Krótka Nauka Ojczysta,
czyli: Opis Wielkiego Księstwa Poznańskiego
Leszno 1856
strona 13
Każdy zdrowy mężczyzna od 20—40. roku należy do wojska. Wojsko dzielimy na wojsko stojące i na obronę krajową pierwszego i drugiego powołania, i rozróżniamy piechotę (infanteryą), konnicę (kawaleryą) i artyleryą.
Do piechoty należą: grenadyery, muszkietery, fizyliery i strzelcy; do konnicy: huzary, ułani, dragoni i kirasyery; do artyleryi (konnej i pieszej) należą: pioniery i inżeniery.
Do wojska rachujemy też żandarmów, którzy są Radzcom ziemiańskim przydani do służby.
Najwyżsi i najzgrabniejsi mężczyźni tworzą gwardyą. Całe wojsko naszej prowincyi tworzy 5tą armią wszystkiego wojska Pruskiego, wynoszącego w 8miu prowineyach 500.000 ludzi. Na czele każdej armii stoi Komenda jencralna. Takowa naszej 5tej armii stoi w Poznaniu. Do obrony prowincyi służy forteca Poznańska.
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet? ... index.djvuMichał