05 sie 2007, 22:35
Wielu z Was wyda sie moje pytanie banalne ale ja po prostu nie wiem. AP ma ksiegi grodzkie í ziemskie. Jak jest to zorganizowane? Jezeli ja chce je przjzec dla pow. gnieznienskiego í poznanskiego czy to mam czytac latami czy miejscowosciami? Czy one maja indeksy nazwisk? Ile ksiag mozna przejzec w ciagu dnia? Chodzi mnie o mozliwosc fizyczna oraz limit wypozyczonych ksiag. Ile pracy mozna zrobic przez 2 tygodnie? Czy maja je na mikrofilmach? Z gory dziekuje za wskazowki.
09 sie 2007, 23:54
Czy nikt nie byl nigdy w Archiwum Poznanskim przegladajac ksiegi ziemskie i grodzkie? Ja po prostu jestem ciekaw jak taka wizyta wyglada i ile mozna przegladnac w jednym dniu?
10 sie 2007, 22:10
Krzysztofie,
Przesunąłem Twoje pytanie do nowego wątku, być może ludziom będzie łatwiej tu trafić.
Co do ksiąg grodzkich i ziemskich, to jest ich cała masa. Nigdy w nich niczego nie szukałem, ale widziałem je w magazynie AP w Poznaniu.
U R.T.Prinke jest kilka stron o księgach sądowych, grodzkich i ziemskich - w moim "starym" wydaniu są to strony 121-126. Jeśli nie masz dostępu do tej książki, to mogę przy okazji podesłać na maila.
Pozdrawiam
Maciej
Przesunąłem Twoje pytanie do nowego wątku, być może ludziom będzie łatwiej tu trafić.
Co do ksiąg grodzkich i ziemskich, to jest ich cała masa. Nigdy w nich niczego nie szukałem, ale widziałem je w magazynie AP w Poznaniu.
U R.T.Prinke jest kilka stron o księgach sądowych, grodzkich i ziemskich - w moim "starym" wydaniu są to strony 121-126. Jeśli nie masz dostępu do tej książki, to mogę przy okazji podesłać na maila.
Pozdrawiam
Maciej
10 sie 2007, 23:37
Macku dobry pomysl z tym watkiem. Moze inni tez beda z niego korzystac.
Faktycznie w tej ksiazce jest wiele ciekawych informacji o ksiegach grodzkich í ziemskich. Najwazniejsza to chyba taka, ze sa tam cale genealogie rodzin. Tak wiec dokladnie wiadomo o jakiego Jana Kowalskiego chodzi. Sa umowy kupna, sprzedazy í dzierzawy gruntow. Tak wiec zrodlo informacji nieco ograniczone do wlascicieli í dzierzawcow ziemi. Niestety trzeba dobrze znac lacine.
Nic dziwnego, ze Teki Dworzaczka zawieraja takie cenne informacje.
Pan Rafal Prinke nie jest juz aktywny w internecie na zadnym polskim czy angielskim forum. Moze tutaj zaglada raz poraz. Bardzo jestem ciekaw czy sa plany uzupelnienia Tek Dworzaczka o nieprzegladniete jeszcze ksiegi.
Faktycznie w tej ksiazce jest wiele ciekawych informacji o ksiegach grodzkich í ziemskich. Najwazniejsza to chyba taka, ze sa tam cale genealogie rodzin. Tak wiec dokladnie wiadomo o jakiego Jana Kowalskiego chodzi. Sa umowy kupna, sprzedazy í dzierzawy gruntow. Tak wiec zrodlo informacji nieco ograniczone do wlascicieli í dzierzawcow ziemi. Niestety trzeba dobrze znac lacine.
Nic dziwnego, ze Teki Dworzaczka zawieraja takie cenne informacje.
Pan Rafal Prinke nie jest juz aktywny w internecie na zadnym polskim czy angielskim forum. Moze tutaj zaglada raz poraz. Bardzo jestem ciekaw czy sa plany uzupelnienia Tek Dworzaczka o nieprzegladniete jeszcze ksiegi.
17 sie 2007, 20:01
Żeby uświadomić sobie ogrom materiału, wziąłem dla przykładu powiat kościański. Dworzaczek zindeksował 87 z 400 ksiąg grodzkich i ziemskich. Licząc średnio po 140 wpisów na księgę, otrzymujemy 44 tysiące spraw pozostałych do przejrzenia czyli dla porównania: 1/3 obecnego stanu Poznań Project!
Całe szczęście, że - jak podaje pan Prinke - w tytule zapisu zwykle odnotowywano osoby dramatu!
Całe szczęście, że - jak podaje pan Prinke - w tytule zapisu zwykle odnotowywano osoby dramatu!
17 sie 2007, 20:52
To ja mam pytanie - czy jest ktoś na forum, kto przeglądał "na żywo" te księgi, wie jak to wygląda w praktyce i jak znaleźć odpowiednią księgę w inwentarzach? Takie praktyczne spojrzenie by się przydało.
Bartku, może Ty?
Pozdrawiam
Maciej
Bartku, może Ty?
Pozdrawiam
Maciej
17 sie 2007, 21:04
Nie ja. Nawet nigdy w AP nie byłem.
20 sie 2007, 21:56
Wlasnie ogrom pracy jest po prostu przerazajacy. Dworzaczek robil to przez 40 lat. Ale znowu w dobie komputerow pewnie moznaby to zrobic w 7-10 (nie trzeba pisac mozna dyktowac na komputer). Moze w przyszlosci bedzie to zrobione. Wtedy bylaby to najwieksza kopalnia wiadomosci z Wielkopolski. Ano bedziemy cierpliwie czekac. 
21 sie 2007, 07:56
We wstępie do Regestów czytamy o tych legendarnych gotowych drzewach z ksiąg grodzkich:
"Tablice genealogiczne przerysowane ze źródeł zamieszczono w osobnych zbiorach."
- w jakiej publikacji można je znaleźć?
"Tablice genealogiczne przerysowane ze źródeł zamieszczono w osobnych zbiorach."
- w jakiej publikacji można je znaleźć?
21 sie 2007, 08:02
Krzysztofie, myślę, że podnietą do badań tych ksiąg stałaby się digitalizacja jednej z nich np. dla WBC. Może poddać taką propozycję w AP?
21 sie 2007, 08:11
Bartku, może w "Genealogii" Dworzaczka? Wiem, że tam jest sporo tablic, więc pewnie to o to chodzi. Kiedyś proponowałem na Genpolu, żeby naciskać na zdigitalizowanie "Genealogii" Dworzaczka i wydanie na przykład w sklepie Genpolu na CD. Wszyscy byliby szczęśliwi - genealodzy, bo mogliby kupić pozycję, której praktycznie nie sposób dostać, posiadacze praw autorskich, bo zawsze to jakiś zysk, a także wydawca (i osoby digitalizujące). Czasem się zastanawiam, dlaczego ludzie nie chcą zarobić w prosty sposób... Przecież zdigitalizowanie książki i wydanie jej na CD, albo nawet wznowienie wydania to dla osób, które zajmują się tym zawodowo pestka. Być może "target" jest za mały - kilkudziesięciu genealogów, no może z historykami to kilkaset osób.
Póki co zostaje więc biblioteka.
Krzysztofie,
Na początek dobrze chociaż, żeby powstały internetowe inwentarze do tych zasobów. W bazie Sezam są tylko nazwy zespołów, np:
Księgi sądów ziemskich - SEZAM
Księgi sądów i urzędów grodzkich - SEZAM
Wiedząc ile ksiąg przypada na określone lata, można - szukając w takim zakresie dla określonego obszaru - ograniczyć liczbę koniecznych do przejrzenia ksiąg do kilku, no może kilkunastu, co jest pewnie zadaniem do zrobienia w skończonym czasie
Maciej
Póki co zostaje więc biblioteka.
Krzysztofie,
Na początek dobrze chociaż, żeby powstały internetowe inwentarze do tych zasobów. W bazie Sezam są tylko nazwy zespołów, np:
Księgi sądów ziemskich - SEZAM
Księgi sądów i urzędów grodzkich - SEZAM
Wiedząc ile ksiąg przypada na określone lata, można - szukając w takim zakresie dla określonego obszaru - ograniczyć liczbę koniecznych do przejrzenia ksiąg do kilku, no może kilkunastu, co jest pewnie zadaniem do zrobienia w skończonym czasie
Maciej
21 sie 2007, 08:22
Maćku, inwentarze są przecież u Dworzaczka.
http://teki.bkpan.poznan.pl/index_inwentarze.html
Tam też znalazłem spis zbadanych przez niego metrykaliów.
http://teki.bkpan.poznan.pl/index_inwentarze.html
Tam też znalazłem spis zbadanych przez niego metrykaliów.
25 sie 2007, 09:53
04 wrz 2007, 20:46
Najlepiej poczytać o ksiegach grodzkich w:
J. Bielecka, Inwentarze ksiąg archiwów grodzkich i ziemskich Wielkopolski. XIV-XVIII wieku, Poznań 1965
Bardzo dobra pozycja, są też tam konkordancje sygnatur.
Gdzieś napotkałem też tą pozycję w internecie, ale nie moge jej znaleźć
J. Bielecka, Inwentarze ksiąg archiwów grodzkich i ziemskich Wielkopolski. XIV-XVIII wieku, Poznań 1965
Bardzo dobra pozycja, są też tam konkordancje sygnatur.
Gdzieś napotkałem też tą pozycję w internecie, ale nie moge jej znaleźć
05 wrz 2007, 00:04
Sebastianie, dziekuje bardzo za wiadomosc. Namierzylem juz ja w bibliotece uniwersyteckiej w Poznaniu. Zanim zangazuje rodzine mozesz mnie blizej powiedziec w skrocie co tam jest. Tylko suchy inwentarz czy tez jakies indeksy? Dzieki
05 wrz 2007, 08:49
W bibliotece UAM można zamówić ksero z wysyłką, chyba po 35 gr od strony.
05 wrz 2007, 08:54
Witaj Krzysztofie!
Pozycja zawiera opis struktury administracyjnej Wielkopolski z okresu staropolskiego, historię urzędów wielkopolskich, historię powstawania ksiąg i ich losów. Omówione są księgi poznańskie, kościańskie, wschowskie, wałeckie, kaliskie, konińskie, pyzdrskie, gnieźnieńskie, kcyńskie, inowrocławskie, bydgoskie.
Konkordancje, czyli zgodność starych i nowych sygnatur. Przy tym trzeba bardzo uważać!!! a także jaki typ księgi. Kwerendziści często przy tym się mylą.
Nie moge jej teraz znaleźć w necie. Żałuję że jej nie wgrałem.
Pozycja zawiera opis struktury administracyjnej Wielkopolski z okresu staropolskiego, historię urzędów wielkopolskich, historię powstawania ksiąg i ich losów. Omówione są księgi poznańskie, kościańskie, wschowskie, wałeckie, kaliskie, konińskie, pyzdrskie, gnieźnieńskie, kcyńskie, inowrocławskie, bydgoskie.
Konkordancje, czyli zgodność starych i nowych sygnatur. Przy tym trzeba bardzo uważać!!! a także jaki typ księgi. Kwerendziści często przy tym się mylą.
Nie moge jej teraz znaleźć w necie. Żałuję że jej nie wgrałem.
05 wrz 2007, 23:25
Dziekuje Bartku i Sebastianie za info. Ja wiele razy korzystalem z biblioteki i zawsze milo mnie czy moja rodzine traktowano robiac kopie ksiazek. Jestem zachwycony pomoca pracownikow biblioteki. Sebastian, jak widze to czeka mnie ogrom pracy. A to dobrze bo bezrobocie zabija. 
28 wrz 2007, 15:26
Parę wieści na gorąco - właśnie wróciłem z AP.
Księgi grodzkie zostały zmikrofilmowane - przez Archiwum. Można więc je przeglądać w dowolnym innym AP (uwaga: poznańskie AP nie pobiera żadnych dodatkowych kosztów za wysyłkę).
Jedynym skorowidzem do ksiąg (i nie wiadomo, jaką ich część uwzględniającym) jest dostępna w APP tzw. kartoteka do dziejów wsi. Sporządzona w latach 50-tych ub. stulecia, w ramach akcji prowadzonej wówczas i w innych AP. Nie mogę się wypowiadać o całości, bo miałem przyjemność wertować tylko jedną z szuflad: księgi grodzkie kościańskie cz.3. Fiszki pogrupowane tematycznie, w obrębie każdego tematu chronologicznie (występują lata od 1505 do 1793, inskrypcje grodzkie oraz relacje grodzkie, podano oczywiście folio dokumentu oraz jeszcze starą sygnaturę). Przedmiot zapisu zreferowany czasem zdawkowo ("kradzież"), czasem z podaniem nazwisk, w tym również chłopskich.
Zagadnienia z szuflady pt. "Dzieje wsi Kościan 3" (tytuły moje):
13. Uwolnienie z poddaństwa - 5 cm fiszek
14. Kontrakt o dzierżawę, czynsze chłopskie, sprawy działowe (3 cm).
15. Protest p-ko stacjom wojskowym, szkody przez wojsko wyrządzone (1 cm)
16. Spis dymów
17. Zbiegostwo chłopów (8 mm)
18. Dysponowanie poddańcze chłopem, wydanie zbiegów (8 mm).
19. Ceny, miary (5 mm).
20. Piechota wybraniecka
21. Łany puste (1 cm)
22. Pobicie i okazanie ran
23. Gwałty i zajazdy
24. Kradzieże
25. Spory graniczne
26. Wwiązanie w ziemię
27. Zabezpieczenie należności w gruncie z poddanymi
28 - brak
29. Mężobójstwo i główszczyzna
30. Klęski elementarne (5 mm względnie cm - zapis niewyraźny )
31. Rzemiosło na wsi (1 cm)
32. Wyręby lasów i spasy.
33. Zajęcie przez folwark pól opustoszałych (5 mm)
34. Bunty chłopskie
35. Kościół i klasztor - zapisy, pretensje (8 mm)
36. Dobra biskupie
37. Melioracje wodne, groble i mosty
38. Sprawy p-ko kmieciom
X. Varia (3 cm).
Działy bez podania grubości zawierają jedynie pojedyncze fiszki, przy czym każda fiszka w zależności od metody pracy przyjętej przez archiwistę zawiera od jednego do kilkunastu odnośników do tej samej księgi grodzkiej.
Widziałem też wspomniane dzieło Bieleckiej. Wygląda na to, że inwentarze do ksiąg na stronie Tek Dworzaczka zaczerpnięto właśnie z niego.
Pozdrawiam,
Bartek
Księgi grodzkie zostały zmikrofilmowane - przez Archiwum. Można więc je przeglądać w dowolnym innym AP (uwaga: poznańskie AP nie pobiera żadnych dodatkowych kosztów za wysyłkę).
Jedynym skorowidzem do ksiąg (i nie wiadomo, jaką ich część uwzględniającym) jest dostępna w APP tzw. kartoteka do dziejów wsi. Sporządzona w latach 50-tych ub. stulecia, w ramach akcji prowadzonej wówczas i w innych AP. Nie mogę się wypowiadać o całości, bo miałem przyjemność wertować tylko jedną z szuflad: księgi grodzkie kościańskie cz.3. Fiszki pogrupowane tematycznie, w obrębie każdego tematu chronologicznie (występują lata od 1505 do 1793, inskrypcje grodzkie oraz relacje grodzkie, podano oczywiście folio dokumentu oraz jeszcze starą sygnaturę). Przedmiot zapisu zreferowany czasem zdawkowo ("kradzież"), czasem z podaniem nazwisk, w tym również chłopskich.
Zagadnienia z szuflady pt. "Dzieje wsi Kościan 3" (tytuły moje):
13. Uwolnienie z poddaństwa - 5 cm fiszek
14. Kontrakt o dzierżawę, czynsze chłopskie, sprawy działowe (3 cm).
15. Protest p-ko stacjom wojskowym, szkody przez wojsko wyrządzone (1 cm)
16. Spis dymów
17. Zbiegostwo chłopów (8 mm)
18. Dysponowanie poddańcze chłopem, wydanie zbiegów (8 mm).
19. Ceny, miary (5 mm).
20. Piechota wybraniecka
21. Łany puste (1 cm)
22. Pobicie i okazanie ran
23. Gwałty i zajazdy
24. Kradzieże
25. Spory graniczne
26. Wwiązanie w ziemię
27. Zabezpieczenie należności w gruncie z poddanymi
28 - brak
29. Mężobójstwo i główszczyzna
30. Klęski elementarne (5 mm względnie cm - zapis niewyraźny
)
31. Rzemiosło na wsi (1 cm)
32. Wyręby lasów i spasy.
33. Zajęcie przez folwark pól opustoszałych (5 mm)
34. Bunty chłopskie
35. Kościół i klasztor - zapisy, pretensje (8 mm)
36. Dobra biskupie
37. Melioracje wodne, groble i mosty
38. Sprawy p-ko kmieciom
X. Varia (3 cm).
Działy bez podania grubości zawierają jedynie pojedyncze fiszki, przy czym każda fiszka w zależności od metody pracy przyjętej przez archiwistę zawiera od jednego do kilkunastu odnośników do tej samej księgi grodzkiej.
Widziałem też wspomniane dzieło Bieleckiej. Wygląda na to, że inwentarze do ksiąg na stronie Tek Dworzaczka zaczerpnięto właśnie z niego.
Pozdrawiam,
Bartek
02 paź 2007, 10:48
Hej,
Wstawiłem na naszą stronę opracowany przez Bartka "Indeks do regestów metrykaliów Dworzaczka".
Maciej
Wstawiłem na naszą stronę opracowany przez Bartka "Indeks do regestów metrykaliów Dworzaczka".
Maciej
04 paź 2007, 01:12
Bartek Twoj opis jest rewelacyjny. Bardzo mnie przyblizyles organizacje zbiorow.
Dzieki.
Macku ale kawal swietnej pracy zrobiles. Ja kiedys probowalem to zaladowac do Excela ale jakos nie powiodlo sie.Swietny index.
Dzieki.
Macku ale kawal swietnej pracy zrobiles. Ja kiedys probowalem to zaladowac do Excela ale jakos nie powiodlo sie.Swietny index.
19 paź 2007, 11:26
Palestra i księgi sądowe ziemskie i grodzkie w dawnej Polsce
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmeta ... blication&
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmeta ... blication&
19 paź 2007, 21:32
Krzysztofie, opracowanie przygotował w całości Bartek, tak że mojej zasługi nie ma tutaj żadnej (no może oprócz wstawienia na stronę, ale to minutka) i to jemu należą się podziękowania.
Pozdrawiam
Maciej
Pozdrawiam
Maciej
21 paź 2007, 00:30
Ale gafa. Oczywiscie trzeba podkreslic trud Bartka. Swietna robota Bartku. Wybacz prosze.
14 sty 2008, 21:24
Dotarłem do dwóch pozostałych szuflad z kartoteką dla powiatu kościańskiego. Niestety, na raz można wypożyczyć tylko jedną. Podaję więc wszystkie hasła dla zbioru obejmującego zagadnienia z dziejów wsi powiatu, wybrane z ksiąg grodzkich kościańskich. Poinformowano mnie, że pozostałe powiaty opracowano w podobny sposób.
DZIEJE WSI KOŚCIAN 1
1. Lokacja wsi, przywileje lokacyjne dla olędrów (0,5 cm fiszek)
2. Sołectwo - nadanie, sprzedaż, inne (2 cm)
3. Inwentarz wsi, spis gospodarzy, ich powinności, wykaz imienny poddanych, opis chałup (14 cm)
DZIEJE WSI KOŚCIAN 2
4. Wizja lokalna wsi (12 cm)
5. Uniwersały poborowe oraz p-ko stacjom wojskowym (1 cm)
6. Lauda sejmów w/s podatków (0,5 cm)
7. Taryfy podatkowe (0,5 cm)- m.in. pogłówne generalne powiatu kościańskiego, w księdze 50 stron
8. Zapisy testamentowe na poddanych (0,5 cm)
9. Skargi na ucisk chłopów (2 cm)
10. Umowy o darowaniu poddanych (2 cm)
11. Rejestr rzeczy, które Naramowski zabrał pracowitej Woźnicowej
12.
a) Oddanie się w poddaństwo przez ożenek z poddanką (2 cm)
b) Oddanie się w poddaństwo za dług
c) Oddanie się w poddaństwo dla uniknięcia kary śmierci i innych kar (1 cm)
d) Oddanie się w poddaństwo z powodu dobrodziejstw doznanych od szlachcica (0,8 cm)
e) Oddanie się w poddaństwo z różnych powodów (0,8 cm)
DZIEJE WSI KOŚCIAN 3
13. Uwolnienie z poddaństwa - (5 cm)
14. Kontrakt o dzierżawę, czynsze chłopskie, sprawy działowe (3 cm).
15. Protest p-ko stacjom wojskowym, szkody przez wojsko wyrządzone - por. pkt 5 (1 cm)
16. Spis dymów
17. Zbiegostwo chłopów (0,8 cm)
18. Dysponowanie poddańcze chłopem, wydanie zbiegów (0,8 cm)
19. Ceny, miary (0,5 cm)
20. Piechota wybraniecka
21. Łany puste (1 cm)
22. Pobicie i okazanie ran
23. Gwałty i zajazdy
24. Kradzieże
25. Spory graniczne
26. Wwiązanie w ziemię
27. Zabezpieczenie należności w gruncie z poddanymi
28 - brak
29. Mężobójstwo i główszczyzna
30. Klęski elementarne (0,5 cm?)
31. Rzemiosło na wsi (1 cm)
32. Wyręby lasów i spasy.
33. Zajęcie przez folwark pól opustoszałych (0,5 cm)
34. Bunty chłopskie
35. Kościół i klasztor - zapisy, pretensje (0,8 cm)
36. Dobra biskupie
37. Melioracje wodne, groble i mosty
38. Sprawy p-ko kmieciom
X. Varia (3 cm).
DZIEJE WSI KOŚCIAN 1
1. Lokacja wsi, przywileje lokacyjne dla olędrów (0,5 cm fiszek)
2. Sołectwo - nadanie, sprzedaż, inne (2 cm)
3. Inwentarz wsi, spis gospodarzy, ich powinności, wykaz imienny poddanych, opis chałup (14 cm)
DZIEJE WSI KOŚCIAN 2
4. Wizja lokalna wsi (12 cm)
5. Uniwersały poborowe oraz p-ko stacjom wojskowym (1 cm)
6. Lauda sejmów w/s podatków (0,5 cm)
7. Taryfy podatkowe (0,5 cm)- m.in. pogłówne generalne powiatu kościańskiego, w księdze 50 stron
8. Zapisy testamentowe na poddanych (0,5 cm)
9. Skargi na ucisk chłopów (2 cm)
10. Umowy o darowaniu poddanych (2 cm)
11. Rejestr rzeczy, które Naramowski zabrał pracowitej Woźnicowej
12.
a) Oddanie się w poddaństwo przez ożenek z poddanką (2 cm)
b) Oddanie się w poddaństwo za dług
c) Oddanie się w poddaństwo dla uniknięcia kary śmierci i innych kar (1 cm)
d) Oddanie się w poddaństwo z powodu dobrodziejstw doznanych od szlachcica (0,8 cm)
e) Oddanie się w poddaństwo z różnych powodów (0,8 cm)
DZIEJE WSI KOŚCIAN 3
13. Uwolnienie z poddaństwa - (5 cm)
14. Kontrakt o dzierżawę, czynsze chłopskie, sprawy działowe (3 cm).
15. Protest p-ko stacjom wojskowym, szkody przez wojsko wyrządzone - por. pkt 5 (1 cm)
16. Spis dymów
17. Zbiegostwo chłopów (0,8 cm)
18. Dysponowanie poddańcze chłopem, wydanie zbiegów (0,8 cm)
19. Ceny, miary (0,5 cm)
20. Piechota wybraniecka
21. Łany puste (1 cm)
22. Pobicie i okazanie ran
23. Gwałty i zajazdy
24. Kradzieże
25. Spory graniczne
26. Wwiązanie w ziemię
27. Zabezpieczenie należności w gruncie z poddanymi
28 - brak
29. Mężobójstwo i główszczyzna
30. Klęski elementarne (0,5 cm?)
31. Rzemiosło na wsi (1 cm)
32. Wyręby lasów i spasy.
33. Zajęcie przez folwark pól opustoszałych (0,5 cm)
34. Bunty chłopskie
35. Kościół i klasztor - zapisy, pretensje (0,8 cm)
36. Dobra biskupie
37. Melioracje wodne, groble i mosty
38. Sprawy p-ko kmieciom
X. Varia (3 cm).
15 sty 2008, 05:11
Bartku wielka robote zrobiles. Dziekuje. Przyblizyles nam wszystkim jak wyglada organizacja ksiag grodzkich. Jak widac wszystko jest ladnie posortowane a nie jakies pudelko po butach pelne papierow.
22 lut 2008, 09:24
Na podstawie wspomnianej "Kartoteki do dziejów wsi" powstało przynajmniej kilka opracowań, wśród nich:
"Materiały do dziejów chłopa wielkopolskiego w drugiej połowie XVIII wieku. Z ksiąg grodzkich wyboru dokonał i wydał Janusz Deresiewicz." T. I-III. Wrocław 1956, s. 490, 412, 504.
W książce zawarto spisy inwentarza, wizje lokalne, spisy ludności ponad trzystu wsi z terenu dawnych województw: poznańskiego, gnieźnieńskiego i kaliskiego.
"Materiały do dziejów chłopa wielkopolskiego w drugiej połowie XVIII wieku. Z ksiąg grodzkich wyboru dokonał i wydał Janusz Deresiewicz." T. I-III. Wrocław 1956, s. 490, 412, 504.
W książce zawarto spisy inwentarza, wizje lokalne, spisy ludności ponad trzystu wsi z terenu dawnych województw: poznańskiego, gnieźnieńskiego i kaliskiego.
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
08 maja 2008, 21:30
Po “Kartotece do dziejów wsi” przyszedł czas na same księgi :)
Moim zamiarem było amatorskie uzupełnienie regestrów wykonanych przez prof. Dworzaczka o pojedynczą księgę (CAŁĄ, nie tylko wpisy dot. szlachty wielkopolskiej), pisaną czytelnie i o regularnym układzie dokumentów.
Księgi grodzkie/ziemskie prowadzono w dwóch wersjach – protokolon (brudnopis) i indukt (czystopis), które mają się do siebie podobnie jak akta metrykalne kościelne do ich duplikatów. Protokolon jest obfity w dopiski, załączniki, ślady rąk wielu skrybów, za to rzadko zawiera tytuły spraw. W indukcie z kolei, choć starannie wykonanym, należy spodziewać się pomyłek kopistów. Spomiędzy wielu rodzajów ksiąg (inskrypcje, reskrypty, relacje, dekrety, regestry...) wybrałem dekrety, jako najliczniej zachowane spośród induktów, a jednocześnie najbardziej schematyczne w treści.
Przy wyborze konkretnej księgi dekretów musiałem się też upewnić:
a) czy nie posiada regestrów,
b) czy nie została wykorzystana przez prof. Dworzaczka.
Pkt a) nie jest prosty w realizacji. W opracowaniu J. Bieleckiej zamieszczono informacje o regestrach jedynie jako osobnych księgach, tymczasem – jak się okazuje – są też inne regestry (chronologiczne, nie alfabetyczne) dołączane na końcu ksiąg, ale nie zawsze tych, których dotyczą. Dlatego lekturę księgi należy obowiązkowo rozpocząć od wskazówek dla poszukiwacza, które prowadzący księgę niekiedy umieszczał na jej pierwszych stronicach.
Pkt b) też trochę wymaga – nie jest łatwo znaleźć księgę gr/zm bez wpisu Profesora w metryczce ;-)
W końcu udało się. Krzysztofie, pytałeś o czas. Wypisanie samych nazwisk z tytułów spraw księgi o sygnaturze “Kościan Z.142”, czyli księgi ziemskiej średniej wielkości za lata 1729-1731, zajęło mi niespełna 5 godzin. Przy tak “mechanicznej” metodzie, bez wgryzania się w szczegóły sprawy, z co najwyżej pobieżnym wyszukiwaniem nazwisk występujących w tekście, registracja ksiąg gr/zm dla samego powiatu kościańskiego potrwać może około 1,5 roku, wliczając przerwy na dwa ciepłe posiłki dziennie plus spacerek Starym Miastem :-)
Obawiam się jednak, że księgi dekretów to jedyny zbiór gr/zm do strawienia przez czytelnika nie znającego łaciny...
Poniżej indeks alfabetyczny wszystkich nazwisk i nazw miejscowości występujących w tytułach spraw księgi Kościan Z.142. Okazjonalnie zawieszałem oko na treści dekretu i nie bez satysfakcji wynotowywałem również nazwiska kmieci czy mieszczan z bliskich mi miejscowości.
Mam nadzieję, że na cały plik regestru znajdzie się miejsce w opracowaniach WTG. Rozpowszechnianie wysoce wskazane :-)
Pozdrawiam,
Bartek
Abent, Achler, Achter, Baranowski, Bartoszewski, Bąkowski, Belonacki, Bernawski, Berzyna, Białeski, Białęski, Białkowski, Białoskorski, Bieczyńskie, Bieliński, Bielińskie, Bienkowski, Biernawski, Błachowski, Bniński, Bobrowski, Bogatko, Bogucki, Boińska, Bojanow, Bojanowo, Bojanowska, Bojanowski, Boleszowa, Bonikowo, Borecki, Borek, Borzęciczki, Bothmer, Bronikowo, Bronikowski, Bronikowskie, Brudzewski, Bułakowa, Bułakowny, Bystram, Chlebowski, Chłapowski, Chroscicka, Chrynieniewieci, Chryniewicz, Chryniewiecki, Chrząstowska, Chudimski, Chwaliszewski, Chwaliszewskie, Chwałkowo, Chylkowski, Chyłkowskie, Conariens, Costens, Culmensis, Cut, Czapski, Czarnecki, Czarzasty, Czekanowski, Czekarzewice, Czernicka, Daleszyński, Damecka, Dobrowolski, Dobrzyckie, Domalski, Domaradzice, Domiechowska, Donatowo, Drużyna, Dumański, Duszniki, Dusznikiewicz, Dyl, Dziembowski, Dzierzanowski, Dzierzanowskie, Fryc, Gabel, Gabler, Gajewski, Gądkowski, Gątkowski, Gdańsk, Gębice, Gierzyński, Gliniecki, Gliszczyński, Głuchowo, Goczałkowski, Godziszewo, Gogolewa, Golińska, Goliński, Golińskie, Gołembieska, Gorzyńskie, Gostyń, Gostyńska, Gościejewice, Gościnny, Góra, Górzno, Grab, Grabonóg, Grabowski, Grabski, Grabskich, Grabskie, Grembka, Grodzisk, Gronowskie, Grudziecka, Grudzieckie, Gruszczynski, Gruszczyńscy, Gruszczyński, Gruszczyńskie, Grzegorzewski, Gumiński, Haza, Hedvigis, Helwig, heredes, Heredes, Hersztopski, Hertel, Hertle, Hieron, Idkiewicz, Jabłonowska, Jabłoński, Jac, Jachimowski, Jachiński, Jankowo, Jankwicz, Janowski, Jaraczewo, Jaraczewscy, Jaraczewski, Jaraczewskie, Jarogniewice, Jelonek, Jełowiecki, Jezierskie, Junivladis, Junosza, Jurga, Kaczkowski, Kaczorowski, Kalisz, Kalkrayter, Kamieńca, Kamieński, Karna, Kawiecki, Kaznowski, Kaźmierski, Kąkolewo, Kcynia, Kempowska, Kębłowskie, Kędzierzyński, Kęszycka, Kiennik, Klimasz, Kłopotowski, Kobylepole, Kochowski, Kołacin, Kołaczkowski, Kołaczkowskie, Konar, Konary, Kopacki, Korytowski, Kostański, Koszkowo, Koszucki, Koszutska, Koszutski, Koszutskie, Kotarbski, Kotowo, Kowalski, Kratecki, Kretkowska, Krotoszyn, Kruczewski, Krupa, Kruszwica, Krzesiński, Krzycka, Krzyckie, Krzywiń, Krzywosądzki, Krzyżanowski, Ktretkowska, Kujawy, Kułakowice, Kułakowicz, Kułakowicze, Kurcewska, Kurcewski, Kurczewski, Kurczewskie, Kurnatowski, Kurnatowskie, Kurpiewski, Lądek, Leski, Leszczewski, Leszczyński, Leszno, Leśniewska, Leśniewski, Leśniewskie, Lewek, Libowicz, Lis, Lissowski, Lubiń, Lubomęski, Lubonia, Lucas, Luciny, Luczyna, Luki, Lukowa, Lukowna, Lutosławski, Łagiewniki, Łakinski, Łączkowski, Łęcki, Łęczyca, Łukomski, Magistratus, Magoski, Malczewska, Malczewski, Malczewskie, Malechowski, Malicki, Mankiewicz, Mankowski, Marchwicz, Markiewicz, Marszewski, Mąkoscy, Mąkowskie, Merszewski, Meyzyński, Miaskowski, Miedźwiedzki, Miegolewo, Mielżyński, Mięszkowska, Mięszkowski, Migdalczyk, Miklaszewski, Mirowska, Mirucki, Modlibowska, Moiaczewski, Mojaczewski, Morawski, Mórka, Mroczenski, Musilik, Mycielski, Nacław, Nakło, Nałęcz, Naramowski, Niedzielski, Niegolewski, Niepart, Nieświastowski, Nietążkowo, Niezuchowskie, Niezychowskie, Nowaczanka, Nowowiejskie, Oborzyska, Obren, Olewiński, Olewińskie, olędrowicz, Opaliński, Opalińskie, Oporowianae, Oporowo, Oporówko, Orlik, Osieczna, Ossowski, Ossowskie, Ostaszewski, Ostrowo, Paul, Pawlicki, Pawłowice, Pawłowski, pellio, Petricov, Pęska, Pęszyńskich, Piasecki, Piaseckie, Pierzchliński, Piotrowski, Pleszniewicz, Pleśniewicze, Płaczkowo, Płonczyński, Pobiedziscka, Pobiedziska, Pomerania, Pomorski, Poniec, Ponikierski, Poniński, Porembski, Pozań, Prażyce, Pretwicz, Prokop, Prusiemscy, Prusimskie, Przeuski, Przewski, Przybina, Przyemska, Przyjemnska, Przyjemski, Psarski, Psarskie, Pudlicki, Pudliszki, Racięski, Racięskie, Radomicki, Radzewski, Rawicz, Reut, Rogaliński, Rogowski, Rogowskie, Rosenhol, Rozdrażewski, Roznowskie, Rożnowski, Rudzki, Rybski, Rydzyna, Rydzyńska, Rydzyński, Ryszewski, Ryzycki, Sapiecha, Sarnowa, Sczaniecki, Sepna, Sępna, Siemiński, Sieraków, Skaławski, Skarbek, Skoraszewski, Skorzewscy, Skorzewski, Skorzewskie, Skórzewski, Skrzetuski, Skuraczewo, Sobocki, Soboscki, Socha, Solec, Sorgiel, Staniszewski, Starzewski, Starzęcki, Stawski, Stefanek, Strachowski, Strobiszewski, Stróżyk, Strzyżewski, Suchorzewskie, Swinarskich, Synagoga, Synagogam, Szarzyński, Szarzyńskich, Szarzyńskie, Szaurzyńskie, Szczaniecka, Szczaniecki, Szczanieckie, Szczepowice, Szczerski, Szołdrski, Szołdrskie, Szprynger, Szrabki, Szułdrski, Szykowski, Szymek, Śmigiel, Śrem, Środa, Świerkowski, Święcicki, Tarło, Tarnowska, Tarnowski, Tłukomskich, Tłukomskie, Tomaszewski, Trzanskie, Trzciński, Turno, Twardowska, Twardowski, Tworzanice, Tworzanki, Tworzyanski, Tworzyański, Tyszewicz, Ulatowski, Umiński, Unrug, Valent, Valentinus, Wałecki, Wardęska, Welerz, Wendemowa, Węgorzewski, Widziszewiens, Wierzalski, Wilczyńskie, Wilkowien, Wilkowski, Winnogóra, Witkowski, Witomski, Wolf, Wolsztyn, Wosiński, Wschowa, Wyganowski, Wyrzykowskie, Zabokrzycki, Zagorski, Zagorskie, Zagórski, Zagórskie, Zajdlic, Zakrzeskie, Zakrzewscy, Zakrzewski, Zakrzewskich, Zakrzewskie, Zalutynski, Załuskowski, Załuskowskie, Zamel, Zamer, Zaremba, Zarembina, Zaremby, Zawadzki, Zaydlic, Zaydlice, Zbijewski, Zbikoski, Zbikowski, Zdanowski, Zielonacka, Złotnicki, Ztolnicka, Żelchowa, Żelichowa, Żernicka, Żychlińscy, Żychlińska, Żychlińskie,
Pełen regestr został dodany przez Piotrka do działu "Opracowania". To, co widać powyżej, to jedynie indeks alfabetyczny nazw i nazwisk regestru.
Moim zamiarem było amatorskie uzupełnienie regestrów wykonanych przez prof. Dworzaczka o pojedynczą księgę (CAŁĄ, nie tylko wpisy dot. szlachty wielkopolskiej), pisaną czytelnie i o regularnym układzie dokumentów.
Księgi grodzkie/ziemskie prowadzono w dwóch wersjach – protokolon (brudnopis) i indukt (czystopis), które mają się do siebie podobnie jak akta metrykalne kościelne do ich duplikatów. Protokolon jest obfity w dopiski, załączniki, ślady rąk wielu skrybów, za to rzadko zawiera tytuły spraw. W indukcie z kolei, choć starannie wykonanym, należy spodziewać się pomyłek kopistów. Spomiędzy wielu rodzajów ksiąg (inskrypcje, reskrypty, relacje, dekrety, regestry...) wybrałem dekrety, jako najliczniej zachowane spośród induktów, a jednocześnie najbardziej schematyczne w treści.
Przy wyborze konkretnej księgi dekretów musiałem się też upewnić:
a) czy nie posiada regestrów,
b) czy nie została wykorzystana przez prof. Dworzaczka.
Pkt a) nie jest prosty w realizacji. W opracowaniu J. Bieleckiej zamieszczono informacje o regestrach jedynie jako osobnych księgach, tymczasem – jak się okazuje – są też inne regestry (chronologiczne, nie alfabetyczne) dołączane na końcu ksiąg, ale nie zawsze tych, których dotyczą. Dlatego lekturę księgi należy obowiązkowo rozpocząć od wskazówek dla poszukiwacza, które prowadzący księgę niekiedy umieszczał na jej pierwszych stronicach.
Pkt b) też trochę wymaga – nie jest łatwo znaleźć księgę gr/zm bez wpisu Profesora w metryczce ;-)
W końcu udało się. Krzysztofie, pytałeś o czas. Wypisanie samych nazwisk z tytułów spraw księgi o sygnaturze “Kościan Z.142”, czyli księgi ziemskiej średniej wielkości za lata 1729-1731, zajęło mi niespełna 5 godzin. Przy tak “mechanicznej” metodzie, bez wgryzania się w szczegóły sprawy, z co najwyżej pobieżnym wyszukiwaniem nazwisk występujących w tekście, registracja ksiąg gr/zm dla samego powiatu kościańskiego potrwać może około 1,5 roku, wliczając przerwy na dwa ciepłe posiłki dziennie plus spacerek Starym Miastem :-)
Obawiam się jednak, że księgi dekretów to jedyny zbiór gr/zm do strawienia przez czytelnika nie znającego łaciny...
Poniżej indeks alfabetyczny wszystkich nazwisk i nazw miejscowości występujących w tytułach spraw księgi Kościan Z.142. Okazjonalnie zawieszałem oko na treści dekretu i nie bez satysfakcji wynotowywałem również nazwiska kmieci czy mieszczan z bliskich mi miejscowości.
Mam nadzieję, że na cały plik regestru znajdzie się miejsce w opracowaniach WTG. Rozpowszechnianie wysoce wskazane :-)
Pozdrawiam,
Bartek
Abent, Achler, Achter, Baranowski, Bartoszewski, Bąkowski, Belonacki, Bernawski, Berzyna, Białeski, Białęski, Białkowski, Białoskorski, Bieczyńskie, Bieliński, Bielińskie, Bienkowski, Biernawski, Błachowski, Bniński, Bobrowski, Bogatko, Bogucki, Boińska, Bojanow, Bojanowo, Bojanowska, Bojanowski, Boleszowa, Bonikowo, Borecki, Borek, Borzęciczki, Bothmer, Bronikowo, Bronikowski, Bronikowskie, Brudzewski, Bułakowa, Bułakowny, Bystram, Chlebowski, Chłapowski, Chroscicka, Chrynieniewieci, Chryniewicz, Chryniewiecki, Chrząstowska, Chudimski, Chwaliszewski, Chwaliszewskie, Chwałkowo, Chylkowski, Chyłkowskie, Conariens, Costens, Culmensis, Cut, Czapski, Czarnecki, Czarzasty, Czekanowski, Czekarzewice, Czernicka, Daleszyński, Damecka, Dobrowolski, Dobrzyckie, Domalski, Domaradzice, Domiechowska, Donatowo, Drużyna, Dumański, Duszniki, Dusznikiewicz, Dyl, Dziembowski, Dzierzanowski, Dzierzanowskie, Fryc, Gabel, Gabler, Gajewski, Gądkowski, Gątkowski, Gdańsk, Gębice, Gierzyński, Gliniecki, Gliszczyński, Głuchowo, Goczałkowski, Godziszewo, Gogolewa, Golińska, Goliński, Golińskie, Gołembieska, Gorzyńskie, Gostyń, Gostyńska, Gościejewice, Gościnny, Góra, Górzno, Grab, Grabonóg, Grabowski, Grabski, Grabskich, Grabskie, Grembka, Grodzisk, Gronowskie, Grudziecka, Grudzieckie, Gruszczynski, Gruszczyńscy, Gruszczyński, Gruszczyńskie, Grzegorzewski, Gumiński, Haza, Hedvigis, Helwig, heredes, Heredes, Hersztopski, Hertel, Hertle, Hieron, Idkiewicz, Jabłonowska, Jabłoński, Jac, Jachimowski, Jachiński, Jankowo, Jankwicz, Janowski, Jaraczewo, Jaraczewscy, Jaraczewski, Jaraczewskie, Jarogniewice, Jelonek, Jełowiecki, Jezierskie, Junivladis, Junosza, Jurga, Kaczkowski, Kaczorowski, Kalisz, Kalkrayter, Kamieńca, Kamieński, Karna, Kawiecki, Kaznowski, Kaźmierski, Kąkolewo, Kcynia, Kempowska, Kębłowskie, Kędzierzyński, Kęszycka, Kiennik, Klimasz, Kłopotowski, Kobylepole, Kochowski, Kołacin, Kołaczkowski, Kołaczkowskie, Konar, Konary, Kopacki, Korytowski, Kostański, Koszkowo, Koszucki, Koszutska, Koszutski, Koszutskie, Kotarbski, Kotowo, Kowalski, Kratecki, Kretkowska, Krotoszyn, Kruczewski, Krupa, Kruszwica, Krzesiński, Krzycka, Krzyckie, Krzywiń, Krzywosądzki, Krzyżanowski, Ktretkowska, Kujawy, Kułakowice, Kułakowicz, Kułakowicze, Kurcewska, Kurcewski, Kurczewski, Kurczewskie, Kurnatowski, Kurnatowskie, Kurpiewski, Lądek, Leski, Leszczewski, Leszczyński, Leszno, Leśniewska, Leśniewski, Leśniewskie, Lewek, Libowicz, Lis, Lissowski, Lubiń, Lubomęski, Lubonia, Lucas, Luciny, Luczyna, Luki, Lukowa, Lukowna, Lutosławski, Łagiewniki, Łakinski, Łączkowski, Łęcki, Łęczyca, Łukomski, Magistratus, Magoski, Malczewska, Malczewski, Malczewskie, Malechowski, Malicki, Mankiewicz, Mankowski, Marchwicz, Markiewicz, Marszewski, Mąkoscy, Mąkowskie, Merszewski, Meyzyński, Miaskowski, Miedźwiedzki, Miegolewo, Mielżyński, Mięszkowska, Mięszkowski, Migdalczyk, Miklaszewski, Mirowska, Mirucki, Modlibowska, Moiaczewski, Mojaczewski, Morawski, Mórka, Mroczenski, Musilik, Mycielski, Nacław, Nakło, Nałęcz, Naramowski, Niedzielski, Niegolewski, Niepart, Nieświastowski, Nietążkowo, Niezuchowskie, Niezychowskie, Nowaczanka, Nowowiejskie, Oborzyska, Obren, Olewiński, Olewińskie, olędrowicz, Opaliński, Opalińskie, Oporowianae, Oporowo, Oporówko, Orlik, Osieczna, Ossowski, Ossowskie, Ostaszewski, Ostrowo, Paul, Pawlicki, Pawłowice, Pawłowski, pellio, Petricov, Pęska, Pęszyńskich, Piasecki, Piaseckie, Pierzchliński, Piotrowski, Pleszniewicz, Pleśniewicze, Płaczkowo, Płonczyński, Pobiedziscka, Pobiedziska, Pomerania, Pomorski, Poniec, Ponikierski, Poniński, Porembski, Pozań, Prażyce, Pretwicz, Prokop, Prusiemscy, Prusimskie, Przeuski, Przewski, Przybina, Przyemska, Przyjemnska, Przyjemski, Psarski, Psarskie, Pudlicki, Pudliszki, Racięski, Racięskie, Radomicki, Radzewski, Rawicz, Reut, Rogaliński, Rogowski, Rogowskie, Rosenhol, Rozdrażewski, Roznowskie, Rożnowski, Rudzki, Rybski, Rydzyna, Rydzyńska, Rydzyński, Ryszewski, Ryzycki, Sapiecha, Sarnowa, Sczaniecki, Sepna, Sępna, Siemiński, Sieraków, Skaławski, Skarbek, Skoraszewski, Skorzewscy, Skorzewski, Skorzewskie, Skórzewski, Skrzetuski, Skuraczewo, Sobocki, Soboscki, Socha, Solec, Sorgiel, Staniszewski, Starzewski, Starzęcki, Stawski, Stefanek, Strachowski, Strobiszewski, Stróżyk, Strzyżewski, Suchorzewskie, Swinarskich, Synagoga, Synagogam, Szarzyński, Szarzyńskich, Szarzyńskie, Szaurzyńskie, Szczaniecka, Szczaniecki, Szczanieckie, Szczepowice, Szczerski, Szołdrski, Szołdrskie, Szprynger, Szrabki, Szułdrski, Szykowski, Szymek, Śmigiel, Śrem, Środa, Świerkowski, Święcicki, Tarło, Tarnowska, Tarnowski, Tłukomskich, Tłukomskie, Tomaszewski, Trzanskie, Trzciński, Turno, Twardowska, Twardowski, Tworzanice, Tworzanki, Tworzyanski, Tworzyański, Tyszewicz, Ulatowski, Umiński, Unrug, Valent, Valentinus, Wałecki, Wardęska, Welerz, Wendemowa, Węgorzewski, Widziszewiens, Wierzalski, Wilczyńskie, Wilkowien, Wilkowski, Winnogóra, Witkowski, Witomski, Wolf, Wolsztyn, Wosiński, Wschowa, Wyganowski, Wyrzykowskie, Zabokrzycki, Zagorski, Zagorskie, Zagórski, Zagórskie, Zajdlic, Zakrzeskie, Zakrzewscy, Zakrzewski, Zakrzewskich, Zakrzewskie, Zalutynski, Załuskowski, Załuskowskie, Zamel, Zamer, Zaremba, Zarembina, Zaremby, Zawadzki, Zaydlic, Zaydlice, Zbijewski, Zbikoski, Zbikowski, Zdanowski, Zielonacka, Złotnicki, Ztolnicka, Żelchowa, Żelichowa, Żernicka, Żychlińscy, Żychlińska, Żychlińskie,
Pełen regestr został dodany przez Piotrka do działu "Opracowania". To, co widać powyżej, to jedynie indeks alfabetyczny nazw i nazwisk regestru.
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
03 lip 2008, 18:56
Poszukiwaczom zaginionych metryk z II połowy XVIII wieku dedykuję ciekawostkę znalezioną w pionierskim opracowaniu dra Janusza Łosowskiego "Kancelaria grodzka chełmska od XV do XVIII wieku".
Otóż konstytucja z 1764 r. wprowadziła obowiązek oblatowania akt chrztu w księgach grodzkich (Volumina Legum t. VII f. 68). Metryki oblatowano "jak leci", bez pomijania osób należących do stanów niższych. Praktyka niestety rozminęła się z ustawą i zamiast corocznie, by zaoszczędzić na kosztach dojazdu do kancelarii posyłano metryki rzadziej, często po kilkanaście roczników. Z niektórych parafii nie posyłano ich wcale, natomiast niektórym naszym biskupom ten pomysł tak przypadł do gustu, że rozkazali, by księża corocznie dawali do wpisu również akta zgonu (diecezja włocławska), zaś w kancelarii grodzkiej chełmskiej, będącej przedmiotem wspominanego opracowania, zachowały się nawet komplety trzech rodzajów metryk (chrzty, śluby, zgony) trzech parafii grekokatolickich za rok 1791.
Otóż konstytucja z 1764 r. wprowadziła obowiązek oblatowania akt chrztu w księgach grodzkich (Volumina Legum t. VII f. 68). Metryki oblatowano "jak leci", bez pomijania osób należących do stanów niższych. Praktyka niestety rozminęła się z ustawą i zamiast corocznie, by zaoszczędzić na kosztach dojazdu do kancelarii posyłano metryki rzadziej, często po kilkanaście roczników. Z niektórych parafii nie posyłano ich wcale, natomiast niektórym naszym biskupom ten pomysł tak przypadł do gustu, że rozkazali, by księża corocznie dawali do wpisu również akta zgonu (diecezja włocławska), zaś w kancelarii grodzkiej chełmskiej, będącej przedmiotem wspominanego opracowania, zachowały się nawet komplety trzech rodzajów metryk (chrzty, śluby, zgony) trzech parafii grekokatolickich za rok 1791.
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
11 gru 2008, 19:41
Uzupełnieniem kartoteki do dziejów wsi przedstawionej przez Bartka, będzie też "Katalog inwentarzy dóbr ziemskich XVI - XVIII wieku sporządzony na podstawie ksiąg grodzkich i ziemskich" dostępny w APP. Katalog podzielony jest według województw i powiatów, dla których alfabetycznie wypisano miejscowości i sygnatury akt. I tak na przykład dla powiatu poznańskiego są to 753 pozycje, a dla kościańskiego 565 pozycji (dla niektórych miejscowości odwołania są kilkukrotne). W osiemnastowiecznych inwentarzach przeważnie jeśli już są wymienieni chłopi, to tylko z imienia, ale i tak jest to bardzo ciekawa lektura!
Dodatkowe informacje na temat opracowania:
Katalog
Inwentarzy dóbr ziemskich XVI - XVIII wieku
sporządzony na podstawie
ksiąg grodzkich i ziemskich
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Warszawa 1959
opracowały pod redakcją Wandy Maciejewskiej
Helena Karczowa, Wanda Maciejewska, Regina Piechota
Zawiera:
Wykaz inwentarzy województw: brzesko - kujawskiego, inowrocławskiego,
łęczyckiego, płockiego, rawskiego i sieradzkiego - mgr H. Karczowa
Wykaz inwentarzy województw: bełskiego, krakowskiego, lubelskiego,
ruskiego, sandomierskiego oraz Prus Królewskich - dr W. Maciejewska
Wykaz inwentarzy województw: gnieźnieńskiego, kaliskiego, poznańskiego
i mazowieckiego - mgr R. Piechota
Pozdrawiam
Piotrek
Dodatkowe informacje na temat opracowania:
Katalog
Inwentarzy dóbr ziemskich XVI - XVIII wieku
sporządzony na podstawie
ksiąg grodzkich i ziemskich
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Warszawa 1959
opracowały pod redakcją Wandy Maciejewskiej
Helena Karczowa, Wanda Maciejewska, Regina Piechota
Zawiera:
Wykaz inwentarzy województw: brzesko - kujawskiego, inowrocławskiego,
łęczyckiego, płockiego, rawskiego i sieradzkiego - mgr H. Karczowa
Wykaz inwentarzy województw: bełskiego, krakowskiego, lubelskiego,
ruskiego, sandomierskiego oraz Prus Królewskich - dr W. Maciejewska
Wykaz inwentarzy województw: gnieźnieńskiego, kaliskiego, poznańskiego
i mazowieckiego - mgr R. Piechota
Pozdrawiam
Piotrek
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
21 gru 2008, 18:31
Bardzo prosze o pomoc w rozwikwaniu problemu numeracji ksieg Tek Dworzaczka. Chce dotrzec do tej ksiegi:
1649 \REGESTY\KSIEGI\GN_1.X#8314 (Nr. 82) Franciszkanie Gn. kwit. Jana i Tom. Trembińskich, ss. o. Wojc. T. z 150 złp. zap. im przez ol. ojca (f. 56v)
Rozumiem, ze (Nr.82) to numer ksiegi urzywany przez Dworzaczka.
Z listy ze strony internetowej mamy zaznaczone ze dawna grupa tej ksiegi byla 82 a nowa jest Gr.73. Oto zapis tego zestawienia:
Księgi grodzkie gnieźnieńskie Gniezno, nowa: Gr.73, dawna: 82, x, ins, ind, 1649-1655;1657-1659.
Lata by sie zgadzaly. Ale w ostatnim publikowanym CD na WBC “Akta miasta Gniezno z lat 1587-1808” sa tylko ksiegi radzieckie oraz wojtowskie í lawnicze. Pod numerem 73 jest ksiega z lat 1620-1621.
Czy to znaczy, ze ksiegi grodzkie to cos innego jeszcze nie zdigitalizowane?
Jak moge znalesc interesujacy mnie zapis roku 1649?
1649 \REGESTY\KSIEGI\GN_1.X#8314 (Nr. 82) Franciszkanie Gn. kwit. Jana i Tom. Trembińskich, ss. o. Wojc. T. z 150 złp. zap. im przez ol. ojca (f. 56v)
Rozumiem, ze (Nr.82) to numer ksiegi urzywany przez Dworzaczka.
Z listy ze strony internetowej mamy zaznaczone ze dawna grupa tej ksiegi byla 82 a nowa jest Gr.73. Oto zapis tego zestawienia:
Księgi grodzkie gnieźnieńskie Gniezno, nowa: Gr.73, dawna: 82, x, ins, ind, 1649-1655;1657-1659.
Lata by sie zgadzaly. Ale w ostatnim publikowanym CD na WBC “Akta miasta Gniezno z lat 1587-1808” sa tylko ksiegi radzieckie oraz wojtowskie í lawnicze. Pod numerem 73 jest ksiega z lat 1620-1621.
Czy to znaczy, ze ksiegi grodzkie to cos innego jeszcze nie zdigitalizowane?
Jak moge znalesc interesujacy mnie zapis roku 1649?
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
21 gru 2008, 18:43
Tak, księgi grodzkie nie są jeszcze zdigitalizowane.
Dla ksiąg grodzkich gnieźnieńskich znajdujących się w Archiwum Państwowym w Poznaniu, właściwa nazwa zespołu to:
Księgi sądu i urzędu grodzkiego w Gnieźnie.
Pozdrawiam!
Beata
Dla ksiąg grodzkich gnieźnieńskich znajdujących się w Archiwum Państwowym w Poznaniu, właściwa nazwa zespołu to:
Księgi sądu i urzędu grodzkiego w Gnieźnie.
Pozdrawiam!
Beata
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
21 gru 2008, 19:12
Beata bardzo dziekuje za wiadomosc. Ostatnie wlosy sobie wyrywalem by to pojac.
No to trzeba jeszcze czekac na digitalizacje tych ksiag grodzkich Gniezna i powiatu gnieznienskiego. Czy wiadomo kiedy one beda zdigitalizowane?
No to trzeba jeszcze czekac na digitalizacje tych ksiag grodzkich Gniezna i powiatu gnieznienskiego. Czy wiadomo kiedy one beda zdigitalizowane?
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
21 gru 2008, 19:51
Ależ, proszę bardzo!
Niestety nie wiem kiedy księgi grodzkie będą digitalizowane. Ale z pewnością są zmikrofilmowane.
Krzysztof, możesz wysłać do Archiwum, nawet mailem, zamówienie na skan tej konkretnej karty. Cena jednego skanu wynosi 4 zł za 150 dpi, a 8 zł za 300 dpi. Skan może być wysłany do Ciebie również elektronicznie.
Niestety nie wiem kiedy księgi grodzkie będą digitalizowane. Ale z pewnością są zmikrofilmowane.
Krzysztof, możesz wysłać do Archiwum, nawet mailem, zamówienie na skan tej konkretnej karty. Cena jednego skanu wynosi 4 zł za 150 dpi, a 8 zł za 300 dpi. Skan może być wysłany do Ciebie również elektronicznie.
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
30 gru 2008, 16:35
W Aktach Miasta jest wiele zapisow transakcji kupna domu lub spadkowych. Dosyc dokladnie to jest opisane.
Czy oprocz zapisow w tych ksiegach beda te same tranzakcje rowniez w ksiegach grodzkich?
Czy w ksiegach grodzkich zobacze wszelkie zapisy majatkowe z Gniezna nie umieszczone w Aktach Miasta?
Czy po prostu zawsze i wszelkie tranzakcje zapisywali 2 razy w ksiegach miasta i grodzkich?
Czy oprocz zapisow w tych ksiegach beda te same tranzakcje rowniez w ksiegach grodzkich?
Czy w ksiegach grodzkich zobacze wszelkie zapisy majatkowe z Gniezna nie umieszczone w Aktach Miasta?
Czy po prostu zawsze i wszelkie tranzakcje zapisywali 2 razy w ksiegach miasta i grodzkich?
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
16 maja 2011, 15:27
Witam
Mam problem. Czy w internecie jest może zamieszczony spis mikrofilmów i sygnatur ksiąg grodzkich i ziemskich z AP Poznań. Chciałem zamówić kilka rolek do AP w Kutnie.
Z góry dziękuję za pomoc
Pozdrawiam
Piotrek
Mam problem. Czy w internecie jest może zamieszczony spis mikrofilmów i sygnatur ksiąg grodzkich i ziemskich z AP Poznań. Chciałem zamówić kilka rolek do AP w Kutnie.
Z góry dziękuję za pomoc
Pozdrawiam
Piotrek
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
16 maja 2011, 15:52
http://www.wtg-gniazdo.org/wiki.php?page=Opracowania
- w dziale "Księgi w archiwach Wielkopolski".
Niestety brakuje numerów mikrofilmów, ale z tego co pamiętam, nie wymagano ich ode mnie przy zamówieniu rolek.
- w dziale "Księgi w archiwach Wielkopolski".
Niestety brakuje numerów mikrofilmów, ale z tego co pamiętam, nie wymagano ich ode mnie przy zamówieniu rolek.
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
16 maja 2011, 16:37
Dzięki Bartku 
Pozdrawiam
Piotrek
Pozdrawiam
Piotrek
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
17 maja 2011, 16:22
Witam ponownie
Jeszcze jedno pytanie. Czy Zapisy Trybunału Piotrkowskiego opracowane przez Dworzaczka są dostępne na mikrofilmach ?
I jeszcze wielka prośba.Chodzi mi o spisanie odnośników do kilku miejscowości z Katalogu Inwentarzy dóbr ziemskich XVI - XVIII wieku dostępnego w APP. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.
Pozdrawiam
Piotrek
Jeszcze jedno pytanie. Czy Zapisy Trybunału Piotrkowskiego opracowane przez Dworzaczka są dostępne na mikrofilmach ?
I jeszcze wielka prośba.Chodzi mi o spisanie odnośników do kilku miejscowości z Katalogu Inwentarzy dóbr ziemskich XVI - XVIII wieku dostępnego w APP. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.
Pozdrawiam
Piotrek
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
17 maja 2011, 19:46
Nie mam pojęcia.
Re:
23 lis 2011, 21:28
Czy jest ktoś, kto ma ksero tej pozycji?
Pozdrawiam,
Łukasz
Pozdrawiam,
Łukasz
Sebastian Mazurkiewicz napisał(a):Najlepiej poczytać o ksiegach grodzkich w:
J. Bielecka, Inwentarze ksiąg archiwów grodzkich i ziemskich Wielkopolski. XIV-XVIII wieku, Poznań 1965
Bardzo dobra pozycja, są też tam konkordancje sygnatur.
Gdzieś napotkałem też tą pozycję w internecie, ale nie moge jej znaleźć
Re:
23 lis 2011, 23:31
Całe szczęście, że - jak podaje pan Prinke - w tytule zapisu zwykle odnotowywano osoby dramatu![/quote]
w opisie występują główni bohaterowie dramatu jednak w środku każdej sprawy mogą występować świadkowie , sąsiedzi itp o nazwiskach nas interesujących dlatego oprócz patrzenia na tytuły warto przeglądać strony powoli szukając nqazwisk lub miejscowości nas interesujących ... Można bowiem znaleść duzo ciekawych filiacji a także historię interesującej nas miejscowości..
Np. W akcie dotyczacym miejscowości Polnica w którym bohaterami był Tuchołka i Aubrecht - Prądzyński znalazł się zapis że owa miejscowość na mocy aktu z roku takiego i takiego została zakupiona od Andrzeja Zawadzkiego czyli Butnera , także przeglądanie ksiąg wymaga czujności caaaały czas.
pozdrawiam
w opisie występują główni bohaterowie dramatu jednak w środku każdej sprawy mogą występować świadkowie , sąsiedzi itp o nazwiskach nas interesujących dlatego oprócz patrzenia na tytuły warto przeglądać strony powoli szukając nqazwisk lub miejscowości nas interesujących ... Można bowiem znaleść duzo ciekawych filiacji a także historię interesującej nas miejscowości..
Np. W akcie dotyczacym miejscowości Polnica w którym bohaterami był Tuchołka i Aubrecht - Prądzyński znalazł się zapis że owa miejscowość na mocy aktu z roku takiego i takiego została zakupiona od Andrzeja Zawadzkiego czyli Butnera , także przeglądanie ksiąg wymaga czujności caaaały czas.
pozdrawiam
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
25 lis 2011, 18:52
Nie wiem, ale może informacja się przyda: tzw. "inwentarz Bieleckiej" dostępny jest w pracowni naukowej APP.
Znajduje się tam, gdzie wszystkie inwentarze książkowe.
Pozdrawiam
Beata Karwalska
Znajduje się tam, gdzie wszystkie inwentarze książkowe.
Pozdrawiam
Beata Karwalska
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
25 lis 2011, 18:53
Dziękuję, już go wczoraj wstępnie przejrzałem
Re: Księgi grodzkie i ziemskie
30 maja 2013, 07:09
Miałem okazję wielokrotnie korzystać z Ksiąg grodzkich rzadziej z ziemskich . Muszę przyznać że w najlepszym stanie do przeglądania są Księgi grodzkie kościańskie , które w znacznej większości od połowy XVIII w. posiadają na końcu Sequitut Annus "spis zawartości" w księgach łączonych obejmujących dwa trzy lata jest często "spis" na końcu roku lub końcu księgi . Ten Sequitut Annus za dany rok często zawiera prosty zapis np. "Jaraszewska et Mieliska Contractum Roborant "oraz numer strony , zdarzają się zapisy z podaniem wsi , choć nie zawsze zależnie od sprawy i wpisu . Dlatego dobrze jest wiedzieć jakie interesują nas osoby właściciele (ewentualni dzierżawcy ) jeżeli szukamy informacji o wsiach czy dobrach . Ale Sequitut Annus do bardzo duże ułatwienie dla kwerendy .
Niestety zupełnie inaczej jest w księgach grodzkich poznańskich i wschowskich (które przeglądałem) nie posiadają Sequitut Annus i jeżeli nie posiadamy bliższych danych (daty ) pozostaje nam mozolna kwerenda całej księgi , a jest to już praca mrówcza .
Należy zawsze pamiętać że poszczególne akty które były spisywane poza grodem (testamenty , opisy stanu dóbr , ugody itd) i dołączane do księgi w grodzie były "wszywane" do księgi i często zapis takiego aktu jest w dwóch częściach . Widzimy że brak nam zakończenia i pojawia się inny akt . Dobrą metodą odnalezienie drugiej (brakującej nam części aktu ) jest odnalezienie poprzez właśnie te szczycie po drugiej stronie (tak jak w zeszycie ) ale nie księgi , a tego zszycia .
Niestety obecnie już raczej nie udostępnia się samych ksiąg lecz mikrofilmy , a to dodatkowo utrudnia kwerendę .
Dostępna w APP tzw. kartoteka do dziejów wsi dotycząca księgi grodzkie kościańskie jest materiałem bardzo pomocnym , lecz niestety nie koniecznie należy się tylko na jej zawartości opierać bowiem nie zawiera wszystkich materiałów(jakie są w księgach grodzkich) w danym przedziale tematycznym . Lecz zapewne zapoznanie się z nią (udało mi się to uczynić przed wieloma laty , gdy była jeszcze kartoteka w pracowni naukowej) jest pożyteczne i pomocne w rozeznaniu się z tematyką zapisów w księgach i wstępnym poznaniu się w interesującym nas temacie poszukiwań . Ale jednak zalecam zapoznanie się następnie z samymi księgami grodzkimi .
Niestety zupełnie inaczej jest w księgach grodzkich poznańskich i wschowskich (które przeglądałem) nie posiadają Sequitut Annus i jeżeli nie posiadamy bliższych danych (daty ) pozostaje nam mozolna kwerenda całej księgi , a jest to już praca mrówcza .
Należy zawsze pamiętać że poszczególne akty które były spisywane poza grodem (testamenty , opisy stanu dóbr , ugody itd) i dołączane do księgi w grodzie były "wszywane" do księgi i często zapis takiego aktu jest w dwóch częściach . Widzimy że brak nam zakończenia i pojawia się inny akt . Dobrą metodą odnalezienie drugiej (brakującej nam części aktu ) jest odnalezienie poprzez właśnie te szczycie po drugiej stronie (tak jak w zeszycie ) ale nie księgi , a tego zszycia .
Niestety obecnie już raczej nie udostępnia się samych ksiąg lecz mikrofilmy , a to dodatkowo utrudnia kwerendę .
Dostępna w APP tzw. kartoteka do dziejów wsi dotycząca księgi grodzkie kościańskie jest materiałem bardzo pomocnym , lecz niestety nie koniecznie należy się tylko na jej zawartości opierać bowiem nie zawiera wszystkich materiałów(jakie są w księgach grodzkich) w danym przedziale tematycznym . Lecz zapewne zapoznanie się z nią (udało mi się to uczynić przed wieloma laty , gdy była jeszcze kartoteka w pracowni naukowej) jest pożyteczne i pomocne w rozeznaniu się z tematyką zapisów w księgach i wstępnym poznaniu się w interesującym nas temacie poszukiwań . Ale jednak zalecam zapoznanie się następnie z samymi księgami grodzkimi .
Jakie księgi grodzkie?
05 kwi 2014, 15:39
Witam,
może posiadacie informacje jakie właściwe XVIII w. księgi grodzkie (o ile się zachowały) winny być dla obszaru:
- Granowo k. Grodziska Wlkp,
- Leszno?
Pozdr. Paweł
może posiadacie informacje jakie właściwe XVIII w. księgi grodzkie (o ile się zachowały) winny być dla obszaru:
- Granowo k. Grodziska Wlkp,
- Leszno?
Pozdr. Paweł
Re: Jakie księgi grodzkie?
05 kwi 2014, 20:18
pawko223 napisał(a):Witam,
może posiadacie informacje jakie właściwe XVIII w. księgi grodzkie (o ile się zachowały) winny być dla obszaru:
- Granowo k. Grodziska Wlkp,
- Leszno?
Pozdr. Paweł
Granowo to teren powiatu kościańskiego (przed rozbiorowego) a wiec księgi grodzkie kościańskie. Księgi się zachowały i są w AP w Poznaniu.
http://www.szukajwarchiwach.pl/53/18/0/ ... #tabZespol
Leszno to teren ziemi wschowskiej (jw.) a więc księgi grodzkie wschowskie. Księgi również się zachowały i podobnie są w AP w Poznaniu
http://www.szukajwarchiwach.pl/53/23/0/ ... #tabZespol
Re: Jakie księgi grodzkie?
05 kwi 2014, 21:01
Dziękuję za informacje, pewnie cześć przeglądał Dworzaczek Paweł
Paweł
Re: Jakie księgi grodzkie?
06 kwi 2014, 08:59
Co do Granowa, pomniejsze sprawy mogły być poruszone w księgach grodziskich (choć szansa niewielka):
viewtopic.php?f=2&t=7013
viewtopic.php?f=2&t=7013
Re: Jakie księgi grodzkie?
06 kwi 2014, 11:07
pawko223 napisał(a):Dziękuję za informacje, pewnie cześć przeglądał Dworzaczek
Pawle zależy jakich informacji szukasz. Jeżeli typowo o samym Granowie to prawdopodobnie dużo więcej nie znajdziesz niż jest u Dworzaczka.
Tutaj na WTG masz w Opracowaniach w poddziale Księgi w archiwach Wielkopolski opracowanie kolegi Piotra Skałeckiego "Księgi grodzkie i ziemskie" z jednoczesnym zaznaczeniem z jakich korzystał Dworzaczek w swojej pracy.
Jeżeli jednak o mieszkańcach to warto zajrzeć do ksiąg grodzkich szczególnie w latach kupna/sprzedaży i dzierzawy, czy zastawów tej wsi bowiem najczęściej wówczas można trafić na opisy wsi i wymienienie mieszkańców. Proponuję również zwrócić uwagę na akty przyjęcia poddaństwa w tych księgach grodzich, lecz tutaj raczej wymagana jest znajomość nazwisk właścicieli i dzierzawców Granowa. Większość ksiąg grodzkich kościańskich posiada "spisy" na końcu roku co ułatwia przejrzenie zasobu, lecz należy pamiętać że niektóre są kilkuletnie i zazwyczaj spis jest po każdym roku a nie na końcu księgi.
Rację ma Bartek warto też zajrzeć też do Akt wójtwskich i radzieckich Grodziska Wlkp. dostępnych w internecie. Może się okazać że znajdziesz tam też dane z Granowa bowiem zadarzają się tam też "wpisu" tyczące się okolicy dalszej i bliższej tego miasta.