Dialekt Wielkopolski
12 lut 2007, 14:50
Widze ze na forum, siedzi dużo osób które mogą mi pomóc. Mianowicie chodzi o Maturę. Mój temat to:
"Dialekt Wielkopolski, przedstaw jego cechy analizując zgromadzony materiał językowy".
Dość oczywistą sprawą jest to ze pewne materiały już posiadam(Książki + Artykuły z Internetu). Jednak liczę na odzew ludzi którzy jednak mieszkają dłużej na terenie wielkopolski, co skutkuje w obszerniejszą wiedzę. Poszukuję mapek, artykułów, nagrań(ponieważ sam nie mam możliwości za bardzo nagrać wypowiedzi rodowitego wielkopolanina), scany książek. Myślę że znajdzie się ktoś chętny do pomocy.
Pozdrawiam.
"Dialekt Wielkopolski, przedstaw jego cechy analizując zgromadzony materiał językowy".
Dość oczywistą sprawą jest to ze pewne materiały już posiadam(Książki + Artykuły z Internetu). Jednak liczę na odzew ludzi którzy jednak mieszkają dłużej na terenie wielkopolski, co skutkuje w obszerniejszą wiedzę. Poszukuję mapek, artykułów, nagrań(ponieważ sam nie mam możliwości za bardzo nagrać wypowiedzi rodowitego wielkopolanina), scany książek. Myślę że znajdzie się ktoś chętny do pomocy.
Pozdrawiam.
15 lut 2007, 21:11
Witam!
Rozumiem ,że materiały pisane juz masz, więc nie musze podawać żadnych linków. Jeżeli chodzi o słowo mówione to faktycznie trudno spotkac ludzi mówiących gwara . Telewizja , radio i napływ ludności spowodował zanik gwary mówionej . Wtrąca sie słówka regionalne typu : wiara, pyry. ryczka czy tytka. Ważny jest równiez akcent . Tu jeszcze mozna spotkac mówiacych tak ludzi . Najlepiej jak sie postarasz o tasmy z nagran audycji "Starego Marych" . Sa to felietony jakie nadawało chyba radio Merkury. Widziałem kiedys w Empiku tasmy z audycjami "Starego Marycha", ale gdzie je teraz mozna dostac to nie wiem. Spróbuj może w radiu Merkury.Aktor który wygłaszał te monologi niestety nie zyje( Marian Pogaż). W Poznaniu przy wejsciu na deptak stoi pomnik Starego Marycha prowadzącego rower.
Pozdrawiam i zycze zdania matury.
Wojtek
Rozumiem ,że materiały pisane juz masz, więc nie musze podawać żadnych linków. Jeżeli chodzi o słowo mówione to faktycznie trudno spotkac ludzi mówiących gwara . Telewizja , radio i napływ ludności spowodował zanik gwary mówionej . Wtrąca sie słówka regionalne typu : wiara, pyry. ryczka czy tytka. Ważny jest równiez akcent . Tu jeszcze mozna spotkac mówiacych tak ludzi . Najlepiej jak sie postarasz o tasmy z nagran audycji "Starego Marych" . Sa to felietony jakie nadawało chyba radio Merkury. Widziałem kiedys w Empiku tasmy z audycjami "Starego Marycha", ale gdzie je teraz mozna dostac to nie wiem. Spróbuj może w radiu Merkury.Aktor który wygłaszał te monologi niestety nie zyje( Marian Pogaż). W Poznaniu przy wejsciu na deptak stoi pomnik Starego Marycha prowadzącego rower.
Pozdrawiam i zycze zdania matury.
Wojtek
16 lut 2007, 09:27
Hej, "Blubry starego Marycha" z płytą CD kupisz w większości księgarń internetowych, a pewnie też w empikach i innych zwykłych księgarniach.
Np.
http://www.merlin.com.pl/frontend/towar/456787;jsessionid=697DC9DF63130737D86437D7A8A62B6F.LB2
- 18 zł
i http://www.mptrojki.pl/blubry-starego-marycha-audiobook-p-56.html?cPath=38&osCsid=7176e19a225dd7318c230d76d7c41b00
- za niecałe 10 zł!
Cena nie przygniata...
Prawie trzyminutowy fragment "Marycha" znajdziesz na stronie:
http://www.tutej.pl/cms.php?i=11976
i drugi:
http://www.audiobook.home.pl/shop_samples/2006/blubry_starego.MP3
Pozdrawiam
Maciej
Np.
http://www.merlin.com.pl/frontend/towar/456787;jsessionid=697DC9DF63130737D86437D7A8A62B6F.LB2
- 18 zł
i http://www.mptrojki.pl/blubry-starego-marycha-audiobook-p-56.html?cPath=38&osCsid=7176e19a225dd7318c230d76d7c41b00
- za niecałe 10 zł!
Cena nie przygniata...
Prawie trzyminutowy fragment "Marycha" znajdziesz na stronie:
http://www.tutej.pl/cms.php?i=11976
i drugi:
http://www.audiobook.home.pl/shop_samples/2006/blubry_starego.MP3
Pozdrawiam
Maciej
Re: Dialekt Wielkopolski
16 lut 2007, 13:06
RaIaS napisał(a):. Myślę że znajdzie się ktoś chętny do pomocy.
Gdzieś powinienem znaleźć w swoich zbiorach książkę pt. "Wuja Ceśku opowiada" , chyba autorstwa p. Strugarka. Powinny być tam dwie tzw. pocztówki dzwiękowe ( na adapter) z jakimiś monologami.....
Piszę w stylu "chyba" ponieważ jest to gdzieś spakowane na czas remontu , i jeszcze nie bardzo wiem gdzie. Ale w razie pilnej potrzeby mógłbym się trochę postarać......
Stary Marych
26 lut 2007, 19:47
Dzisiaj 26 02 2007 spacerując po "deptaku " w Poznaniu,
zrobiłem zdjęcie pomnika, znanego i nieśmiertelnego Starego Marycha.
Mały dodatek do tej dyskusji.
Tak jak wielu, pamiętamy Go z Radia.
Szkoda, że język i klimaty które nam przypominał powoli dochodzą w zapomnienie.
Teraz można spotkać się z nim na deptaku w Poznaniu.
A tutaj zobaczysz zdjęcie pomnika
http://www.kabatek.republika.pl/SM.jpg
leszek
zrobiłem zdjęcie pomnika, znanego i nieśmiertelnego Starego Marycha.
Mały dodatek do tej dyskusji.
Tak jak wielu, pamiętamy Go z Radia.
Szkoda, że język i klimaty które nam przypominał powoli dochodzą w zapomnienie.
Teraz można spotkać się z nim na deptaku w Poznaniu.
A tutaj zobaczysz zdjęcie pomnika
http://www.kabatek.republika.pl/SM.jpg
leszek
01 mar 2007, 22:35
Dialekt wielkopolski to nie tylko gwara poznańska!
Dialekt jest czymś szerszym.
Dialekt wielkopolski pochodzi od mowy Polan. Jest jednym z podstawowych zrębów języka polskiego.
Dialekt wielkopolski obecnie używa się na zachodzie do linii Obry, na południu do ostrowa i Kalisza (Ostrzeszów i Kępno to już dialekt śląski), Na wschodzie do Łęczycy i Włocławka, Na północy w całej ziemi chełmińskiej, na Kujawach, Kociewiu i Krajnie (terenach osadnictwa polańskiego) czyli w przybliżeniu dzisiejsze województwa wielkopolskie i kujawsko-pomorskie.
Wyróżnia się ścisły dialekt wielkopolski - to Wielkopolska właściwa między Obrą a Notecią. Są tutaj grupy centralna(okolice Poznania) zachodnia (Babimost), południowa (Rawicz, Krotoszyn), pałucka (Wągrowiec, Żnin), północna (Czarnków, Chodzież), wschodnia (Konin). W nich są mniejsze gwary jak np. poznańska (Stary Marych), gnieźnieńska (Bolech z Cierpięgów), ślesińska, chazacka itd.
Dialekt jest czymś szerszym.
Dialekt wielkopolski pochodzi od mowy Polan. Jest jednym z podstawowych zrębów języka polskiego.
Dialekt wielkopolski obecnie używa się na zachodzie do linii Obry, na południu do ostrowa i Kalisza (Ostrzeszów i Kępno to już dialekt śląski), Na wschodzie do Łęczycy i Włocławka, Na północy w całej ziemi chełmińskiej, na Kujawach, Kociewiu i Krajnie (terenach osadnictwa polańskiego) czyli w przybliżeniu dzisiejsze województwa wielkopolskie i kujawsko-pomorskie.
Wyróżnia się ścisły dialekt wielkopolski - to Wielkopolska właściwa między Obrą a Notecią. Są tutaj grupy centralna(okolice Poznania) zachodnia (Babimost), południowa (Rawicz, Krotoszyn), pałucka (Wągrowiec, Żnin), północna (Czarnków, Chodzież), wschodnia (Konin). W nich są mniejsze gwary jak np. poznańska (Stary Marych), gnieźnieńska (Bolech z Cierpięgów), ślesińska, chazacka itd.
02 mar 2007, 15:07
Panie Wojtku:
Dziękuje za informacje, materiały linki, książki mam już, jednym słowem prawie całą bibliografię. Z własnego życia każdy chyba zauważa ze gwara jednym słowem zanika (zanikła ?). Postaram sie zakupić te taśmy. Pozdrawiam
Mac:
Dzięki za linki, 3maj się.
BTK47:
Wydaję mi się że Blubry starego Marycha starczą na egzamin, ponieważ i tak mam tylko 15 min na przedstawienie swoich materiałów.
)
Kabat:
Dziękuje za dużą fotkę, ponieważ operowałem tylko fotką o wiele mniejszych rozmiarów.
Sebastian:
Dzięki za info ale dobrze o tym wiem ze w prezentacji muszę opisać
a) Definicja języka, dialektu, gwary.
b) Pochodzenie języka słowiańskiego.
c) Główne dialekty Polskie, Mieszane.
Mapkę z dialektami też posiadam.
Dziękuję wszystkim za pomoc, Pozdrawiam.
Dziękuje za informacje, materiały linki, książki mam już, jednym słowem prawie całą bibliografię. Z własnego życia każdy chyba zauważa ze gwara jednym słowem zanika (zanikła ?). Postaram sie zakupić te taśmy. Pozdrawiam
Mac:
Dzięki za linki, 3maj się.
BTK47:
Wydaję mi się że Blubry starego Marycha starczą na egzamin, ponieważ i tak mam tylko 15 min na przedstawienie swoich materiałów.
)
Kabat:
Dziękuje za dużą fotkę, ponieważ operowałem tylko fotką o wiele mniejszych rozmiarów.
Sebastian:
Dzięki za info ale dobrze o tym wiem ze w prezentacji muszę opisać
a) Definicja języka, dialektu, gwary.
b) Pochodzenie języka słowiańskiego.
c) Główne dialekty Polskie, Mieszane.
Mapkę z dialektami też posiadam.
Dziękuję wszystkim za pomoc, Pozdrawiam.
02 mar 2007, 17:17
Witam!
No to "połamania" na maturze RaIaS.
Kamilu , mam nadzieje , że napiszesz jak Tobie poszło.
Pozdrawiam
Wojtek
No to "połamania" na maturze RaIaS.
Kamilu , mam nadzieje , że napiszesz jak Tobie poszło.
Pozdrawiam
Wojtek
06 mar 2007, 21:57
...
Ostatnio edytowano 16 sty 2012, 21:04 przez Chrystian Orpel, łącznie edytowano 1 raz
Język, gwara , dialekt....
07 mar 2007, 14:17
Pozwolę sobie na kilka uwag.
Jestem urodzonym wielkopolaninem, chociaż od 1962 r. mieszkam na Kaszubach.
Mimo to w dalszym ciągu w miarę poprawnie posługujęsię gwarą, której nauczyłem się w latach dzieciństwa i młodości, mieszkając w okolicach Trzcianki, gwarą którą mówili moi rodzice pochodzący z Ostroroga, Szamotuł, Obrzycka....
Wprawdzie lata robią swoje, ale jeśli tylko znajdę się w Wielkopolsce, przy okazji odwiedzin moich krewnych, to wystarczy niewiele, abym mówił " po noszymu" jak moi rozmówcy, którzy tą gwara posługują się na codzień.
A jeśli jeszcze przydarzy się jakaś " pomoc naukowa" z odpowiednią ilością voltów, to .....
Najgorzej wychodzi na tym moja żona, która siedzi, patrzy i nic nie rozumie.
Jest "prawdziwą Kaszubką, więc takie chwile to dla niej prawdziwe "tureckie kazanie".
Teraz już traktuje to w kategoriach rozrywkowych, ale kiedy podjąłem tutaj na Kaszubach pracę, miałem codziennie wiele kontaktów z rolnikami, którzy posługiwali się wyłącznie językiem kaszubskim.
To było straszne. A musiałem się dogadać, bo rzecz dotyczyła decyzji o wypłacie pieniędzy.
Dzisiaj rozumiem już wiele, ale nigdy nie próbowałem mówić w języku kaszubskim.
Pozwoliłem sobie zamieścić link do słownika języka kaszubskiego - to trzeba koniecznie przejrzeć!
Tak, języka - jest to oficjalny język urzędowy, są szkoły uczące języka i w języku kaszubskim.
Język kaszubski jest językiem maturalnym...
Oczywiście język polski także, niemiecki i angielski również, ale na tych samych prawach kaszubski....
http://www.rastko.net/rastko-ka/content/view/218/1/
Również wiele ciekawych informacji na:
http://www.kaszuby.pl/index1.html
Jeszcze drobna uwaga: na Kociewiu na pewno nie posługują się gwara wielkopolską ( takie stwierdzenie padło w którymś poprzednim wpisie) .
Kociewiacy, Zabory, Słowińcy, Kosznajdry imieszkańcy innych regionów Pomorza posługują się dialektami bądź odmianami języka Kaszubskiego.
Jestem urodzonym wielkopolaninem, chociaż od 1962 r. mieszkam na Kaszubach.
Mimo to w dalszym ciągu w miarę poprawnie posługujęsię gwarą, której nauczyłem się w latach dzieciństwa i młodości, mieszkając w okolicach Trzcianki, gwarą którą mówili moi rodzice pochodzący z Ostroroga, Szamotuł, Obrzycka....
Wprawdzie lata robią swoje, ale jeśli tylko znajdę się w Wielkopolsce, przy okazji odwiedzin moich krewnych, to wystarczy niewiele, abym mówił " po noszymu" jak moi rozmówcy, którzy tą gwara posługują się na codzień.
A jeśli jeszcze przydarzy się jakaś " pomoc naukowa" z odpowiednią ilością voltów, to .....
Najgorzej wychodzi na tym moja żona, która siedzi, patrzy i nic nie rozumie.
Jest "prawdziwą Kaszubką, więc takie chwile to dla niej prawdziwe "tureckie kazanie".
Teraz już traktuje to w kategoriach rozrywkowych, ale kiedy podjąłem tutaj na Kaszubach pracę, miałem codziennie wiele kontaktów z rolnikami, którzy posługiwali się wyłącznie językiem kaszubskim.
To było straszne. A musiałem się dogadać, bo rzecz dotyczyła decyzji o wypłacie pieniędzy.
Dzisiaj rozumiem już wiele, ale nigdy nie próbowałem mówić w języku kaszubskim.
Pozwoliłem sobie zamieścić link do słownika języka kaszubskiego - to trzeba koniecznie przejrzeć!
Tak, języka - jest to oficjalny język urzędowy, są szkoły uczące języka i w języku kaszubskim.
Język kaszubski jest językiem maturalnym...
Oczywiście język polski także, niemiecki i angielski również, ale na tych samych prawach kaszubski....
http://www.rastko.net/rastko-ka/content/view/218/1/
Również wiele ciekawych informacji na:
http://www.kaszuby.pl/index1.html
Jeszcze drobna uwaga: na Kociewiu na pewno nie posługują się gwara wielkopolską ( takie stwierdzenie padło w którymś poprzednim wpisie) .
Kociewiacy, Zabory, Słowińcy, Kosznajdry imieszkańcy innych regionów Pomorza posługują się dialektami bądź odmianami języka Kaszubskiego.
07 mar 2007, 14:23
Dodam, że jest dostępne w intenecie "Radio Kaszebe". Można słuchać w intenecie:
http://www.radiokaszebe.pl/index.php?strona=sluchaj
Nadają niektóre audycje po kaszubsku.
Maciej
http://www.radiokaszebe.pl/index.php?strona=sluchaj
Nadają niektóre audycje po kaszubsku.
Maciej
Dialekty
07 mar 2007, 18:38
Okolice Kępna i Ostrzeszowa to tereny dialektu małopolskiego, a nie śląskiego, choć Bralin i Międzybórz to już był rzeczywiście Śląsk. Generalnie - pogranicze 3 regionów.
28 maja 2007, 09:24
Słownik Gwary Miejskiej Poznania
04 cze 2007, 21:38
Witam!
pozwolę sobie dodać jeszcze tutaj link do internetowego Słownika Gwary Miejskiej Poznania:
http://www.poznan.pl/slownik
pozdrawiam!
Adam
pozwolę sobie dodać jeszcze tutaj link do internetowego Słownika Gwary Miejskiej Poznania:
http://www.poznan.pl/slownik
pozdrawiam!
Adam
14 cze 2007, 08:19
21 cze 2007, 13:30
mac napisał(a):Dodam, że jest dostępne w intenecie "Radio Kaszebe". Można słuchać w intenecie:
http://www.radiokaszebe.pl/index.php?strona=sluchaj
Nadają niektóre audycje po kaszubsku.
Maciej
Chciałbym pokazać pisownię i słownictwo jezyka kaszubskiego. Nie jest to gwara regionalna, ale oficjalny język urzędowy ( dwujęzyczne tablice niektórych miejscowości, nauka języka w szkole, msze w języku kaszubskim, itd...).
Myślę, że najlepszym przykładem tutaj będzie pokazanie fragmentów Biblii, przetłumaczonej na język kaszubski.
http://www.verbasacra.pl/kaszubywej_2007.doc
albo
http://www.verbasacra.pl/kaszuby.doc
http://www.kaszubia.com/?q=csb/ewanielejo_sikora
Tutaj ciekawostka: w ostatnim linku jest zakładka "Godowe spiewe'. a tam "zbiór 14 kolęd ....."
W kolędzie "biegają pastórze" dokładnie określono miejsce narodzin Jezusa.
Ja właśnie mieszkam w owym Bëtowie.....
28 lut 2008, 13:39
Może warto było by powrócić do tematu gwary, bo gwary nie można się nauczyć, a trzeba ją "wyssać z mlekiem matki". Mowa w gwarze jest czymś co świadczy o przynależności do danego regionu.
Można się nauczyć poprawnej polszczyzny, można zadbać o poprawny akcent, ale z gwarą już nie jest tak samo.
Bogactwo tej mowy już zanika, a każda czasem miejscowość miała charakterystyczne zwroty i określenia.
Można się nauczyć poprawnej polszczyzny, można zadbać o poprawny akcent, ale z gwarą już nie jest tak samo.
Bogactwo tej mowy już zanika, a każda czasem miejscowość miała charakterystyczne zwroty i określenia.
Re: Dialekt Wielkopolski
07 maja 2008, 13:15
Hallo,
w bydgoskim wydaniu GW mozna przeczytac krotki ale ciekawy wywiad z prof.Andrzejem Dyszakiem, autorem ksiazki pt. "Jak mówili bydgoszczanie. Mały słownik gwary bydgoskiej"
http://miasta.gazeta.pl/bydgoszcz/1,35590,5187088.html
Wydaje mi sie ze wiele z przytoczonych zwrotow mozna uznac za typoowo wielkopolskie.
Pozdrawiam serdecznie - Teresa
PS. prosze nie traktowac tej informacji jako reklamy ksiazki, bo sama jej jeszcze nie czytalam chociaz juz podjelam starania aby ja zdobyc.
w bydgoskim wydaniu GW mozna przeczytac krotki ale ciekawy wywiad z prof.Andrzejem Dyszakiem, autorem ksiazki pt. "Jak mówili bydgoszczanie. Mały słownik gwary bydgoskiej"
http://miasta.gazeta.pl/bydgoszcz/1,35590,5187088.html
Wydaje mi sie ze wiele z przytoczonych zwrotow mozna uznac za typoowo wielkopolskie.
Pozdrawiam serdecznie - Teresa
PS. prosze nie traktowac tej informacji jako reklamy ksiazki, bo sama jej jeszcze nie czytalam chociaz juz podjelam starania aby ja zdobyc.
Re: Dialekt Wielkopolski
07 maja 2008, 19:46
No tak, bo przecież Bydgoszcz leży na terenie Wielkopolski (w przedrozbiorowym sensie) 
A poważnie, to niemal wszystkie przytoczone słówka to germanizmy albo bezpośrednie, albo jako kalki (jak w przypadku świętojanek). Typowym słowem gwarowym jest chyba jedynie pyda
No i oczywiście: Bydgoszcz leży na pograniczu etnograficznym Wielkopolski, Kujaw i Krajny więc tamtejsza gwara to odzwierciedla, nic dziwnego że mówiło się tam dość podobnie co w Wielkopolsce, a do tego język niemiecki odcisnął swe mocne piętno w całym zaborze pruskim - w Wielkopolsce jeszcze relatywnie w najmniejszym stopniu (!) - kto nie wierzy, niech sprawdzi o ile więcej germanizmów jest w dialektach kaszubskich, śląskich, Powiśla i Krajny...
Pozdrawiam,
Łukasz
A poważnie, to niemal wszystkie przytoczone słówka to germanizmy albo bezpośrednie, albo jako kalki (jak w przypadku świętojanek). Typowym słowem gwarowym jest chyba jedynie pyda
No i oczywiście: Bydgoszcz leży na pograniczu etnograficznym Wielkopolski, Kujaw i Krajny więc tamtejsza gwara to odzwierciedla, nic dziwnego że mówiło się tam dość podobnie co w Wielkopolsce, a do tego język niemiecki odcisnął swe mocne piętno w całym zaborze pruskim - w Wielkopolsce jeszcze relatywnie w najmniejszym stopniu (!) - kto nie wierzy, niech sprawdzi o ile więcej germanizmów jest w dialektach kaszubskich, śląskich, Powiśla i Krajny...
Pozdrawiam,
Łukasz
Re: Dialekt Wielkopolski
08 maja 2008, 09:53
Łukasz Bielecki napisał(a): - kto nie wierzy, niech sprawdzi o ile więcej germanizmów jest w dialektach kaszubskich, śląskich, Powiśla i Krajny...
To prawda. Z Wielkopolski wyjechałem w wieku 22lat. Prawie 40 lat mieszkam na Kaszubach. Mam więc doskonałą skalę porównawczą, tym bardziej, że w okresie pracy zawodowej często miałem kontakt z rolnikami, mieszkańcami wsi...
A tam to jest najłatwiej do zauważenia.
Tutaj jednak mała uwaga: język kaszubski nie jest dialektem. To oficjalny język: są dwujęzyczne tablice z nazwami ulic, język kaszubski jest językiem szkolnym, maturalnym, liturgicznym, itd....
Jeśli można więc mówić o jakichkolwiek dialektach to jako o różnicach wewnątrz tego języka: inaczej mówią kaszubi kościerscy, puccy, bytowscy, kartuscy.... ale tu lepiej niech wypowiedzą się osoby mające większą wiedzę o tym.
Jest wiele stron poświęconych Kaszubom. Wiele już było na tym forum wskazywane...
Jest też 7 miast walczących o miano "stolicy Kaszub".
Re: Dialekt Wielkopolski
08 maja 2008, 20:30
Oczywiście, pisząc o DIALEKTACH KASZUBSKICH itd. miałem na myśli dialekty w ramach języka kaszubskiego
Łukasz
Łukasz
Gwara bydgoska
07 sty 2013, 12:40
Hallo,
polecam nowo opracowany slownik gwary bydgoskiej
http://firtelbydgoski.blogspot.de/p/slownik.html
polecam nowo opracowany slownik gwary bydgoskiej
http://firtelbydgoski.blogspot.de/p/slownik.html