tak samo często jak analogicznie przy ślubach kościelnych, choć niekoniecznie w tych samych przypadkach!

Pozdrawiam

[TomekD]

Łukaszu,

Dziękuję, dla mnie i pewnie wielu osób to ciekawe informacje - jak widać znając datę ślubu cywilnego należy poszukiwać ślubu kościelnego w tym dniu lub później.

Jako ciekawostka - numer aktu cywilnego ślubu mam z kart meldunkowych miasta Poznań gdzie podano jego datę.
Dzisiaj dostałem urzędowy odpis aktu z USC, numer jest zgodny ale faktyczna data jest wcześniejsza o jakieś 3 tygodnie od tej podanej w KM.

Mógł to być błąd osoby dokonującej wpisu w KM, zaciekawiło mnie na jakiej podstawie aktualizowano wpisy w KM ?
Jeżeli istniał obowiązek zgłaszania zmian to data ślubu mogła oznaczać dla różnych osób różne daty - ślubu cywilnego lub religijnego.
Mogło być tak, że działo się to z urzędu - informacja z USC była przekazywana do meldunków.

Jak pytałem jakiś czas temu w AAP obowiązek dokonywania adnotacji w L.Baptisatorum powstał bodaj w latach 20 XX wieku i nie był wykonywany zbyt sumiennie. Na pocieszenie (lub nie:-) z tą sumiennością w dokonywaniu adnotacji w aktach narodzin było też nienajlepiej w USC o czym co chwila się przekonuję.
W przypadku tego związku wersja tylko ślubu cywilnego raczej wydaje się być mało prawodpodobna. Sprawdzenie księgi chrztów dla obojga małżonków będzie trudne bo księgi znajdują się w AA Gniezno a jak pisał tutaj ostatnio Leszek vel Kabat drzwi zamknęły się tam na dłużej.