23 gru 2013, 11:17
Poszukuję informacji o osadzeniu wsi na karczunku leśnym w XVI wieku w północnej Wielkopolsce.
Gdzie można znaleźć informacje na temat takiego osadnictwa?
Informacja - SŁOWNIK HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU:
[*]Ok. 1555 [na terenach leśnych należącej do wsi Krosino] powstaje wieś Krosinko, → Uwaga (AE X 131v).
W drugiej połowie XVI w. obok K. powstała wieś Krośninko [obecnie Krosinek, 13 km na SE od Czarnkowa, 2 km na NE od K.]. W 1555 Jakub z Czarnkowa pleb. w Boruszynie zeznał w Czarnkowie przed bpem pozn. Andrzejem Czarnkowskim, że zgadza się na zmniejszenie mesznego kmieciom w Boruszynie (ma ono odtąd wynosić po 2 wiert. żyta i 2 wiert. owsa od kmiecia); bp w zamian za to przyłączył do par. Boruszyn nowo wykarczowaną i nowo osadzoną wieś Krosinko (Kroszinko; AE X 131v). Wbrew temu postanowieniu nowa wieś zw. Krośninko (1563 Krossninko, 1577 Chrosninko) wymieniana jest odtąd w rejestrach poborowych obok wsi K. w par. Połajewo; w 1563 było tam 5 ł. i karczma, a w 1580 4 ł., 2 zagr. i karczma z 1/2 ł. roli; pobór płacił Piotr Czarnkowski kaszt. pozn. (ASK I 5 k. 229v, 699; ŹD 26).[*]
Wiem, że starosta Piotr Czarnkowski założył w 1555r. wieś Krosinko, czyli przed osadnictwem olęderskim. Nazwiska jakie pojawiają się w archiwach (od 1689r.) wskazują na osadnictwo nie polskie, chociaż są zapisywane przeróżny sposób:-).
Na naszym forum toczyła się już dyskusja dotycząca tej wsi w temacie osadnictwa olęderskiego, oto wybrane wpisy dotyczące Krosinka;
małgośka_ Klewen [*]22 grudnia byłam w AAP przeglądałam mkr z parafii Połajewo okres 1689 do 1749.
Dla mnie rewelacja- odnalazłam akt ślubu Jakuba Klewenhagen i Cathariny Gustuwnej w 1710 r. w miejscowości Krosinko. ( Krosinko nie było osadą olęderską?)
Wcześniej nie znalazłam żadnych osób o tym nazwisku. Przypuszczam, że ten Jacub był pierwszym osadnikiem z grona postaci o tym nazwisku.
Swoje życie rodzinne rozpoczyna "urodzeniem" bliźniąt w 1711 r. w Krosinku, Christophorusa i Cathariny [*]
Juros [*]Z tego co piszesz w swoim poście wynika, że odnalazłaś te zapisy w dokumentach kościoła katolickiego parafii w Połajewie.
Zastanawiam się, czy wiązać nazwisko Twoich przodków z osadnictwem olęderskim. Wprawdzie jego brzmienie jednoznacznie wskazuje na zachodnioeuropejski krąg kulturowy ale przodkowie mogli tutaj trafić niekoniecznie w ramach osadnictwa olęderskiego. To tylko hipoteza. Dlaczego tak uważam? Pobliskie osady olęderskie lokowane były znacznie później niż odnaleziony przez Ciebie zapis w księdze małżeństw w parafii połajewskiej. Dla przykładu Lubaskie Olędry (dziś Miłkówko) zał. w 1755 r., przywilej w 1760; Grabowiec Olędry albo Nowina Olędry (dziś Nowiny) przyw. 5.Viii. 1765; Połajewskie Oledry (dziś Połajewice) zał. ok 1760, przywilej z 1766. Jak widać różnica ta wynosi z grubsza pół wieku. To dwa pokolenia. Nie znaczy wcale, że Jakub Klewenhagen był pierwszym przedstawicielem tej rodziny w Wielkopolsce. Trzeba szukać w osadach znacznie wcześniej lokowanych, np. Nowe Dwory k/Wielenia, zagrożonego dziś powodzią, lokowane były w 1601 r. (przywilej z 21 lutego 1601 r. Sygn. źródła:Rel.Posn. nr 140, r.1601/2, f.659 i AW.A.1). W Nowych Dworach osiedleni byli rodowici Holendrzy. Podobnie było z Ujskimi Olędrami (dzis Ługi Ujskie) lokowanymi jeszcze wcześniej, bo w 1597 r.
Na Twoim miejscu szukałbym w archiwach wykazów podatkowych zobowiązań płatniczych dla tych miejscowości lub parafii do których one należały. Obydwie miejscowości nie są przecież zbyt odległe od Krosinka i Połajewa. Być może Jakub z różnych powodów wyruszył na południe szukać dla siebie nowego miejsca na ziemi i trafił właśnie do miejscowości Krosinko, gdzie spodobała mu się Katarzyna i postanowił tam zostać na dłużej...[*]