Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Witam,,,,
od pewnego czasu zajmuje się przywracaniem do użytku starych cegieł.Stare ręcznie formowane cegły mają niepowtarzalny urok ( i chyba dusze).
Przy rozbiórce domów i budynków gospodarczych trafiam często na ociosany kamień,lub nietypową cegłę tuż nad fundamętem.Najczęściej w szczytowej ścianie.
Z tąd moje pytanie:
czy ktoś z forumowiczów wie coś o okolicznościach jakie towarzyszyły wmurowaniu ''kamienia węgielnego" (węglowego)?
pozdrawiam Włodek

_________________
poszukuję:Kubiak (Wronki,Biezdrowo),Korek,Uryzaj (Duszniki,Kleszczewo),
Kowalewski (Gulcz),Ratajczak (Mylin,Chrzypsko)

Piękna sprawa i zainteresowanie piękne. A może jesteś archeologiem Włodku? Bo z tego co się orientuję, cegłami produkowanym ręcznie - od tzw. ,,palcówek'' gotyckich po cegły barokowe powinni li tylko zajmować się archeolodzy. To ich domena, innym grozi prokurator chyba? Wiem, że są specjalistyczne firmy prowadzące taki odzysk i potem takie cegły trafiają spowrotem do uszkodzonych murów średniowiecznych. Z tego powodu interesuję się także cegłami, ale pózniejszego okresu, czyli produkowanych juz sposobem mechanicznym. Mam taki przykład akurat ,,pod ręką''



Cegła pochodząca z jednej ze starszych cegielni kaliskiech - Firma B-ci Stencel z kaliskiego Tyńca. Bywają także inne, piękniejsze, ale ta akurat jest dla mnie najcenniejsza .

Kamienia węgielnego nigdy nie należy kojarzyć z węglem kamiennym. Sam rytuał raczej nie był stosowany w budownictwie gospodarczym czy nawet w tzw.,,mieszkaniówce'' chyba, że wmurowywano kamiń węgielny pod jakąś okazałą budowlę,świątynię, czy zabudowę w postaci osiedla domów. Kiedy ten rytuał zaczęto stosować doprawdy nie mam pojęcia, nie badałem. Stąpałem po kamieniach Pompei, ale nawet tam o tym nie pomyślałem. Może w Rzymie w epoce Renesansu? W budownictwie indywidualnym spotyka się wmurowywane w fundamenty czy odrzwia granity, marnury czy piaskowiec, a nawet macewy pochodzące z cmentarzy ewangelickich czy żydowskich.Za okupacji niemieckiej , w Kaliszu wyłożono brzegi kanału Rypinowskiego macewami pochodzącymi z najstarszego polskiego cmentarza żydowskiego przy ul.Nowy Świat. Fragment macewy można jeszcze dziś spotkać w schodach prowadzących do zabytkowego cmentarza ewangelickiego przy kaliskiej Rogatce.
To wcale nie znaczy, że jak ktoś ma takie zamiłowanie, to nie może sobie wbudować w ścianę jakiś specjalny okaz kamienia czy krzemienia. Moje zainteresowanie starymi cegłami zaczęło się od ochrony starych glinianek, kyóre ze swej natury są ostojami i miejscami gniazdowania ptaków czy siedliskiem chronionych gadów i płazów. Ot chociażby jak tutaj :

http://fotoforum.gazeta.pl/72,2,784,788 ... 2.html?v=2

Niby taka zwykła , nikomu niby niepotrzebna stara cegła, a ile niesie przyjemności, ba - poszerza naszą wiedzę i horyzonty myślowe . Ja ,,przez nią'' trafiłem do ... Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (sic!) .

Pozdrawiam Andrzej

_________________
,, Najłatwiej niszczyć. Trudniej zachować to, co godne zachowania.''
Wislawa Szymborska

Z tym kamieniem węgielnym trzeba uważać, gdyż pochodzi on od węgła a nie węgla. Dawniej rozpoczynając wznoszenie murów zaczynano od narożników ( węgłów) a potem wypełniano ściany między nimi - często z gorszych lub tańszych materiałów. Przy ważniejszych budowlach na jednym z narożnych kamieni ( czyli węgielnych) budowniczy nanosił swój znak i rok budowy - można zatem wyczytać to bez konieczności rozbierania murów. Dzisiaj kamień węgielny został przekształcony w pojemnik metalowy, często cylindryczny, który zostaje wmurowany wewnątrz fundamentów, tak, że bez rozwalenia fundamentów nie można przeczytać tego kto to zbudował.

_________________
Bolesław Lipoński

Oj! Trzeba uważać. Bowiem to co opisujesz o tubie zapuszczanej w fundamenty to akt erekcyjny. Obecnie obie te sprawy są czasami utożsamiane i łączone.
Kamień węgielny to pierwszy kamień (obecnie cegła) wmurowywany budynku. A że murowanie zaczyna się od narożnika (węgła) to i nazwa "Kamień węgielny" . Czyli, kamień węgielny i węgiel kamienny to nie to samo
Akt erekcyjny to dokument upamiętniający fundatorów, projektantów, wykonawców i wszystkich związanych z powstawaniem określonej budowli. (ale nie tylko, może być akt erekcyjny np. fundacji). Sam dokument zamknięty w tubę złożony zostaje do schowka , w którym również umieszcza się inne przedmioty. Np. banknoty, aktualną gazetę, zdjęcia fundatorów i budowniczych. To wszystko na wszelką rzeczy pamiątkę, aby kiedyś można się było dowiedzieć o czasach powstania budowli.
Natomiast to co piszesz o umieszczaniu aktu erekcyjnego głęboko w fundamencie nie jest pozbawione racji. Często uczestnicząc w takich uroczystościach zastanawiałem się czy aby będzie możliwe dotarcie do tak "zapuszkowanych" dokumentów.

Wojtek

Nie jestem z wykształcenia filologiem, ale z życiowego doświadczenia wiem, że język potoczny wyprzedza zawsze ten słownikowy.Kiedy popatrzymy w słowniki to masz rację, że kamień węgielny i akt erekcyjny to nie to samo. Jednak coraz częściej w prasie ( która ma bardzo znaczny wpływ na kształtowanie się języka), jak również w rozmowach ze znajomymi to pojęcie wbudowania kamienia węgielnego i wmurowanie aktu erekcyjnego coraz bardziej staje się jednością. Kiedy zatem zapytamy przeciętnego człowieka ( a tych jest najwięcej), to dla niego położenie kamienia węgielnego jest tożsame z wbudowaniem aktu erekcyjnego.
Ale tak na marginesie, to ja w swojej wypowiedzi nie położyłem znaku równości między tymi dwoma pojęciami - to już wchodzi w zakres zbyt szerokiej interpretacj.

_________________
Bolesław Lipoński

Witam. Dzięki elbesco za uzupełnienie. Nie ma to jak piękna mowa staropolska. Węgieł - jakie piękne słowo, które niektórzy zamienili na ,,winkiel'' . Osobiście wolę takie gmerki oglądać właśnie w tyym miejscu, albo na belce stropowej, ścianie nagrobka czy nawet pięknego mebla.






Pozdrawiam Andrzej
- synpatyk Lipońskich, zwłaszcza 400-tumetrowców .

_________________
,, Najłatwiej niszczyć. Trudniej zachować to, co godne zachowania.''
Wislawa Szymborska

Zdarzyło mi się parę razy biegać na 400 metrów, ale nie osiągnąłem nigdy jakichś znaczących wyników, gdyż nie byłem zwolennikiem katorżniczych treningów, w przeciwieństwie do mojego brata Wojciecha ( wielokrotny reprezentant Polski) oraz ojca Stefana ( przez ponad 20 lat był rekordzistą powiatu wrzesińskiego na tym dystansie).

_________________
Bolesław Lipoński

Dobrze wiedzieć. Dzięki. Miła tradycja rodzinna. Ja wolałem krótsze dystansę . Potem papierochy wzięły górę. Osiągnięcia ,,Wojtka'', bo tak się o nim mówiło pamiętam dobrze choć tabele i czasy zacuerają sie w pamięci(chyba coś ok.45 sek.?), zreszta red, B.Tomaszewski zawsze fajnie kreował Jego postać.

Pozdrawiam Andrzej

_________________
,, Najłatwiej niszczyć. Trudniej zachować to, co godne zachowania.''
Wislawa Szymborska

Tak mi się wydaje, że sprawę lekkoatletów trzeba by przenieść albo na inne forum lub wymienić swoje poglądy i informacje na prywatnym koncie email - tak będzie chyba najlepiej, gdyż wątek dotyczy sprawy kamienia węgielnego.
Mój email: liponski@gmail.com

_________________
Bolesław Lipoński

Witam i dziękuję za odpowiedzi i rozwinięcie tematu.
Odpowiadając na pytanieAndrzeja,,,,to niejestem archeologiem ani nikim podobnym.Ty mówisz o zabytkach przez duże ,,Z''.Ja odzyskuję cegłę z starych stodół,wiejskich domów któe się rozlatują lub poprostu komuś przeszkadzają.Ręcznie formowaną cegłę można spotkać do lat 40-tych ubiegłego stulecia.Nie widzę nic złego w tym,że zbieram tą cegłę,czyszczę i tnę na plastry.Gorszy los dla starej cegły gdy trafia na gruzowisko lub jest wmurowana w nowe ściany i ginie pod tynkiem.
Włodek

_________________
poszukuję:Kubiak (Wronki,Biezdrowo),Korek,Uryzaj (Duszniki,Kleszczewo),
Kowalewski (Gulcz),Ratajczak (Mylin,Chrzypsko)

Witam,
dnia 10 czerwca br odbyła się w Muzeum w Międzyrzeczu IX sesja historyczna z cyklu ZIEMIA MIĘDZYRZECKA W PRZESZŁOŚCI; w interesującym referacie Maksymiliana Frąckowiaka "Monety odkryte pod ramą okienną kościoła pod wezwaniem św. Marcina w Bukowcu", znajduje się takie zdanie - cytuję:

...Według relacji przytoczonej przez Ciszewskiego, pochodzącej z 1 poł. XIX w.: Na Polesiu, zakładając jaką budowlę, majster cieśla na węgle domu, od strony wschodu słońca, kładzie grosz, a nadto kawałek chleba, trochę miodu i soli. ...

Całość w tomie IX ZIEMIA MIĘDZYRZECKA W PRZESZŁOŚCI , Copyright by Stowarzyszenie Regionalistów Środkowe Nadodrze, Międzyrzecz - Zielona Góra 2011

Pozdrawiam serdecznie
Wojciech Derwich

_________________
Pozdrawiam serdecznie
Wojciech Derwich