Kobieta jako świadek ślubu

[Łukasz Bielecki]

Kiedy kobiety zaczęły być świadkami przy ślubach kościelnych (katolickich) w naszym kraju? Czy wiecie coś bliżej na ten temat - i czy były na ten temat jakieś przepisy, czy tylko zwyczaj to regulował i po prostu zwyczaj się zmienił?

W rejestracjach cywilnych (USC) sporadycznie trafiały się panie - świadkowie i w XIX wieku. Widocznie prawo pruskie nie stawiało tu przeszkód formalnych, a jedynie istniejący obyczaj sprawiał, że nie zdarzało się to często. Na pewno rzadziej niż w 1% ślubów cywilnych.

[Łukasz Bielecki]

W akcie ślubu w USC Toniszewo 1877 znalazłem nawet dwie kobiety świadkujące, to już wyjątkowy rarytas.

[Roman_Szynka]

Robiąc lub korygując indeksy ślubów na ogół nie zwracam uwagi na imiona świadków gdyż ta informacja nie należy do tych istotnych. Niejako mam zakodowane że są to mężczyźni. Jednak indeksując śluby parafii katolickiej w Jutrosinie zauważyłem w pewnym momencie że świadek ma żeńskie imię Hedvigis. Sprawdziłem pod tym kątem zapisy i stwierdziłem:

Pierwszemu ślubowi zawartemu w 1807 świadkuje czworo osób w tym dwie panie. Pozostałym 18 ślubom zawartym w tamtym roku połowie świadkuje dwóch panów a połowie para mieszana. W następnym 1808 roku do początku maja na dwanaście ślubów świadkami było dziewięć pań. Później już tylko panowie [ślubów w 1808 roku było 20]. W następnych latach nie zauważyłem żeby panie dostąpiły zaszczytu bycia świadkiem ślubu.

Wnioskuję z tego że w tamtym okresie podjęto próbę zmiany tradycji która po około półtora roku niestety została na dłuższy czas zaniechana. Nie jestem w stanie stwierdzić czy inicjatorem tej akcji był ówczesny proboszcz Wincenty Łaniewski czy też odbyło się to z inicjatywy kurii biskupiej.

Roman

Ostatnio edytowano 22 kwi 2012, 09:20 przez Roman_Szynka, łącznie edytowano 1 raz

[Łukasz Bielecki]

Z forum genealodzy.pl dowiedziałem się, że Kodeks Napoleona explicite decydował, że świadkami mogą być tylko mężczyźni. Wszedł on w życie w roku 1808 i na ziemiach, które potem znalazły się znów pod panowaniem pruskim, obowiązywał w zakresie akt stanu cywilnego do 1817. W tym więc okresie na pewno kobiet-świadków nie znajdziemy. Nie wiem, czy od roku 1817 w takim razie prawo pruskie w ogóle mieszało się do tego, kto jest świadkiem na katolickim ślubie, ale sam sobie świadkujących pań z akt kościelnych nie przypominam.

[DankaW]

Chyba mnie oczy nie mylą.

Kobieta, Katarzyna Lewicka była świadkiem na ślubie w 1737 roku?



Edycja:

Jednak nie mylą.
W kolejnych ślubach z 1738 r. Panie są również świadkami.
Występują w parze z jednym mężczyzną, lub z dwoma.

[DankaW]

Trudno by w tym przypadku "świadkowania" mówić o dyskryminacji kobiet.



Rok 1742.

[Łukasz Bielecki]

A więc potwierdza się to, co pisano na genealogach. Za czasów dawnej Rzeczypospolitej nie widziano niczego niestosownego w świadkach-kobietach. Kodeks Napoleona zmienił tę sytuację na cały XIX wiek.