Wałcz, 1780 - która parafia/archiwum

[Pasja]

Witam serdecznie,
Mój pra-przodek - jak się dziś okazało - urodził się w latach 1780-84 w „Wałczu w Księstwie Poznańskim”.
Najprawdopodobniej jako ewangelik.
Prośba o podpowiedź gdzie/w którym Archiwum powinnam szukać aktu – bo baza pradziad jakoś wyjątkowo nie jest mi dziś pomocna

[Bogdan54]

Dzień Dobry. Kasiu z Wilczewskich.

Trzy rozbiory Polski;

I rozbiór to 5-08-1772r

II rozbiór to 23-01-1793r

III rozbiór to 24-10-1795r

Wałcz nigdy nie należał do Wielkiego Księstwa Poznańskiego,
ani do Provinz Posen jak już to tylko do Królestwa Prus.
Myślę że powinnaś szukać w Koszalinie Szczecinie lub Gorzowie.
To będą najprawdopodobnie Archiwa tych Diecezji, myślę że Koszalin
będzie właściwym.

Ostatnio edytowano 22 sty 2013, 12:28 przez Bogdan54, łącznie edytowano 1 raz

[Mariusz]

Wałcz w latach 1773-1806 należał do Prus Zachodnich, a po 1815 do Rzeszy Niemieckiej, w prowincji Marchii Granicznej Poznańsko-Zachodniopruskiej.

Pewien zasób ksiąg metrykalnych z parafii katolickiej i ewangelickiej w Wałczu posiada Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej => http://www.archiwum.koszalin.opoka.org.pl/Ksiegi.htm

[Asiek]

Pozwolę sobie przekopiować tekst, który dla Kasi może być ciekawy (jakkolwiek niestety nie daje odpowiedzi na pytanie):

Ewangelicy w Wałczu

Historia ewangelików w naszym mieście sięga czasów reformacji. Już w 1544 roku ówcześni starostowie wałeccy (rodzina Górków) przekazali luteranom parafialny kościół katolicki. Wcześniej, bo w roku 1535, ewangelicy zburzyli ołtarz w tej świątyni i wypędzili proboszcza. Pierwszym, znanym z nazwiska pastorem w Wałczu był Laurentius Drahowski. Kościół był budowlą drewnianą, która spłonęła w czasie pożaru w 1590 roku. Na jej miejscu luteranie wznieśli nowy, już murowany kościół.

Cztery lata później, dzięki staraniom starosty Gostomskiego, nawróconego na katolicyzm, na polecenie Zygmunta III, został on zwrócony katolikom. Po I rozbiorze Polski i po przyłączeniu Wałcza do prowincji Prusy Zachodnie, została ustanowiona oficjalna nazwa miasta – „Deutsch Krone”. W tym czasie rozpoczął się napływ do miasta ludności niemieckiej, w większości wyznania ewangelickiego. Od 1773 roku ewangelicy, by spotkać się na nabożeństwie, korzystali z pomieszczenia w starym ratuszu. Początkowo, z powodu braku miejscowego pastora, korzystali z posługi duchownego, który przybywał co czwartą niedzielę z Neugolz. Parafię ewangelicką utworzono w Wałczu w 1793 roku i wówczas na świątynię przeznaczono górne piętro ratusza. Nowy kościół, na potrzeby ludności niemieckiej wyznania ewangelickiego, wybudowano w 1824 roku. Na ten cel gmina ewangelicka otrzymała 5 tys. talarów od króla Friedricha Wilhelma III. Dwa lata później świątynia wyposażona została w pierwsze organy. W tym czasie na około 3 tys. mieszkańców miasta, ewangelicy stanowili 1.100 osób. Kościół okazał się szybko zbyt ciasny i w 1843 roku odbyło się poświęcenie nowej świątyni ewangelickiej. W 1858 roku protestanci wybudowali przy obecnej ulicy Orlej (wówczas – Wusterhoff) budynek mieszczący dom i biuro pastora. W tym czasie w Wałczu zamieszkiwało już 2.130 ewangelików, zaś pozostali mieszkańcy to: 2.240 katolików i 530 Żydów. Liczba ewangelików powiększała się z roku na rok, a więc znów okazało się, że istniejący kościół był zbyt mały, w związku z czym przystąpiono do budowy nowego kościoła (w roku 1900). W 1901 roku dotychczasową świątynię zburzono. Budowa trwała do roku 1903, kiedy to kościół poświęcono, a pamiątką tego jest dedykacja na ufundowanej do świątyni chrzcielnicy: „Dem Andenken seiner eltern/ gewidmet von Justizratz/ dr Poeppel – Bromberg/ zur kirchweiche seiner vaterstadt/ AM 1903”.


Źródło: http://www.walcz.kapucyni.pl/?art_id=63

[wojciech]

Wałcz - parafia katolicka - w XIX wieku należał do Archidiecezji Poznańskiej.
Spróbuj poszukać w Urzędzie Miejskim w Wałczu. Taka informację ze znakiem zapytania znalazłem.

Wojtek

[Bogdan54]

„Regestr Diecezjów Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w koronie 1783 – 1784” z nazw miejscowości rozpoczynających się na Wał… wymienia:
Wał,
Wałkow,
Wałowice,
Wałownica,
Wały.

Zatem w latach, które Cię Kasiu interesują tj. 1780-1784, Wałcz nie należał do Diecezji Gnieźnieńskiej ani do Diecezji Poznańskiej.
Pisze o tym w Swoim poście Mariusz.

W XIX w. Wałcz należał już do Diecezji Poznańskiej.

Poniżej zamieszczam krótką historię życia religijnego w Wałczu.

[Pasja]

Bardzo wszystkim dziękuję za odzew i wskazówki.
Na wszelki wypadek przeszukam i ewangelickie i katolickie parafie.