Ciekawe historie, ciekawe miejsca, biografie ciekawych osób związanych z Wielkopolską, historie rodzinne, artykuły o genealogii.
Odpowiedz

Ciekawostki z Dz.U.Publiczny Donosiciel

20 paź 2016, 14:37

Polecam do samodzielnego przeszukiwania:

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publica ... 9500&tab=3
Dziennik Urzędowy Publiczny Donosiciel
Zachęcam do przeczytania tej gazetki, chociaż początkowe numery, to tylko jedna, czasami dwie "stronki" i nie zapwiadają się ciekawie, ale "co się nierobi",(kiedy wszystko inne zawodzi), żeby znalezć cokolwiek i gdziekolwiek, o interesujących nas nazwiskach.
Za to, już pózniejsze wydania tej gazetki, są interesujące i ilościowo "stronek" jest więcej.

W gazetce tej w języku polskim są różne ogłoszenia, listy gończe itp..
Oprócz tego tylko w języku niemieckim są ogłoszenia, listy gończe itp., nie tłumaczone na język polski, jestem pewna, że bardzo ciekawe, ("wyłapałam" niektóre nazwiska, które mnie interesują-niestety nie potrafię tych ogłoszeń przetłumaczyć, więc dałam sobie z tym spokój).

A to dla zachęty wypisałam, pisownia, taka jaka w gazetce była podana.

Zawartość (język polski): bardzo dużo nazwisk,

- nieraz wymienione są nazwiska używane przez daną osobę lub z aliasami, dotyczące jednej osoby np. ;
-Woyciech Jaworski alias Raszewski, Jakubowski i też Zwoliński nazywany, z Turska-z listu gończego,
-Józef Maćkowiak alias Szambelan czyli Dziewulda -z listu gończego,
-Stanisław Zając inaczej Pachodziak zwany, z Kleczewa -z listu gończego,
-Antonina z Langów zamężna Krachowska czyli Grachowska także Grochowska nazwana -niewiadoma z pobytu wierzycielka,
-Michał Andrzejczak też Jędrzejczak i Andrzejak, z Chwałków -z listu gończego,
-Tomasz Nowacki, także Szymon Jakubowski, Skowroński i Zając nazywa się-z listu gończego,

i miejscowości (o których nawet nie zdawałam sobie sprawy, że istniały, również z poza obecnej wielkopolski)

zawartych w:

edykty, subhasty, assesorzy, sukcessorzy,wierzyciele, licytacje,aukcje, zastrzeżenia, sprzedaż konieczna, różne ogłoszenia od osób prywatnych państwowych, kupno, sprzedaż, dzierżawa, znalezione ciała-męskie, kobiece, znalezione dzieci żywe i martwe, kradzieże, rozwody, separacje, ustanie wspólności majątkowej, miejscowości należące do różnych Kluczy, listy gończe, itp.

Ujęte są nazwiska i miejscowości -podlegające pod (nie wszystkie wymieniłam) :
-Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański -: Gniezno, Wschowa, Krotoszyn, Międzyrzecz,Bydgoszcz,
-Królewski Urząd Ziemiański w: Wągrowiec, Piła,
-Królewsko-Zachodnio Pruska Generalna Ziemiańska Dyrekcja: Kwidzyń,
-Królewsko-Pruska Regencya I.i II: Bydgoszcz,
-Królewsko-Pruski Konsyliarz Ziemiański Powiatu Szrodzkiego
-Konsyliarz Ziemiański Powiatu Pleszewskiego
-Konsyliarz Ziemiański Powiatu Odanalowskiegoz : Ostrów
-Radca Ziemiański Powiatu Szredzkiego z: Kurnik, Szroda,
-Radca Ziemiański Powiatu Kościańskiego
-Radca Ziemiański Powiatu Krobskiego z: Rawicz
-Królewsko-Pruska Regencya II., Poznań, między innymi:

Zaprowadzenie dorożek w mieście Poznaniu (...) duruszki czyli koczyki, półkryte na resorach (...), już od 20 kwietnia b.r. (...) i opłaty za korzystanie (...) - z dnia 24.IV.1821 Nr.17 str.15

-Królewsko-Pruski Sąd Pokoju w: Wolsztyn, Poznań, Rawicz, Gostyń, Wschowa, Szamotuły, Kościan, Kempno, Buk, Międzyrzecz, Leszno, Rożnowo, Srem, Września, Trzemeszno, Pleszew-Jarocin, Trzemeszno, Jarocin,Bnin,
-Królewski Naczelny Prezes Wielkiego Xięstwa Poznańskiego: Poznań
-Rada Regencji -Dyrektor Policji I. : Poznań
-Królewskie Direktororyum miasta i Policyi
-Królewsko-Pruska Regencya I.

zawiera między innymi:
-Listy gończe za zbiegłymi z więzień tzn. z domu poprawy i z transportu -nazwiska, skąd uciekli, wraz z opisami wyglądu, w co był ubrany, miejsc urodzenia, itp.
-Listy gończe za zbiegłymi z wojska i rekrutami -nazwiska, z jakiego wojska uciekł -jednostka, opisy wyglądu, w co był ubrany, miejsca urodzenia, zamieszkania, itp. -dla przykładu podam:
List gończy za Michałem Ramotta lat 12, (....), zbiegł z 9-tey kompani pieszey 3-go oddziału pierwszey brygady artlleryi (....) z dnia 8.I.1822 Nr.2 str.2.
O ujęciu zbiega Michała Ramoty jest w dniu 29.I.1822 Nr.9 str.1.

-W jaki sposób uciekali:
znanym tylko sobie sposobie,
chytrym sposobem,
zemknął,
zbiegł,
znalazł sposobność,
oddalił się potaiemnie,
znalazł sposobnośc i zemknął,
uszedł potaiemnie,
korzystając z niedbalstwa,
oddalił się cichaczem,
wyłamawszy się w nocy,
zbiegł jeszcze przed przyaresztowaniem,
śpieszne zemknienie,
zemknął i pózniej ujęty powtórnie uszedł,
uszedł podstępnie,
uwolnić się umiał,
po kryiomu, się wydobył i z łańcuchami zbiegł,
udało się,
opatrzył siebie okazyą,
gwałtowne wyłamanie muru,
mknąć z pod dozoru i zbiedz,


-Jakie kary były;

osadzenie,
ścięcie,
zawleczenie do mieysca exekucyi i stracenie kołem od dołu i karę śmierci wykonano,
chłosta cielesna,
więzienie,
dom poprawy,
chaniebnie przy pręgierzu wystawionym,
stracenia karą koła z góry na dół, rózgi, batogi,

-W jaki sposób kradli:
wniścya oknem i gwałtownem dobycia się do kufra,
popełnił kradzież,
gwałtownie,
wytluszczone okna-przy tym stojący na straży przed domem wołał: "Ostaszewski pośpieszay",
dobywszy się, itp.

-Jakiego wyznania:
katolickie,
ewankielik,
moyżeszowy.

-Oskarżeni i o co -nazwiska, rysopisy,

-Rysopisy,- bardzo ciekawy sposób ich opisywania, np.:
usta wywrcone,
złośliwe spojrzenie,
nos mierny i w końcu wiszący,
zwyczajna gęba,
w włosach i lokach,
czoło okryte nos i gęba zwyczajna,
zębów spełnych,
daje się wyrozumieć, iż na głowie nie był czystym, ponieważ głowy nigdy nie odkrył był, itp.

-wzrost:
wzrostu mniejszego niż miara woyskowa,
6 stóp,
5 stóp 3 cale 2 linie,
5 stóp 1 1/4 cala,
mierny,
5 stóp 8 cali,
wzrostu dobrego,
niżej miary,

-jak również opisy odzieży, np.:
ordynaryine boty,
sukmany,
chusty,
lniane gatki,
co do ubioru nie da się powiedzieć gdyż się często przebiera,
spodnie ciasne, itp.

-szczególne znaki :
brodawka,
ma kiłę,
ruszony paraliżem,
nie wiadomo czy ma,
znamię przyrodzone,
pisać nieumie,
ospowaty,
piegi,
11 znamion przyrodzonych,
na pól łysy,
ma rupturę (kiłę),
dziobaty,
niema bótów i przykrycia na głowę,
niema prócz że tabakę zażywa i żuie,
zaczyna łysieć,
znak czyli cięcie obok nosa,
nosi duże wąsy,
wzrok ma bystry,
słuch ciężki,
kiła i prawa szczęka przestrzelona,
niewidać na nim,
blizna od zarznięcia,
nogi spuchłe i od dzwigania kajdan ranne,
uszy u dołu równo przyrośnięte,
cierpi na wielką chorobę,

-Co miały zrobić władze cywilne, woyskowe w stosunku do uciekinierów zbiegłych z więzienia (domów poprawy), wojska z listów gończych ;
mieć baczne oko.
ściśle czuwać a zdybawszy przyaresztować,
pod bezpieczną strażą odstawić,
pilne oko mieć,
pilnie czuwać,
czuwać raczyły,
zdybać,
czuyne oko,
bacznie obrociły oko,

-Ujęci i gdzie osadzeni -nazwiska
-Odwołania listów gończych -nazwiska
-Ogłoszenia, kto już skończył karę - nazwiska, miejscowości,
-Wzywanie osób pod grozbą utraty mienia, (nazwiska, miejsca urodzenia, zamieszkania) -które samowolnie udały się do Królestwa Polskiego, np. :
oddaliły się,
przeszły,
wyszły,
nieprzyzwoitego przeyścia do Królewsta Polskiego, aby od swoich odstać,

-Według mnie, nie ma chyba Kościoła, który nie byłby okradziony.

-Podawana odlęgłość między miejscowościami np.: pół trzeciej mili od Rawicza itp.,

-Wykaz urządzeń i obwieszczeń ... od Nr 1 (d. 5. stycznia) aż do włącznie Nru 26 (s. 29. czerwca) 1830 zawartych
-grudzień 1830
..................
-Rewiry policyjne -5 rewirów: -podane ulice, komisarze -nazwiska, -1833 Nr.46
.................
-Znalezione zwłoki -oznaczane jako:
zgniłe,
podgniłe że głowa spadała,
ogniłe trupy,
tylko przy jednym podane jest nazwisko, przy reszcie -tylko rysopisy i opisy w co byli ubrani -
(to może tłumaczyć brak aktów zgonu),
np:

-1837 Nr.29 str.7 -Kościan -przy rozbieraniu domu znaleziono dwie trupie głowy wielkie i kości dziecka w spruchniałej trumnie, na jednej z głów znalezione ślady wskazujące na gwałtowną śmierć człowieka 14-18 letniego.,

-1838 Nr.20 str.4,5,6 Obwieszczenie.
W dniu 4 maja r.b. popołudniu około 2 godziny znaleziono w obrębie boru do Dymacza należącego 70 kroków od ścieszki, która z Koźmina do Borzęcić prowadzi, trupa twarzą na ziemi leżącego. Trup ten, którego wiek około 30 lat podać można, okazywał mocną konstytucją, i był dobrej sytuacyi, 8 stóp 4 albo 5 cali wysoki, na głowie miał włos ciemnobrunatny gęsty, między którym tu i ówdzie włos siwy porastał, nad czołem miał włosy około 2 cale długie, zaś w tyle tak krótko obcięte, jak zwykle wojskowi noszą, twarz jego była nabrzmiała, krwią i ziemią powalana, i znajdowały się na tejże przyległe liście. Miał rzadki ciemno-blond piesaki, spodnie zęby zupełne, zaś u wierzchniej szczęki tylko dwa przednie i podoczne zęby. Trup wspomniany miał ręce szelkami, które się z żółto-wełnianych czerwono wrabianych burtów składały, na plecach na krzyż związane, jako też i nogi drugą połową tychże skrępowane. (.....)
Koźmin, dnia 9 maja 1828.
Królewski Inkwizytorjat

-1838 Nr.49 str.3 -(...) na pozór 60 lat (...),.Gwałtownego uszkodzenia nie było. Zmarła do zadziwienia wychudłą była. Każdy mogący dać wiadomość (...) lub też o nazwisku (....)
Środa dnia 17 listopada 1838
Król. Pruski Sąd Ziemsko-miejski
........................
-Królewski Pruski Sąd Komend. Toruń -dotyczy zbiegłych z wojska pochodzących z pow. kościańskiego i poznańskiego.
..............
-Królewsko-Pruski Sąd dziewiątey Dywizyi Głogów -dotyczy zbiegłych z wojska
...............
-Główny Urząd Cełł i Poborów: Droszew, Skalmierzyce,
...........
-Królewsko-Pruska Inkwizataryat w: Kożmin (między innymi, dotyczące pojedynków,wymieni z nazwiska), Wschowa, Poznań,
...............
-Magistrat w: Kościan, Raszków, Zduny, Września, Murowana Goślina, Sroda, Pszczewo,
..........
-Królewsko-Pruska Adminietracya Leśna: Pszczewo
-Urząd Leśnicy : Zielonka
...........
-Proboszcz Zduński i Sobocki -nazwiska ofiarodawców na Katolicką Szkołę w Zdunach.
............
Szymon Łokietek Słabiszewo -Dz.U.D.P. z dnia 15.VII.1834 Nr.28 str.2,3.
.............
:D

Re: Ciekawostki z Dz.U.Publiczny Donosiciel

01 lis 2016, 16:53

W gazetce tej są również nazwiska osób zaginionych -(zakres poszukiwanych osób, które zaginęły, waha się od 46-ciu do 10-ciu lat wstecz), których rodziny, mężowie, żony zgłaszają o uznanie zaginionych osób, za zmarłych.

Re: Ciekawostki z Dz.U.Publiczny Donosiciel

08 lis 2018, 13:12

Bardzo ciekawa gazetka. Szkoda, że od końcówki 1876 roku, jest pisana tylko w języku niemieckim.
Odpowiedz