Dawne nazwy ulic Gniezna
13 mar 2011, 17:20
Witam
Prosze o pomoc. Interesują mnie nazwy dawnych ulic Gniezna i informacje, jakie na dzisiejszy dzień są to ulice.
Neustadt
Cierpingistr.
Fischerstr.
Exinerstr.
Hornstr.
Jeśli ktoś z Państwa posiada informacje dotyczace źródła, to proszę o informacje.
Pozdrawiam
Grażyna Czajkowska
Prosze o pomoc. Interesują mnie nazwy dawnych ulic Gniezna i informacje, jakie na dzisiejszy dzień są to ulice.
Neustadt
Cierpingistr.
Fischerstr.
Exinerstr.
Hornstr.
Jeśli ktoś z Państwa posiada informacje dotyczace źródła, to proszę o informacje.
Pozdrawiam
Grażyna Czajkowska
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
13 mar 2011, 18:33
Neustadt - Sienkiewicza
Cierpingistr. - nie ma ale dzisiejsza Cierpiegi to dawniej Shiller strase
Fischerstr. - Swietokrzyska
Exinerstr. - Powstancow Wielkopolskich
Hornstr. - Mieszka I
Korzystalem z mapy z 1911 roku z niemieckimi nazwami. Moze to cos pomoze.
Cierpingistr. - nie ma ale dzisiejsza Cierpiegi to dawniej Shiller strase
Fischerstr. - Swietokrzyska
Exinerstr. - Powstancow Wielkopolskich
Hornstr. - Mieszka I
Korzystalem z mapy z 1911 roku z niemieckimi nazwami. Moze to cos pomoze.
Ostatnio edytowano 13 mar 2011, 18:55 przez Krzysztof Dobrzynski, łącznie edytowano 1 raz
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
13 mar 2011, 18:36
Sporo na ten temat w watku "Nowozytne ulice Gniezna"
W WBC Poznań jest przewodnik po Gnieźnie z 1911 roku. W nim plan Gniezna z ulicami o niemieckich nazwach.
Oto link:
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmeta ... =&lp=5&QI=
Kazimierz
W WBC Poznań jest przewodnik po Gnieźnie z 1911 roku. W nim plan Gniezna z ulicami o niemieckich nazwach.
Oto link:
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmeta ... =&lp=5&QI=
Kazimierz
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
13 mar 2011, 22:38
Witam!
Cierpingistr. - tak nazywała się ul. Cierpięgi w drugiej poł. XIX w.
Fischerstr. - to ul. Rybna - ul. Swietokrzyska nosiła nazwę Kreuzstrasse
Exinerstr. - Powstancow Wielkopolskich
Hornstr. - to prawdopodobnie Mieszka I od skrzyżowania z ul. Moniuszki do skrzyżowania z ul. Chrobrego - z tego co pamiętam, jutro sprawdzę i potwierdzę.
Pozdrawiam
Sławek
Cierpingistr. - tak nazywała się ul. Cierpięgi w drugiej poł. XIX w.
Fischerstr. - to ul. Rybna - ul. Swietokrzyska nosiła nazwę Kreuzstrasse
Exinerstr. - Powstancow Wielkopolskich
Hornstr. - to prawdopodobnie Mieszka I od skrzyżowania z ul. Moniuszki do skrzyżowania z ul. Chrobrego - z tego co pamiętam, jutro sprawdzę i potwierdzę.
Pozdrawiam
Sławek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
13 mar 2011, 22:46
Kazimierz pisze o istniejacym forum
Ma racje po co klonujemy fora.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
14 mar 2011, 00:33
Sławomir_Łubiński napisał(a):Witam!Fischerstr. - to ul. Rybna - ul. Swietokrzyska nosiła nazwę Kreuzstrasse. Pozdrawiam Sławek
Alez gafe zrobilem, oczywiscie Slawku masz racje nie mowiac ze fisch to ryba. Patrzylem na 2 mapy rownoczesnie by w ten sposob porownac i pomylilem 2 ulice. Mam te mape o ktorej wspomina Kazimierz.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
17 mar 2011, 14:49
Witam
Bardzo dziekuje za informację.
Bardzo mi Państwo pomogliście.
A co do klonowania forów, to co do nazw ulic Gniezna znalazłam kilka wątków, map, jednak niestety nie miałam co nazw ulic 100 % pewności.
Serdecznie wszystkich pozdrawiam
Grażyna Czajkowska
Bardzo dziekuje za informację.
Bardzo mi Państwo pomogliście.
A co do klonowania forów, to co do nazw ulic Gniezna znalazłam kilka wątków, map, jednak niestety nie miałam co nazw ulic 100 % pewności.
Serdecznie wszystkich pozdrawiam
Grażyna Czajkowska
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
05 wrz 2011, 20:44
Witam.
Przepraszam, że odgrzewam temat ale nie mogę poradzić sobie z nazwą ulicy Rohlenstr. (księga adresowa Gniezna 1903-1904) . Jaka to ulica obecnie?
Pozdrawiam.
Przepraszam, że odgrzewam temat ale nie mogę poradzić sobie z nazwą ulicy Rohlenstr. (księga adresowa Gniezna 1903-1904) . Jaka to ulica obecnie?
Pozdrawiam.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
06 wrz 2011, 17:37
Witaj Tadeuszu,
Powinno być Kohlenstr. – źle odczytałeś pierwszą literę
:
http://imageshack.us/photo/my-images/28/weinertjosefcrop.png/
Choć nie ma tam odpowiedzi na twoje pytanie, zajrzyj też do opracowania autorstwa Ewy Rembikowskiej „Księga adresowa Gniezna 1903-1904” na stronie WTG Gniazdo (dział: Opracowania).
Powinno być Kohlenstr. – źle odczytałeś pierwszą literę
:http://imageshack.us/photo/my-images/28/weinertjosefcrop.png/
Choć nie ma tam odpowiedzi na twoje pytanie, zajrzyj też do opracowania autorstwa Ewy Rembikowskiej „Księga adresowa Gniezna 1903-1904” na stronie WTG Gniazdo (dział: Opracowania).
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
07 wrz 2011, 11:04
Dzięki adresowi zamieszczonemu przez Pana Kazimierza sprawdziłem ulice zamieszczone na planie Gniezna z 1911 r. Niestety "moja" Kohlenstr. znajduje się (można to wnioskować z jej nazwy) gdzieś na obrzeżach miasta, tam ulice są zaznaczone lecz bez są nazwy. Nazwy ulic są ale dla centrum miasta i głównych arterii. Bez pomocy "starego" gnieźnianina nie dam rady.
Pozdrowienia.
Pozdrowienia.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
07 wrz 2011, 20:37
Może ta informacja nieco pomoże w szukaniu. Kohlenstrasse należała do I Rewiru Policyjnego wraz z Brombergstrasse (Grzybowo), Kreuzgasse (Przecznica), Nollaustrasse (3 Maja), Verbindungstrasse (Łącznica), Vorwerkstrasse.
Pozdrawiam
Ewa
Pozdrawiam
Ewa
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
02 paź 2011, 18:50
Bardzo dobra strona z Wroclawia. Mozna sprawdzic jak kiedys sie nazywala dzisiejsza ulica.
http://xenocomp.wroc.pl/wroclaw/ulice_pl.htm.php
http://xenocomp.wroc.pl/wroclaw/ulice_pl.htm.php
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
16 paź 2011, 23:45
Ladny spacerek po Gnieznie ze strony http://golubie.pl/?wycieczka-srodmiescie,87 :
WYCIECZKA ŚRÓDMIEŚCIE
Początek trasy znajduje się przy narożniku ul. Stromej i Warszawskiej, opodal kościoła farnego Niewielki odcinek idziemy ul. Warszawską. W lewo od ul. Warszawskiej odgałęzia się ul. Rzeźnicka, powstała po regulacji miasta w 1820 r. i biegnąca na miejscu dawnej fosy, wzdłuż byłych murów miejskich. Nazwa jej pochodzi od jatek rzeźnickich przeniesionych tutaj z rynku. Skręcamy jednak w prawo na Zielony Rynek. Zielony Rynek, którym idziemy, rozszerza się tworząc niewielki plac targowy zabudowany typowymi dla przełomu XIX i XX w. domami czynszowymi. M.in. w jednym z domów mieści się Państwowe Archiwum Powiatowe, gromadzące dokumenty z terenu m. Gniezna i sąsiednich powiatów. Skręcając w prawo wychodzimy ńa skraj rozległego pl. 21, Stycznia i dochodzimy do przylegającego doń od zachodu Rynku Bednarskiego. W przeszłości był to rynek rozległej osady o charakterze miejskim i nazwie Cierpięgi. Osada ta znajdowała się pod jurysdykcją kapituły gnieźnieńskiej. Znana od wczesnego średniowiecza, w XVIII w. posiadała własne prawa miejskie, stanowiąc silny ośrodek rzemieślniczy. Pośrodku rynku stał ratusz. Wcześniej prawdopodobnie znajdowało się tu Wzgórze Szubiennicze, miejsce straceń skazańców. Z, Cierpięgami miasto Gniezno miewało różne zatargi przybierające nieraz ostre formy (np. podcinanie domów i płotó^ przez kapitułę). Dziś jedynymi zabytkami Rynku Bednarskiego są dwa parterowe domy 7. XIX w. Na północ od Rynku Bednarskiego (dojście ulicą Krasickiego) położona była biskupia osada podmiejska nazwie Słomianka. W jej sąsiedztwie istniał miejski młyn wodny, napędzany wodami spiętrzonej strugi opływającej mury miejskie. Odchodząca od Rynku Bednarskiego ul. Zaułek jako jedyna w Gnieźnie posiada schody. Trasa zwiedzania prowadzi od Rynku Bednarskiego ul. Garbarską do biegnącej tutaj skrajem wysokiej skarpy ul. Cierpięgi. Z miejsca tego rozciąga się ładny widok na jez. Jelonek i położony na przeciwległym brzegu park Piastowski. Mały odcinek idziemy w lewo ul. Cierpięgi 1 potem skręcamy w ul. Czystą, którą ponownie dochodzimy do pl. 21 Stycznia. W ogródku przy ul. Czystej 5 rośnie dorodny okaz bzu — pomnik przyrody. U wylotu ul. Czystej stoi kościół Sw. Wawrzyn-c a. Zbudowano go pierwotnie zapewne już w XI w. na terenie osady później określanej jako Targowisko. Według legendy kościół wznieśli dworzanie króla Bolesława Śmiałego. Obecny kościół wzniesiony został w XVI w., w wiekach następnych kilkakrotnie przebudowywany niemal całkowicie zatracił cechy stylowe. Jedynie wieża zachowała się z dawnych czasów, ozdobiona podwójnymi ostrpłukowy-mi wnękami. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na polichromie prezbiterium wykonaną przez W. Taranczewskie-go (1947), kilka starych obrazów (XVII i XVIII w.) — na jednym z nich (po lewej) widok Gniezna — w ołtarzach bocznych i późnogotycką figurę Chrystusa Frasobliwego (XVI w.). Od kościoła udajemy się przez pl. 21 Stycznia w kierunku wschodnim. Dawniej plac nazywany Targiem Końskim stanowił centrum Targowiska. Osada ta w r. 1487 kupiona została przez miasto Gniezno. Obecną nazwę plac otrzymał dla upamiętnienia dnia oswobodzenia miasta przez Czerwoną Armię w r. 1945. Przecinamy ulicę Warszawską i ul. Mickiewicza dochodzimy do ul. Mieszka I. Skręcamy w lewo. Po prawej, nieco odsunięty od ulicy, budynek liceum im. Bolesława Chrobrego. Szkoła ta założona została w 1863 r. Mimo intencji władz, które chciały z gimnazjum zrobić ośrodek niemczyzny, szkoła stała się poważnym elementem rozwoju żywiołu polskiego. Większość uczniów stanowili Polacy, także wśród nauczycieli znalazło się szereg wybitnych wykładowców-Polaków. Na terenie gimnazjum działały w okresie zaborów polskie organizacje konspiracyjne, m.in. od 1894 r. działała tajna organizacja uczniowska im. Tomasza Zana (TTZ). Z murów szkoły wyszło wielu zasłużonych obywateli, znanych nie tylko w Gnieź-nieńskiem, ale i na terenie całego kraju; m.in.: nestor archeologii polskiej prof. dr Józef Kostrzewski, prof. dr Lucjan Ballenstaedt, prof. dr. Witold Hensel, prof. dr Konrad Jażdżewski. Główny budynek od strony ul. Mieszka I pochodzi z okresu powstania gimnazjum. Na murze od strony dziedzińca pamiątkowa tablica ku czci wychowanków poległych w obronie Ojczyzny (odsłonięta w 1958 r.). Ulicą Mieszka I idziemy do ul. Chrobrego. Po prawej (nr 17) mijamy redakcję miesięcznika regionalnego „Przemiany Ziemi Gnieźnieńskiej", zamieszczającego na swych łamach wiele ciekawych artykułów z dziejów i współczesności regionu. W miejscu okazałego, nowego wielkomiejskiego b u-d y n k u po lewej (zbudowanego w 1965 r.), do czasów minionej wojny znajdowała się bóżnica, wzniesiona w 1846 r. i rozebrana przez hitlerowców w 1940 r. Za przeciwległym narożnikiem (do ul. Marchlewskiego) w przeszłości położony był targ solny. Dalej ul. Mieszka I dochodzimy do ul. Dąbrówki, skręcamy w prawo, wychodzimy na ul. Roosevelta, arterię wylotową w kierunku Trzemeszna i Torunia, i dochodzimy do położnego po przeciwnej stronie kościoła Św. Michała. Obok mijanej stacji benzynowej odgałęzia się ul. 22 Lipca, ostatnio poważnie zmodernizowana, wiodąca w stronę Bydgoszczy (droga E-83). W jej perspektywie budynki główne szpitala także ostatnio przebudowanego i powiększonego. Kościół Św. Michała wznosi się na wzgórzu, w miejscu wczesnośredniowiecznego grodu zwanego prawdopodobnie Zbarem. W średniowieczu był on kościołem parafialnym jednej z osad podmiejskich zwanej Wójtostwem, znajdującej się pod jurysdykcją starosty. W XIV w. przy kościele istniał szpital, a w pobliżu położony był targ skórny i ratusz. W 1806 r. naprzeciwko kościoła stanął budynek pierwszej w Gnieźnie loży masońskiej, zaliczany przez współczesnych do najpiękniejszych budowli miasta, wymieniany tuż za katedrą. Obecny budynek kościoła pochodzi z XV w., restaurowany po pożarze w 1613 r. i w r. 1815. Jest budowlą trzynawową, hallową, orientowaną. Wieża pochodzi z r. 1900. Wewnątrz, w prezbiterium, sklepienie krzyżowo-żebrowe z XV w., o żebrach, zwornikach i wspornikach ze sztucznego kamienia (m.in. z ornamentami ze scenami polowań). W nawach sklepienia kolebkowe z 1815 r. Ołtarze z pocz. XIX w. po części ozdobione starszymi rzeźbami. Gotycka jest wykonana z piaskowca chrzcielnica i krucyfiks z 1 poł. XVI w. Na murze zewnętrznym stare epitafia, a przy prezbiterium charakterystyczne dołki wiercone w cegle (patrz — kościół Św. Jana). Naprzeciw kościoła rozpoczyna się ul. Walki Młodych, którą udajemy się do parku leżącego u jej przeciwległego krańca. Po drodze mijamy z prawej ul. Sienkiewicza, wytyczoną jako centrum tzw. nowego miasta, po pożarze w 1819 r. Otrzymało przy niej działki wielu mieszczan, którzy utracili poprzednie posiadłości na starym mieście wskutek regulacji ulic. Szereg domów zbudowanych w XIX w. przetrwało do dnia dzisiejszego. Przekraczając ul. Sobieskiego wkraczamy na teren parku miejskiego im. gen. K. Świerczewskiego. Po prawej budynki dawnych koszar 69 Pułku Piechoty, zasłużonego w bitwie nad Bsurą. Park im. K Świerczewskiego powstał w 1898 r., a rozszerzony został w 1908 r. dzięki zabiegom Towarzystwa dla Pielęgnowania Zdrowia. Posiada on bogaty, urozmaicony drzewostan, m.in. szereg drzew egzotycznych. Przechodzimy (po ew. odpoczynku po trudach zwiedzania) przez park ścieżkami w kierunku wschodnim. Za terami skręcamy w lewo i po chwili dochodzimy do położonego tuż przy torach grodziska wczesnośredniowiecznego. W przeszłości znajdował się tutaj jeden z trzech grodów broniących dostępu od strony wschodniej do grodu książęcego na Górze Lecha. Najstarsze przekazy nazywają go Gnieźnienice, później utarła się nazwa Gnieźninek. Nasyp usypany z okolicznej ziemi, znajdował się niegdyś wśród bagien i rozlewisk strumienia zasilającego fosy miejskie Gniezna. Najstarsze znalezione zabytki pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza, a gródek istniał zapewne do XIII w. Z grodziskiem związana jest następująca legenda podana przez Kolberga: Od grodziska ścieżkami dochodzimy na północny zachód do ul. Przy Rzeźni, obok dużych Zakładów Mięs n y c h. Zbudowane w 1895 r. Zakłady są najpoważniejszym obiektem przemysłu spożywczego miasta. Zatrudniają ok. 700 osób. Bazę surowcową stanowi hodowla głównie trzody chlewnej na terenie kilku sąsiednich powiatów. Ok. 70% produkcji wysyłane jest na eksport, m.in. do Wielkiej Brytanii, USA, NRF, Szwecji. W ostatnich latach zakład został poważnie rozbudowany. Ul. Przy Rzeźni przechodzimy w kierunku północnym do ul. Roosevelta. Po prawej Dom Kultury Dzieci i Młodzieży i siedziba Hufca Gnieźnieńskiego ZHP. Z narożnika ulic widok na wieżę wodociągową, oddaną do użytku w 1888 r., i nowoczesny zakład mleczarski. Kombinat mleczarski o zdolności przerobowej 80 tys. litrów na dobę zbudowany został w 1960 r. jako jeden z najnowocześniejszych obiektów tego typu w kraju. Obsługuje on środkową część powiatu gnieźnieńskiego i produkuje m.in. sery typu Camemberl i Brie oraz masło wysyłane na eksport. Na murze przy wieży wodociągowej znajduje się t a-blica upamiętniająca walkę chłopów w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej. Wmurowana w tym miejscu dla przypomnienia istnienia w r. 1794 obozu insurgentów pod Wi-niarami. Obok wieży zlokalizowano! oddany do użytku w 1969 r nowoczesny ośrodek rekreacyjno-sportowy z pływalniami krytą,(basen 25X12,5 m, głęb. 2,3 m) otwartą i halą sportową. Ośrodek znajduje się w kwestii GOSTiW. Ulicą Roosevelta udajemy się w kierunku wschodnim. Po prawej nowy, oddany do eksploatacji w 1971 r. gmach Gn;eźnieńskich Zakładów Przemysłu Odzieżowego „P odia n ex" (powstałych w 1945 r.), specjalizujących s|ię w produkcji koszul flanelowych i popelinowych, z których duża część przeznaczona jest na eksport. W pewnej odległości za „Pollanexem" po prawej budynki Miejskich Pralni i Farbiarni, największego przedsiębiorstwa usługowego w Gnieźnie. Obsługuje ono nie tylko mieszkańców miasta ale i mieszkańców szerejgu sąsiednich powiatów (posiada 60 agentur). W ciągu 2p-lecia zakład tęn został zmodernizowany kosztem prawie 12 min zł. Dalej mijamy po lewej park im. XX-lecia PRL i dochodzimy do największego nowego osiedla gnieźnieńskiego: Osiedla Tysiąclecia. Budowę jego rozpoczęto w 1960 r. ze środków MRN i Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1970 r. mieszkało tu ponad 7 tys. osób. W 1965 r. oddano na osiedlu do użytku nowoczesną szkołę-Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego im. Mieszka I. Wyróżnia się ona ładną formą architektoniczną, a wewnątrz posiada 16 sal lekcyjnych, 4 pracownie, salę gimnastyczną. Położona jest ok. 200 m od ul. Roosevelta, przy ul. Staszica. Mijając kolejne bloki osiedla dochodzimy do granic miasta przy Arkuszewie. Po prawej rozciąga się rozległa dzielnica przemysłowo--magazynowa, w większości zabudowana w ostatnich latach. Przed przejazdem kolejowym ładne o funkcjonalnej architekturze budynki zarządu GS, mieszczące w części pawilonowej restaurację i kawiarnię. Za przejazdem zbudowane „na surowym korzeniu" oddane do eksploatacji w 1966 r. budynki Zakładu Wytwórczego Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego „S p o m a s z". Jest to jedyna w Polsce fabryka specjalizująca się w produkcji wirówek do mleka i innych urządzeń wirujących (m.in do krwi, olejów, wina, masy czekoladowej).'Zakład produkuje także inną aparaturę (m.in. agregaty pakujące). W głębi ul. Reymonta widoczny jest wysoki budynek położonej przy ul. Fabrycznej Fabryki Galanterii „L e c h". I ta fabryka, produkująca guziki z poliestru, metapleksu i galalitu (kazeiny) otrzymała w ostatnich latach całkowicie nowe pomieszczenia. Po zapoznaniu się z częścią nowego Gniezna autobusem linii 3 lub 4 (z przystanku na ul. Reymonta nar. Roosevel-ta), powrócić można do śródmieścia lub na dworzec kolejowy.
WYCIECZKA ŚRÓDMIEŚCIE
Początek trasy znajduje się przy narożniku ul. Stromej i Warszawskiej, opodal kościoła farnego Niewielki odcinek idziemy ul. Warszawską. W lewo od ul. Warszawskiej odgałęzia się ul. Rzeźnicka, powstała po regulacji miasta w 1820 r. i biegnąca na miejscu dawnej fosy, wzdłuż byłych murów miejskich. Nazwa jej pochodzi od jatek rzeźnickich przeniesionych tutaj z rynku. Skręcamy jednak w prawo na Zielony Rynek. Zielony Rynek, którym idziemy, rozszerza się tworząc niewielki plac targowy zabudowany typowymi dla przełomu XIX i XX w. domami czynszowymi. M.in. w jednym z domów mieści się Państwowe Archiwum Powiatowe, gromadzące dokumenty z terenu m. Gniezna i sąsiednich powiatów. Skręcając w prawo wychodzimy ńa skraj rozległego pl. 21, Stycznia i dochodzimy do przylegającego doń od zachodu Rynku Bednarskiego. W przeszłości był to rynek rozległej osady o charakterze miejskim i nazwie Cierpięgi. Osada ta znajdowała się pod jurysdykcją kapituły gnieźnieńskiej. Znana od wczesnego średniowiecza, w XVIII w. posiadała własne prawa miejskie, stanowiąc silny ośrodek rzemieślniczy. Pośrodku rynku stał ratusz. Wcześniej prawdopodobnie znajdowało się tu Wzgórze Szubiennicze, miejsce straceń skazańców. Z, Cierpięgami miasto Gniezno miewało różne zatargi przybierające nieraz ostre formy (np. podcinanie domów i płotó^ przez kapitułę). Dziś jedynymi zabytkami Rynku Bednarskiego są dwa parterowe domy 7. XIX w. Na północ od Rynku Bednarskiego (dojście ulicą Krasickiego) położona była biskupia osada podmiejska nazwie Słomianka. W jej sąsiedztwie istniał miejski młyn wodny, napędzany wodami spiętrzonej strugi opływającej mury miejskie. Odchodząca od Rynku Bednarskiego ul. Zaułek jako jedyna w Gnieźnie posiada schody. Trasa zwiedzania prowadzi od Rynku Bednarskiego ul. Garbarską do biegnącej tutaj skrajem wysokiej skarpy ul. Cierpięgi. Z miejsca tego rozciąga się ładny widok na jez. Jelonek i położony na przeciwległym brzegu park Piastowski. Mały odcinek idziemy w lewo ul. Cierpięgi 1 potem skręcamy w ul. Czystą, którą ponownie dochodzimy do pl. 21 Stycznia. W ogródku przy ul. Czystej 5 rośnie dorodny okaz bzu — pomnik przyrody. U wylotu ul. Czystej stoi kościół Sw. Wawrzyn-c a. Zbudowano go pierwotnie zapewne już w XI w. na terenie osady później określanej jako Targowisko. Według legendy kościół wznieśli dworzanie króla Bolesława Śmiałego. Obecny kościół wzniesiony został w XVI w., w wiekach następnych kilkakrotnie przebudowywany niemal całkowicie zatracił cechy stylowe. Jedynie wieża zachowała się z dawnych czasów, ozdobiona podwójnymi ostrpłukowy-mi wnękami. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na polichromie prezbiterium wykonaną przez W. Taranczewskie-go (1947), kilka starych obrazów (XVII i XVIII w.) — na jednym z nich (po lewej) widok Gniezna — w ołtarzach bocznych i późnogotycką figurę Chrystusa Frasobliwego (XVI w.). Od kościoła udajemy się przez pl. 21 Stycznia w kierunku wschodnim. Dawniej plac nazywany Targiem Końskim stanowił centrum Targowiska. Osada ta w r. 1487 kupiona została przez miasto Gniezno. Obecną nazwę plac otrzymał dla upamiętnienia dnia oswobodzenia miasta przez Czerwoną Armię w r. 1945. Przecinamy ulicę Warszawską i ul. Mickiewicza dochodzimy do ul. Mieszka I. Skręcamy w lewo. Po prawej, nieco odsunięty od ulicy, budynek liceum im. Bolesława Chrobrego. Szkoła ta założona została w 1863 r. Mimo intencji władz, które chciały z gimnazjum zrobić ośrodek niemczyzny, szkoła stała się poważnym elementem rozwoju żywiołu polskiego. Większość uczniów stanowili Polacy, także wśród nauczycieli znalazło się szereg wybitnych wykładowców-Polaków. Na terenie gimnazjum działały w okresie zaborów polskie organizacje konspiracyjne, m.in. od 1894 r. działała tajna organizacja uczniowska im. Tomasza Zana (TTZ). Z murów szkoły wyszło wielu zasłużonych obywateli, znanych nie tylko w Gnieź-nieńskiem, ale i na terenie całego kraju; m.in.: nestor archeologii polskiej prof. dr Józef Kostrzewski, prof. dr Lucjan Ballenstaedt, prof. dr. Witold Hensel, prof. dr Konrad Jażdżewski. Główny budynek od strony ul. Mieszka I pochodzi z okresu powstania gimnazjum. Na murze od strony dziedzińca pamiątkowa tablica ku czci wychowanków poległych w obronie Ojczyzny (odsłonięta w 1958 r.). Ulicą Mieszka I idziemy do ul. Chrobrego. Po prawej (nr 17) mijamy redakcję miesięcznika regionalnego „Przemiany Ziemi Gnieźnieńskiej", zamieszczającego na swych łamach wiele ciekawych artykułów z dziejów i współczesności regionu. W miejscu okazałego, nowego wielkomiejskiego b u-d y n k u po lewej (zbudowanego w 1965 r.), do czasów minionej wojny znajdowała się bóżnica, wzniesiona w 1846 r. i rozebrana przez hitlerowców w 1940 r. Za przeciwległym narożnikiem (do ul. Marchlewskiego) w przeszłości położony był targ solny. Dalej ul. Mieszka I dochodzimy do ul. Dąbrówki, skręcamy w prawo, wychodzimy na ul. Roosevelta, arterię wylotową w kierunku Trzemeszna i Torunia, i dochodzimy do położnego po przeciwnej stronie kościoła Św. Michała. Obok mijanej stacji benzynowej odgałęzia się ul. 22 Lipca, ostatnio poważnie zmodernizowana, wiodąca w stronę Bydgoszczy (droga E-83). W jej perspektywie budynki główne szpitala także ostatnio przebudowanego i powiększonego. Kościół Św. Michała wznosi się na wzgórzu, w miejscu wczesnośredniowiecznego grodu zwanego prawdopodobnie Zbarem. W średniowieczu był on kościołem parafialnym jednej z osad podmiejskich zwanej Wójtostwem, znajdującej się pod jurysdykcją starosty. W XIV w. przy kościele istniał szpital, a w pobliżu położony był targ skórny i ratusz. W 1806 r. naprzeciwko kościoła stanął budynek pierwszej w Gnieźnie loży masońskiej, zaliczany przez współczesnych do najpiękniejszych budowli miasta, wymieniany tuż za katedrą. Obecny budynek kościoła pochodzi z XV w., restaurowany po pożarze w 1613 r. i w r. 1815. Jest budowlą trzynawową, hallową, orientowaną. Wieża pochodzi z r. 1900. Wewnątrz, w prezbiterium, sklepienie krzyżowo-żebrowe z XV w., o żebrach, zwornikach i wspornikach ze sztucznego kamienia (m.in. z ornamentami ze scenami polowań). W nawach sklepienia kolebkowe z 1815 r. Ołtarze z pocz. XIX w. po części ozdobione starszymi rzeźbami. Gotycka jest wykonana z piaskowca chrzcielnica i krucyfiks z 1 poł. XVI w. Na murze zewnętrznym stare epitafia, a przy prezbiterium charakterystyczne dołki wiercone w cegle (patrz — kościół Św. Jana). Naprzeciw kościoła rozpoczyna się ul. Walki Młodych, którą udajemy się do parku leżącego u jej przeciwległego krańca. Po drodze mijamy z prawej ul. Sienkiewicza, wytyczoną jako centrum tzw. nowego miasta, po pożarze w 1819 r. Otrzymało przy niej działki wielu mieszczan, którzy utracili poprzednie posiadłości na starym mieście wskutek regulacji ulic. Szereg domów zbudowanych w XIX w. przetrwało do dnia dzisiejszego. Przekraczając ul. Sobieskiego wkraczamy na teren parku miejskiego im. gen. K. Świerczewskiego. Po prawej budynki dawnych koszar 69 Pułku Piechoty, zasłużonego w bitwie nad Bsurą. Park im. K Świerczewskiego powstał w 1898 r., a rozszerzony został w 1908 r. dzięki zabiegom Towarzystwa dla Pielęgnowania Zdrowia. Posiada on bogaty, urozmaicony drzewostan, m.in. szereg drzew egzotycznych. Przechodzimy (po ew. odpoczynku po trudach zwiedzania) przez park ścieżkami w kierunku wschodnim. Za terami skręcamy w lewo i po chwili dochodzimy do położonego tuż przy torach grodziska wczesnośredniowiecznego. W przeszłości znajdował się tutaj jeden z trzech grodów broniących dostępu od strony wschodniej do grodu książęcego na Górze Lecha. Najstarsze przekazy nazywają go Gnieźnienice, później utarła się nazwa Gnieźninek. Nasyp usypany z okolicznej ziemi, znajdował się niegdyś wśród bagien i rozlewisk strumienia zasilającego fosy miejskie Gniezna. Najstarsze znalezione zabytki pochodzą z okresu wczesnego średniowiecza, a gródek istniał zapewne do XIII w. Z grodziskiem związana jest następująca legenda podana przez Kolberga: Od grodziska ścieżkami dochodzimy na północny zachód do ul. Przy Rzeźni, obok dużych Zakładów Mięs n y c h. Zbudowane w 1895 r. Zakłady są najpoważniejszym obiektem przemysłu spożywczego miasta. Zatrudniają ok. 700 osób. Bazę surowcową stanowi hodowla głównie trzody chlewnej na terenie kilku sąsiednich powiatów. Ok. 70% produkcji wysyłane jest na eksport, m.in. do Wielkiej Brytanii, USA, NRF, Szwecji. W ostatnich latach zakład został poważnie rozbudowany. Ul. Przy Rzeźni przechodzimy w kierunku północnym do ul. Roosevelta. Po prawej Dom Kultury Dzieci i Młodzieży i siedziba Hufca Gnieźnieńskiego ZHP. Z narożnika ulic widok na wieżę wodociągową, oddaną do użytku w 1888 r., i nowoczesny zakład mleczarski. Kombinat mleczarski o zdolności przerobowej 80 tys. litrów na dobę zbudowany został w 1960 r. jako jeden z najnowocześniejszych obiektów tego typu w kraju. Obsługuje on środkową część powiatu gnieźnieńskiego i produkuje m.in. sery typu Camemberl i Brie oraz masło wysyłane na eksport. Na murze przy wieży wodociągowej znajduje się t a-blica upamiętniająca walkę chłopów w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej. Wmurowana w tym miejscu dla przypomnienia istnienia w r. 1794 obozu insurgentów pod Wi-niarami. Obok wieży zlokalizowano! oddany do użytku w 1969 r nowoczesny ośrodek rekreacyjno-sportowy z pływalniami krytą,(basen 25X12,5 m, głęb. 2,3 m) otwartą i halą sportową. Ośrodek znajduje się w kwestii GOSTiW. Ulicą Roosevelta udajemy się w kierunku wschodnim. Po prawej nowy, oddany do eksploatacji w 1971 r. gmach Gn;eźnieńskich Zakładów Przemysłu Odzieżowego „P odia n ex" (powstałych w 1945 r.), specjalizujących s|ię w produkcji koszul flanelowych i popelinowych, z których duża część przeznaczona jest na eksport. W pewnej odległości za „Pollanexem" po prawej budynki Miejskich Pralni i Farbiarni, największego przedsiębiorstwa usługowego w Gnieźnie. Obsługuje ono nie tylko mieszkańców miasta ale i mieszkańców szerejgu sąsiednich powiatów (posiada 60 agentur). W ciągu 2p-lecia zakład tęn został zmodernizowany kosztem prawie 12 min zł. Dalej mijamy po lewej park im. XX-lecia PRL i dochodzimy do największego nowego osiedla gnieźnieńskiego: Osiedla Tysiąclecia. Budowę jego rozpoczęto w 1960 r. ze środków MRN i Spółdzielni Mieszkaniowej. W 1970 r. mieszkało tu ponad 7 tys. osób. W 1965 r. oddano na osiedlu do użytku nowoczesną szkołę-Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego im. Mieszka I. Wyróżnia się ona ładną formą architektoniczną, a wewnątrz posiada 16 sal lekcyjnych, 4 pracownie, salę gimnastyczną. Położona jest ok. 200 m od ul. Roosevelta, przy ul. Staszica. Mijając kolejne bloki osiedla dochodzimy do granic miasta przy Arkuszewie. Po prawej rozciąga się rozległa dzielnica przemysłowo--magazynowa, w większości zabudowana w ostatnich latach. Przed przejazdem kolejowym ładne o funkcjonalnej architekturze budynki zarządu GS, mieszczące w części pawilonowej restaurację i kawiarnię. Za przejazdem zbudowane „na surowym korzeniu" oddane do eksploatacji w 1966 r. budynki Zakładu Wytwórczego Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego „S p o m a s z". Jest to jedyna w Polsce fabryka specjalizująca się w produkcji wirówek do mleka i innych urządzeń wirujących (m.in do krwi, olejów, wina, masy czekoladowej).'Zakład produkuje także inną aparaturę (m.in. agregaty pakujące). W głębi ul. Reymonta widoczny jest wysoki budynek położonej przy ul. Fabrycznej Fabryki Galanterii „L e c h". I ta fabryka, produkująca guziki z poliestru, metapleksu i galalitu (kazeiny) otrzymała w ostatnich latach całkowicie nowe pomieszczenia. Po zapoznaniu się z częścią nowego Gniezna autobusem linii 3 lub 4 (z przystanku na ul. Reymonta nar. Roosevel-ta), powrócić można do śródmieścia lub na dworzec kolejowy.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
28 paź 2011, 21:51
Witam,
na swoim blogu dodałem trochę informacji dotyczących Gniezna - głównie zdjęcia i skany.
Może nie dotyczy to bezpośrednio ulic gnieźnieńskich ale nie chcę zakładać nowego wątku.
Pozdrawiam
Sławek
na swoim blogu dodałem trochę informacji dotyczących Gniezna - głównie zdjęcia i skany.
Może nie dotyczy to bezpośrednio ulic gnieźnieńskich ale nie chcę zakładać nowego wątku.
Pozdrawiam
Sławek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 05:31
Czy warto kupic te ksiazke? http://www.poznan.ap.gov.pl/images/stor ... kladka.jpg
Ze strony APP: W dniu 15 grudnia 2011 r. obyła się w Gnieźnie uroczysta prezentacja długo oczekiwanej „Encyklopedii Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej”. Inicjatorem i wydawcą publikacji jest Towa-rzystwo Miłośników Gniezna. Encyklopedia ta, jest siódmym tego rodzaju wydawnictwem w Polsce i jak do tej pory jedynym poświęconym miastu zamieszkiwanemu przez mniej niż 100 tys. mieszkańców. Jest to publikacja tym bardziej wyjątkowa, że powstała w wyniku prac, w które zaangażowane było ponad 170 osób (w 137 to autorzy haseł). Jej redaktorem nauko-wym jest prof. Aleksander Wojciech Mikołajczak, a w pracach redakcyjnych uczestniczyli m.in. prof. Gerard Labuda i prof. Jerzy Strzelczyk.
Encyklopedia zawiera ponad 1400 haseł, ponad 700 ilustracji, rysunków, rekonstrukcji, map, planów i szkiców oraz 9 tablic poglądowych. Część z opublikowanych haseł powstała w oparciu o materiały archiwalne przechowywane w Archiwum Państwowym w Poznaniu oraz w jego gnieźnieńskim Oddziale. Wśród autorów znaleźli się również pracownicy tego Oddziału, którzy przygotowali łącznie ponad 100 haseł.
Ze strony APP: W dniu 15 grudnia 2011 r. obyła się w Gnieźnie uroczysta prezentacja długo oczekiwanej „Encyklopedii Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej”. Inicjatorem i wydawcą publikacji jest Towa-rzystwo Miłośników Gniezna. Encyklopedia ta, jest siódmym tego rodzaju wydawnictwem w Polsce i jak do tej pory jedynym poświęconym miastu zamieszkiwanemu przez mniej niż 100 tys. mieszkańców. Jest to publikacja tym bardziej wyjątkowa, że powstała w wyniku prac, w które zaangażowane było ponad 170 osób (w 137 to autorzy haseł). Jej redaktorem nauko-wym jest prof. Aleksander Wojciech Mikołajczak, a w pracach redakcyjnych uczestniczyli m.in. prof. Gerard Labuda i prof. Jerzy Strzelczyk.
Encyklopedia zawiera ponad 1400 haseł, ponad 700 ilustracji, rysunków, rekonstrukcji, map, planów i szkiców oraz 9 tablic poglądowych. Część z opublikowanych haseł powstała w oparciu o materiały archiwalne przechowywane w Archiwum Państwowym w Poznaniu oraz w jego gnieźnieńskim Oddziale. Wśród autorów znaleźli się również pracownicy tego Oddziału, którzy przygotowali łącznie ponad 100 haseł.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 08:21
Pobieżnie przeglądałem. Odstrasza cena. 170 zł to jednak stanowczo zbyt wiele jak na tego typu publikację.
Nakład 1000 szt.
Wojtek
Nakład 1000 szt.
Wojtek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 15:57
Dzieki Wojtku, z tego widac, ze to jakas kolekcjonerska edycja. Drogo faktycznie ale czy zawartosc jest tez ciezka? Jednak ciezko bedzie przebic Topolskiego.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 16:13
Witam!
Jestem rozczarowana. W "Encyklopedii Gniezna i Ziemi Gnieżnieńskiej" brak hasła : Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne "Gniazdo"
. Liczyłam, że będą w niej zdjęcia wnętrza kościoła św.Trójcy(miejsce chrztów i ślubów Otlewskich) - niestety brak. Brak aktualnego planu Gniezna, a stare są takiej wielkości, że nazw ulic nie można odczytac. Jeżeli ktoś chciałby sprawdzić, czy interesująca go informacja znajduje się w tej encyklopedii - chętnie służę.
Pozdrawiam. Jolanta Fontowicz
Jestem rozczarowana. W "Encyklopedii Gniezna i Ziemi Gnieżnieńskiej" brak hasła : Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne "Gniazdo"
. Liczyłam, że będą w niej zdjęcia wnętrza kościoła św.Trójcy(miejsce chrztów i ślubów Otlewskich) - niestety brak. Brak aktualnego planu Gniezna, a stare są takiej wielkości, że nazw ulic nie można odczytac. Jeżeli ktoś chciałby sprawdzić, czy interesująca go informacja znajduje się w tej encyklopedii - chętnie służę.Pozdrawiam. Jolanta Fontowicz
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 18:01
Postaram się przesłać zdjęcia tego kościoła - poszukam w swoich zbiorach.
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 18:07
Jolu troche zdjec wnetrza jest tutaj: http://www.flickr.com/photos/23149384@N ... otostream/
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 21:42
Jestem posiadaczem Encyklopedii jak tylko się pojawiła. Jak dla mnie rewelacja, dużo haseł, biogramów i informacji ze wszystkich dziedzin. Jest wiele zdjęć, to że czegoś nie ma nie obniża wartości tej publikacji. To jest encyklopedia a nie album.
Pozdrawiam
Sławek
Pozdrawiam
Sławek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 21:53
A gdzie to mozna kupic. Kto rozprowadza ksiazke?
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
29 sty 2012, 22:13
Najłatwiej w siedzibie Towarzystwa Miłośników Gniezna - ul. Budowlanych 24, wersja w sztywnej oprawie kosztuje 150 zł.
Pozdrawiam
Sławek
Pozdrawiam
Sławek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
08 maja 2017, 18:27
grazyna.czajka napisał(a):Witam
Prosze o pomoc. Interesują mnie nazwy dawnych ulic Gniezna i informacje, jakie na dzisiejszy dzień są to ulice.
Neustadt
Cierpingistr.
Fischerstr.
Exinerstr.
Hornstr.
Jeśli ktoś z Państwa posiada informacje dotyczace źródła, to proszę o informacje.
Pozdrawiam
Grażyna Czajkowska
Dziadek mojego męża, Teofil Patalas - mistrz krawiecki, w 1904 r. mieszkał przy ul. Pferdemarkt 9 (Rynek koński. Targ Koński)
Jak obecnie nazywa się ta ulica ?
Pozdrawiam
krysia
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
08 maja 2017, 19:41
Najpewniej będzie to rejon dzisiejszego targowiska, a więc przede wszystkim ul. Plac 21 stycznia, ewntualnie fragment ul. św. Wawrzyńca i ul. Bednarski Rynek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
08 maja 2017, 20:39
Dziękuję za informacje.
Zachowały się jakieś plany miasta Gniezna z z początku XX w.?
Tak przy okazji.
Teofil Patalas i Katarzyna zd. Szczuraszek, byli rodzicami pilota, członka 13 Eskadry Myśliwskiej Morskiego Dywizjonu Lotniczego - Ludwika Patalasa *4 marca 1897 r. w Gnieźnie. Ludwik Patalas z zawodu był jak jego ojciec krawcem. Był on najstarszym synem.
Ludwik miał jeszcze siedmioro rodzeństwa w tym dwoje urodzonych w Gnieźnie ( 1899, 1901). W 1919 r. rodzina przeniosła się do Poznania.
Pozdrawiam
krysia
Zachowały się jakieś plany miasta Gniezna z z początku XX w.?
Tak przy okazji.
Teofil Patalas i Katarzyna zd. Szczuraszek, byli rodzicami pilota, członka 13 Eskadry Myśliwskiej Morskiego Dywizjonu Lotniczego - Ludwika Patalasa *4 marca 1897 r. w Gnieźnie. Ludwik Patalas z zawodu był jak jego ojciec krawcem. Był on najstarszym synem.
Ludwik miał jeszcze siedmioro rodzeństwa w tym dwoje urodzonych w Gnieźnie ( 1899, 1901). W 1919 r. rodzina przeniosła się do Poznania.
Pozdrawiam
krysia
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
09 maja 2017, 05:54
Plan takowy załączony jest do książki: Gnieźnianina żywot codzienny, wydanej w 2020 roku przez Gaudentinum. Jest tam również opis ulic ze zmieniającymi się nazwami w okresie od 1793-1939
WOjtek
WOjtek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
09 maja 2017, 09:30
Słyszałam o tej książce . Poszukam w bibliotekach skoro była wyd. w 2010 r.
Pozdrawiam
krysia
Pozdrawiam
krysia
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
09 maja 2017, 17:16
Przepraszam. Pomyłkowo wpisałem datę wydania. Powinno być 2002.
WOjtek
WOjtek
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
09 maja 2017, 17:40
Nie ma za co przepraszać. Ja też wpisałam złą datę wydania. Książka ta dostępna jest w czytelni Biblioteki Raczyńskich przy Alejach Marcinkowskiego.
krysia
krysia
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
10 maja 2017, 19:13
Dzisiaj przeglądałam "Gnieźnianina żywot codzienny...". Ulica Pferdemarkt po 1919 to Targowisko.
krysia
krysia
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
24 wrz 2017, 20:09
Pozwolę się podpiąć do tematu 
Chciabym wiedzieć czy w Gnieźnie była ulica Janka Krasickiego?
Mieszkał na niej brat mojego pra dziadka (wynika to z aktu zgonu), natomiat teraz nie potrafie jej odnaleźć - nawet google nie pomaga...
Pozdrawiam
Chciabym wiedzieć czy w Gnieźnie była ulica Janka Krasickiego?
Mieszkał na niej brat mojego pra dziadka (wynika to z aktu zgonu), natomiat teraz nie potrafie jej odnaleźć - nawet google nie pomaga...
Pozdrawiam
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
24 wrz 2017, 20:21
witam,
a to co?
Google:
http://forum.gniezno.com.pl/viewtopic.php?t=1075
Janka Krasickiego nosiła: obecna ul. św Wawrzyńca
a to co?
Google:
http://forum.gniezno.com.pl/viewtopic.php?t=1075
Janka Krasickiego nosiła: obecna ul. św Wawrzyńca
Re: Dawne nazwy ulic Gniezna
24 wrz 2017, 20:35
Bardzo dziękuje!
Internet potrafi jednak zaskoczyć
Pozdrawiam
Internet potrafi jednak zaskoczyć
Pozdrawiam