Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Około 1000 pacjentów Szpitala Psychiatrycznego w Owińskach zostało zamordowanych przez funkcjonariuszy Niemieckich w listopadzie 1939 roku - Jest o przestępstwo z artykułu 1 pkt 1 dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 roku o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego - informuje dr Natalia Cichocka, asystent prasowy poznańskiego oddziału IPN.

Prokurator prowadzący sprawę poszukuje osób posiadających informacje o zbrodni, a także dokumentów na ten temat - W zainteresowaniu prokuratora prowadzącego przedmiotowe postępowanie pozostają również wszelkie dokumenty odnoszące się do tematyki prowadzonego śledztwa - dodaje Cichocka. Osoby posiadające informacje mogą kontaktować się telefonicznie pod numerami 61 835 69 06 lub 61 835 69 13, a także listownie pod adresem: Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu, 61 – 487 Poznań, ul.Rolna 45.

Kilkadziesiąt osób posiadających informacje ws. zamordowania tysiąca pacjentów szpitala psychiatrycznego w Owińskach (Wielkopolskie) zgłosiło się do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu po apelu w sprawie toczącego się śledztwa.

Pacjenci z Owińsk zostali zagazowani w Forcie VII w Poznaniu w październiku i listopadzie 1939 r. Według historyków, był to pierwszy przypadek użycia gazu do masowego mordowania ludności cywilnej.

W marcu br. badająca tę sprawę Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu zaapelowała o pomoc do wszelkich osób mających jakiekolwiek dane na temat pacjentów z Owińsk. Poszukiwani byli przede wszystkim członkowie rodzin pomordowanych, oraz świadkowie wydarzeń.

Jak poinformowała Natalia Cichocka z poznańskiego oddziału IPN, po apelu prokuratora prowadzącego śledztwo zgłosiło się kilkadziesiąt osób posiadających informacje na temat tej zbrodni.

- Aktualnie prowadzone czynności śledcze koncentrują się na przesłuchiwaniu tych osób i, na podstawie ich zeznań, ustalaniu listy pacjentów Zakładu Psychiatrycznego w Owińskach. W przeciwieństwie do placówek w Kościanie czy w Gnieźnie, w Owińskach nie zachowała się bowiem żadna dokumentacja dotycząca pacjentów - powiedziała Cichocka. Według śledczych, Niemcy prawdopodobnie zniszczyli wszystkie dokumenty.

Śledztwo w sprawie zagłady w Owińskach jest prowadzone od 1998 roku. Zostało wyłączone z postępowania dotyczącego mordów na pacjentach takich szpitali w całym Kraju Warty.

Do tej pory przesłuchano m.in. pracowników obsługi szpitala. Wśród kilkunastu przesłuchanych dotąd świadków nie było jednak nikogo spośród rodzin pomordowanych. Śledztwo przez pewien czas było zawieszone, podjęto je w listopadzie 2013 roku. Część materiałów w tej sprawie udało się pozyskać od strony niemieckiej.

Szpital w podpoznańskich Owińskach był jednym ze szpitali psychiatrycznych zlikwidowanych przez hitlerowskie władze w Kraju Warty. Osoby przebywające w Owińskach zostały zamordowane w bunkrze Fortu VII w Poznaniu.

Zamykano je w uszczelnionym pomieszczeniu, do którego doprowadzono gaz. Następnie ciała były zakopywane w masowych grobach. Jednostką odpowiedzialną za wymordowanie chorych było SS Sonderkommando Lange, nazwane tak od nazwiska dowódcy Herberta Lange.

Rodziny pomordowanych informowano, że ich bliski zmarł, lub został przeniesiony do innej placówki. W następnych latach wojny ciała ofiar zostały odkopane i spalone, by zatrzeć ślady zbrodni.

Pacjentów innych zakładów psychiatrycznych w Kraju Warty mordowano przy użyciu specjalnego samochodu - komory gazowej. Taki samochód wykorzystywano prawdopodobnie również przy zabijaniu pacjentów z Owińsk.

Według szacunków, od listopada 1939 roku, w ciągu kilku miesięcy Niemcy wymordowali ok. 4 tys. pacjentów szpitali psychiatrycznych w Kraju Warty.

W późniejszym etapie, do uśmiercania chorych i niedołężnych wykorzystywano zabójcze zastrzyki, zatrute jedzenie, lub głodzono ich na śmierć. Według szacunków, do końca sierpnia 1941 r. wymordowano około 6 tys. pacjentów szpitali i ośrodków dla osób starszych. Wśród nich było ok. 3,3 tys. osób ze szpitala w Kościanie i 1,3 tys. ze szpitala w Dziekance k. Gniezna. Ofiary grzebano w lasach. Nie wszystkie miejsca pochówku zostały ustalone.

Do niedzieli w Poznaniu trwa w międzynarodowa konferencja "Medycyna w okupowanej Polsce w cieniu nazizmu". Zorganizowano ją jako hołd ofiarom w 75. rocznicę zapoczątkowania procesu zagłady osób chorych psychicznie.

- W specjalnie przystosowanym bunkrze w Forcie VII zastosowano po raz pierwszy tlenek węgla przy pomocy, którego uśmiercono 400 chorych w tym 27 pacjentów kliniki psychiatrycznej Szpitala Miejskiego w Poznaniu. To dramatyczne wydarzenie zapoczątkowało masową eksterminację tysięcy chorych psychicznie na okupowanych ziemiach polskich, oraz na terenie III Rzeszy - powiedział przewodniczący komitetu organizacyjnego konferencji prof. Michał Musielak.

Witam, a w jaki sposób można dotrzeć do tego dokumentu? O jakie archiwum chodzi? ...