Sławetni,pracowici itp.

[albicilla2]

W niektórych tłumaczeniach zapisane jest przed nazwiskiem "sławetny"- to znaczy? (dot.to zapisków miejskich)
Na wsich"Pracowity xxx" - kto to? Nie chłop, nie rolnik, kim byli owi pracowici?Ma ktos na ten temat wiedzę?

[DankaW]

Magdo.

Wpisując w Google problemowe dla Ciebie wyrazy, otrzymasz mnóstwo wyników.
Poniżej jeden z wielu linków z tymi hasłami..

Źródło:
http://genealodzy.pl/PNphpBB2-printview ... rt-0.phtml

Cyt.

„Sawicki_Julian - 27-01-2012 - 17:52
Temat postu: Famatus
________________________________________
Witam , kiedyś podał to chyba Bartek M. i skopiowałem to i tu będzie wytłumaczenie nazwy kto jest kto, bo z praktyki z metryk wiem ze był taki zapis dla młynarza mieszkającego na wsi i było tak ; jak brał ślub w 1731 r. ksiądz pisał - Strenum co znaczy obrotny , potem miał ten sam młynarz pisane w metrykach ur. się dzieci - sławetny , a po ur. się 8, 9 i 10 dziecka pisane miał honestorum co znalazłem gdzieś opis ze to nie to samo co honestus bo oznacza zubożałego szlachcica , bo taki co miał mniej niż jedna wieś to był biedny i ten co miał młyn także był liczony jako biedny , a ksiądz aż za dobrze znał ludzi i zmieniał status według ich dorobku lub upadku swych parafian ; pozdrawiam - Julian

Nazwy w dawnych wiekach ;

jaśnie wielmożny (illustrissimus ac magnificus) - senator, a więc wojewoda, kasztelan, starosta żmudzki,
jeden z koronnych i litewskich 5 "ministrów", również magnat któremu musimy schlebić...

- wielmożny (magnificus) - urzędnik grodzki lub ziemski...

- urodzony (generosus) - właściciel przynajmniej jednej wsi...

- szlachetny (nobilis) - szlachcic cząstkowy, zagrodowy, dzierżawca...

W listach JWP to Jaśnie Wielmożny Pan, WP to Wielmożny Pan, WMMP to Wielce Mi Miłościwy Pan itd.
Książąt, czyli kniaziów tytułowano często Jaśnie Oświeconymi...

- godny (spectabilis) - zamożny patrycjusz dużego miasta, zwykle członek władz miejskich...

- zacny (honoratus) - patrycjusz...

- sławetny (famatus/famosus) - średniozamożny rzemieślnik...

- opatrzny (providus/circumseptus) - ubogi rzemieślnik...

- uczciwy (honestus) - rzemieślnik wiejski lub mieszczanin z małego miasteczka żyjący po części z rolnictwa...

- pracowity (laboriosus) - chłop...

- przewrotny/niewierny (perfidus/infidelis) - Żyd...

- przewielebny (reverendissimus) - biskup ordynariusz...

- wielebny (reverendus) - biskup sufragan, prałat, prepozyt, opat...

- dostojny (venerabilis) - kanonik, proboszcz...

- czcigodny (honorabilis) - wiejski pleban, wikary...

- mąż znamienity (vir excellens/egregius) - uczony, lekarz, filozof...

Tytulatury tej przestrzegano ściśle w dokumentach sądowych i urzędowych - pisano więc "pracowity Bartosz", "przewrotny Moszko", "sławetny Józef" itd. i każdy od razu potrafił określić miejsce danej osoby w hierarchii społecznej... Nie do pomyślenia było powiedzenie o magnacie "urodzony" - to byłaby obraz śmiertelna... Tak samo pan na wiosce tytułowany "szlachetnym" dostawał szału bo to była obelga...”

[Asiaa93]

Zastanawia mnie akt ślubu jednego z moich przodków Antoniego Lewańskiego. Ślub odbył się w 1819r. w par. Iłówiec. Pan młody pochodził z Krajkowa w par. Żabno.
Honestus Antonium Lewański juvenis operarius

Które z tych określeń definiuje pozycję/zawód Antoniego?
Dodam, że przy pannie młodej jest zapis :filiam inquilinorum.

Asia

[albicilla2]

Danko bardzo dziękuję za wyjaśnienie.Pytałam ,bo nie znam zasobów tego Forum,a raczkuję więc czasami zdarzac mi się beda byc moze dla Was, moje naiwne pytania.

[TomekD]

Zagadnienie klasyfikacji i tytułów jakimi określano naszych przodków jakiś czas temu próbowałem w miarę możliwości poznać. Było to dla mnie o tyle istotne że dotyczyło najstarszych, szczątkowych wpisów w najstarszych metrykach moich przodków do których zdołałem dotrzeć.

Z tych moich dociekań wydaje się wynikać taka nauka, że zbyt łatwo decydujemy się na przyjęcie definicji ze słowników i przeniesienia naszych współczesnych doświadczeń do czasów nam odległych.

Sądzę że te same tytuły mogły wtedy posiadać zupełnie inne znacznie w różnych, dzisiaj całkiem nieodległych miejscach. Zupełnie inaczej niż współcześnie - kiedy słowa zyskują takie samo, globalne znacznie wobec szybkości wymiany informacji.

Chyba najlepszą drogą aby określić kim mógł być 'pracowity' i czym różnił się od 'sławetnego' pozostaje analiza innych wpisów w konkretnej parafii w tym okresie.
W połączeniu z innymi informacjami może okazać się że we wpisach w tej parafii i tych latach klasyfikacja 'sławetny' vs 'pracowity' rozróżniała osoby np. według kryterium poddanych vs wolny - zupełnie inaczej niż sugerują to definicje słownikowe.

[Jaś]

...
Pan młody pochodził z Krajkowa w par. Żabno.
Honestus Antonium Lewański juvenis operarius

...
Asia

Honestus - uczciwy
juvenis - kawaler
operarius - robotnik, na wsi może oznaczać parobka.