Eugeniusz Bodo i inne gwiazdy - poznańskie historie

[pietrzepawle]

W Kartotece miasta Poznania można znaleźć karty meldunkowe rodziców Eugeniusza Bodo (wł. Bogdana Junoda):
http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19. ... /#tabSkany
http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19. ... /#tabSkany

Oraz kartę samego Eugeniusza:
http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19. ... /#tabSkany

To tak na marginesie serialu telewizyjnego oraz artykułu:
http://wyborcza.pl/alehistoria/1,151423 ... l#BoxGWImg

[Olga T.]

Jakiś czas temu czytałam „Gwiazdy Drugiej Rzeczypospolitej” Sławomira Kopra, oczywiście oglądałam też serial „Bodo”. Filmu jeszcze nie miałam okazji oglądać.

Zaintrygował mnie okres pobytu i dorosłego debiutu właśnie w Poznaniu Eugeniusza Bodo. To właśnie w Poznaniu, w Teatrze Apollo Bodo wystąpił po raz pierwszy na scenie jako dorosły (jako dziecko zadebiutował na deskach teatru ojca „Uranii” w Łodzi , prawdopodobnie jako »10-letni kowboj Bodo – cudowne dziecko XX wieku«.”

Coś musiało Eugeniusza Bodo ciągnąć do stolicy Wielkopolski, bo pewnej tragicznej nocy wybierał się tutaj z przyjaciółmi i spowodował katastrofalny w skutkach wypadek:

27 maja 1929 r., prowadząc swój samochód marki Chevrolet, którym podróżował z kabaretu „Morskie Oko” w Warszawie do Poznania wraz z czterema pasażerami, nocą ok. 3-4 km przed Łowiczem spowodował wypadek, w którym pojazd na zakręcie wypadł z jezdni i stoczył się z ok. 4-metrowego nasypu, w wyniku czego śmierć na miejscu poniósł aktor Witold Roland. Bodo został skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu. – źródło Wikipedia

Zerknęłam zatem do kartoteki mieszkańców Poznania, gdzie słynny Eugeniusz Bodo, a właśc. Bohdan Eugène Junod mieszkał w czasie swojego debiutu w 1917 roku w Poznaniu. Nie znalazłam jednak wzmianki o tym pobycie, za to…


Bodo mieszkał w Poznaniu w roku 1920!
Dokładnie, przyjechał 1 stycznia (przynajmniej tak wynika z karty meldunkowej) 1920 roku z Łodzi (czyli miasta, w którym się wychował i w którym mieszkali jego rodzice i pracował jego ojciec). Zamieszkał przyszły gwiazdor na ulicy Piekary 5, potem na Krętej 5 (Nowowiejskiego?), w czerwcu mieszka już na Świętym Marcinie, i wiadomo jedynie, że bez odmeldowania policyjnego 15 kwietnia 1921 udaje się w nieznanym kierunku. Z tej karty wynika, że przebywał w naszym mieście blisko półtora roku!

http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19.3/14561/skan/full/CDKq3OMdhQiPavOxjf7Evw

Co ciekawe, do Poznania zjeżdżają w tym czasie i jego rodzice. Ojciec Eugeniusza to równie ciekawa postać.

Jego ojciec ponoć pochodził z arystokracji francuskiej, z rodziny osiadłej w okresie wojen napoleońskich w Szwajcarii, był ewangelikiem reformowanym, a matka – Jadwiga Anna Dorota Dylewska (zm. w 1944) – polską szlachcianką z Mazowsza, katoliczką. Eugeniusz był wyznania swego ojca. Rodzice E. Bodo poznali się i zawarli związek małżeński w II poł. XIX wieku. Teodor Junod, z wykształcenia inżynier, zafascynowany nowym wynalazkiem jakim było nieme kino zaczął krążyć po Cesarstwie Rosyjskim oraz na pograniczu Chin i Persji z pokazami filmowymi. W 1903 r. Junodowie pojawili się w Łodzi, gdzie T. Junod poznał innego podobnego przedsiębiorcę – propagatora sztuki filmowej – Edwarda Juliusza Vortheila (19 IX 1851–25 II 1927; pochowany w Pabianicach), Holendra lub Duńczyka z pochodzenia, z którym zawiązał spółkę kinową. Ludwik Sempoliński wspominał, że Junod był „specjalistą od prowadzenia kabaretów” na prowincji. Najpierw, na kilka miesięcy 1903 r., wydzierżawili od braci Krzemińskich ich „Gabinet Iluzji”, kino przy Piotrkowskiej 17. Stąd przenieśli się na Piotrkowską 21, gdzie z frontowym wejściem utworzyli Teatr Iluzji „Urania” z salką na 30 osób. W 1907 r. zbudowali specjalny drewniany budynek kino-teatralny na zapleczu domów u zbiegu obecnych ulic Piotrkowskiej i S. Jaracza (obecnie w tym miejscu dom handlowy „Magda”), do którego przenieśli swoją „Uranię”. O miejscu tym, jako swoim ulubionym, wspomina Julian Tuwim. Żona T. Junoda w pobliżu, przy ul. Piotrkowskiej otworzyła restaurację „Masque”. – Wikipedia

Rodzice Eugeniusza (czy może sam ojciec, bo małżeństwo było w separacji zdaje się) przyjechał Warszawy do Poznania pod koniec kwietnia 1920 roku, a więc po blisko 5-miesięcznym pobycie syna w mieście. Wpierw zamieszkuje na Rycerskiej 15 m 11 (czyli dzisiejszej Ratajczaka). W karcie meldunkowej występuje jako dyrektor teatru. W czerwcu przeprowadza się prawdopodobnie do syna (na Św. Marcin 54). I… znika z Poznania, nie odmeldowawszy się policji 15 kwietnia 1921, tak jak syn…

http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19.3/14561/skan/full/LndsECfEo37t-f0j14RTSw oraz
http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19.3/14560/skan/full/woot3dHnfHIroSyMp0kZ1Q

Co ciekawe, w karcie meldunkowej jest na przykład data urodzenia Teodora Junoda – 30 lipca 1872 – Genewa. Data urodzenia samego Bodo też jest nieco inna od oficjalnej 28 grudnia 1899 w Genewie (w kartotece to 29 grudnia) i występuje jako Eugene Bogdan Junod.

Czy Bodo występował wówczas w Poznaniu? W jakim teatrze? A może ojciec kupił teatr tutaj i go prowadził?

[Olga T.]

W kartach meldunkowych odnalazłam też pobyt w Poznaniu w 1925 i 1926 roku słynnych sióstr Halama: Lody (czyli Leokadii), Zizi (czyli Józefy), Puni (czyli Alicji) i Eny ( Heleny)
http://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19.3/14482/skan/full/BHXco__GJaIh3uC67QW0mg

Do lat 30. XX wieku występowały wraz z trzema siostrami i matką w zespole tanecznym Siostry Halama.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Siostry_Halama
https://pl.wikipedia.org/wiki/Loda_Halama
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zizi_Halama
https://pl.wikipedia.org/wiki/Punia_Halama

Ciekawostką jest na pewno fakt, że ich matka Marta Cegielska, żona Stanisława Halamy , była spokrewniona z rodziną poznańskich przemysłowców. Ponoć bezpośredni potomkowie Hipolita się nie przyznawali zbyt chętnie do tego pokrewieństwa.

Jedna z kuzynek Stefana – Marta Cegielska oraz jej ciotka – Ludwika, były utalentowanymi tancerkami. Ludwika ukończyła nawet Szkołę Baletową. Kiedy przyjechała do Poznania na występy, kuzyn Stefan polecił zerwać wszystkie afisze informujące o spektaklach z jej udziałem, uważając, że zawód tancerki nie przystoi pannie z tak dobrego domu, a nawet ofiarował jej znaczną sumę pieniędzy, aby wyjechała z Poznania, a najlepiej w ogóle robiła karierę za granicą. Ludwika wyjechała zatem do Rosji, zabierając ze sobą swą krewną, Martę, która po prostu uciekła z domu. – opowiadają Poznańskie Historie https://www.facebook.com/permalink.php? ... 1663383314

[Paweł Wietrzykowski]

Zamieszkał przyszły gwiazdor na ulicy Piekary 5, potem na Krętej 5 (Nowowiejskiego?)

[Łukasz Bielecki]

Ciekawostką jest na pewno fakt, że ich matka Marta Cegielska, żona Stanisława Halamy , była spokrewniona z rodziną poznańskich przemysłowców. Ponoć bezpośredni potomkowie Hipolita się nie przyznawali zbyt chętnie do tego pokrewieństwa.

Jedna z kuzynek Stefana – Marta Cegielska oraz jej ciotka – Ludwika, były utalentowanymi tancerkami. Ludwika ukończyła nawet Szkołę Baletową. Kiedy przyjechała do Poznania na występy, kuzyn Stefan polecił zerwać wszystkie afisze informujące o spektaklach z jej udziałem, uważając, że zawód tancerki nie przystoi pannie z tak dobrego domu, a nawet ofiarował jej znaczną sumę pieniędzy, aby wyjechała z Poznania, a najlepiej w ogóle robiła karierę za granicą. Ludwika wyjechała zatem do Rosji, zabierając ze sobą swą krewną, Martę, która po prostu uciekła z domu. – opowiadają Poznańskie Historie https://www.facebook.com/permalink.php? ... 1663383314

Trochę wątpię w wiarygodność tego rzekomego pokrewieństwa. Ci Cegielscy zdają się pochodzić z Mazowsza, a nie spod Trzemeszna, jak Hipolit. Do tego Hipolit nie miał braci, miał wprawdzie stryja, ale ten nie zostawił znanego potomstwa. No i nazwisko nie takie znów rzadkie. Może to jedynie legenda, plotka puszczona przez artystki, które rzecz jasna akurat w Poznaniu mogły liczyć na dodatkowy rozgłos wywołany możliwym pokrewieństwem z miejscową elitą?

[Olga T.]

Trochę wątpię w wiarygodność tego rzekomego pokrewieństwa.

Też mam spore wątpliwości...
Poza tym różne źródła podają różne daty i miejsca narodzin matki sióstr Halamek
np. Genealogia Minakowskiego
Urodzona dnia 13 IV 1882 - Poznań , zmarła w roku 1985 - Warszawa, Pochowana - Warszawa, cm. Powązkowski, kwatera 257a, rząd ..., miejsce ...
Wiek: 103 lat http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.128824
Według Almanachu sceny polskiej 1984/1985. Tom XXVI. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe - Warszawa 1989, cytowanego w internetowej Encyklopedii Teatru Polskiego: http://www.encyklopediateatru.pl/osoby/19011/marta-halama - (ur. 1887 Poznań - 15 IV 1985 Warszawa
według przytoczonej karty meldunkowej data urodzenia: 9 stycznia 1888 Czerwińsk w pow. Płońsk
Oczywiście karta meldunkowa nie jest też wiarygodnym źródłem...

Skłonność do przypisywania sobie pokrewieństwa ze znanymi rodami... jest mi znana i chyba kiedyś bardziej popularna... Sama miałam taki przypadek w rodzinie.Mimo najszczerszych chęci nie udało mi się potwierdzić pewnego pokrewieństwa... a legenda rodzinna nadal żyje...

[Łukasz Bielecki]

To widzę mamy tu mocno zapętloną legendę

13 kwietnia 1882 istotnie urodziła się w Poznaniu Marta Cegielska, córka Stanisława i Marii zd. Mankiewicz (ślub 1877):

http://e-kartoteka.net/1000/14322/574.jpg
http://e-kartoteka.net/1000/14322/575.jpg

Rodzina ta w maju 1905 roku wyjeżdża do Ameryki.

Do tego w karcie meldunkowej rodziny Halama mamy Marię, nie Martę - i to urodzoną w Czerwińsku, tak jak najwyraźniej jej pierwsza córka (styczeń 1905).

Czyżby kradzież tożsamości z wykorzystaniem danych rzeczywistej Marty Cegielskiej, córki poznańskiego szewca (najpewniej niespokrewnionego z Hipolitem).

[pietrzepawle]

Żeby było ciekawiej:
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.ph ... 1880&y=308
akt urodzenia nr 13/1888 - Marcjanna Cegielska, par. Czerwińsk, córka Feliksa i Aleksandry z Brańskich

Myślę, że to błąd biografów, którzy nie wykazali się dbałością o odnalezienie właściwego aktu urodzenia.

[Łukasz Bielecki]

Dokładnie. Z Marcjanny łatwo też zrobić zarówno Mariannę, jak i Martę.