Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Początki ruchu teatralnego sięgają średniowiecza i wiążą się z rozwojem tzw. teatru liturgicznego. Najstarszy przekaz historyczny, potwierdzający istnienie w Wielkopolsce zawodu aktora pochodzi z 1235 r. Przypuszcza się, że już w I poł. XVI w. odbywały się przedstawienia teatralne w Akademii Lubrańskiego. W 1572 r. rozpoczął prawdopodobnie działalność teatr szkolny w Kolegium Jezuickim. Dla potrzeb teatru jezuici wznieśli specjalny budynek, widowiska teatralne odbywały się w nim w l. 1721 - 73. Jesienią 1782 r. Wojciech Bogusławski został właścicielem przedsiębiorstwa teatralnego, które w styczniu 1783 r. rozpoczęło w Poznaniu działalność pod kierownictwem Józefa Srokowskiego. Był to pierwszy stały, zawodowy teatr w mieście. Zespół ten - występujący w dawnej sali szkolnego teatru jezuickiego przy ul. Gołębiej - istniał niecały rok. Później przez wiele lat mieszkańcy Poznania oklaskiwać mogli tylko polskie trupy wędrowne lub aktorów z innych miast (głównie Warszawy i Krakowa). Wielokrotnie gościł w Poznaniu Wojciech Bogusławski.
Stały polski zespół aktorski powstał dopiero w 1870 r. W 1875 r. zainaugurował działalność Teatr Polski, stając się w okresie zaborów ostoją języka i kultury polskiej. W 1919 r. zainaugurowano polskie przedstawienia w Teatrze Wielkim, w r. 1923 powstał Teatr Nowy. Wiele inicjatyw teatralnych tego okresu miało charakter efemeryczny. Przykładami mogą być m.in. Teatr Narodowy działający tylko w sezonie 1918/19, czy mieszczący się w sali kina "Apollo" Teatr Powszechny, istniejący w l. 1919-22.
Istniejące dziś teatry (z wyjątkiem Teatru Muzycznego i Polskiego Teatru Tańca) wznowiły lub rozpoczęły swą działalność bezpośrednio po wyzwoleniu w 1945 r. Znany w kraju i zagranicą Polski Teatr Tańca powstał w 1973

Kino Apollo - 2 sale - Kino otwarte w 1921 roku jako "Teatr powszechny", w 1927 r. zostało przebudowane i przybrało nazwę Kino "Metropolis". Podczas II wojny światowej władze okupacyjne poleciły zmienić kino "Metropolis" w "Teatr Varietes Metropol". Po wojnie kino przybrało nazwę Kino "Apollo". Po długotrwałym remoncie na przełomie lat 2003-2004, kino "Apollo" zostało ponownie otwarte w styczniu 2005 r. wraz z dwiema salami projekcyjnymi. Kino mieści się przy ul. Ratajczaka 18, ma 490 miejsc oraz należy do Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych.
źródło

HISTORIA KINA APOLLO
W 1846 roku, w okresie "Wielkiego Księstwa Poznańskiego", właściciel browaru Conrad Lambert wybudował przy ulicy Piekary salę koncertowo-teatralną oraz szereg obiektów ogródkowych o wspólnej nazwie "Odeon". Obiekt nazwano "Salą Lamberta" na cześć fundatora. Miejsce cieszyło się wśród mieszkańców wielką popularnością, stało się niejako rozrywkowym centrum miasta.
W 1890 roku w Sali Lamberta koncertował sam Ignacy Paderewski, a w roku 1898 odbył się pierwszy publiczny pokaz filmowy w Poznaniu. Oto jak informował o tym wydarzeniu Dziennik Poznański z dnia 24 Kwietnia 1889 roku: "Kinematograf. Przedstawienie kinematografu odbędzie się w najbliższych dniach w Sali Lamberta. Kinematograf budzi obecnie ogromne zainteresowanie, a kilka dni temu jeden z profesorów prezentował kinematograf Cesarzowi w Berlinie i w dowód uznania otrzymał cenny upominek. Obrazy, które pokazywane będą w Sali Lamberta, pochodzą z renomowanych firm paryskich, a sam aparat sprowadził z Londynu Zygmunt Posiadłowski".
W 1918 roku, na początku grudnia, odbyło się posiedzenie polskiego Sejmu Dzielnicowego, który wybrał Naczelną Władzę Ludową. W posiedzeniu tym wzięło udział 1399 delegatów z całego zaboru pruskiego oraz emigracji w Niemczech. Sala Lamberta odgrywała zatem nie tylko rolę rozrywkową, ale była miejscem pielęgnowania polskości. W 1921 roku rozpoczął tu swoją działalność Teatr Powszechny wystawiający komedie i operetki.
Po I wojnie światowej dwaj kupcy poznańscy - Józef Czepczyński i Jan Łuczak - postanowili przywrócić obiektom ufundowanym przez Lamberta utracony blask. Panowie byli właścicielami kamienic stojących nieopodal. Zdecydowali zrobić w tym miejscu ekskluzywny pasaż handlowy. Na bramie frontowej od strony ulicy Piekary wmurowano tablicę na pamiątkę okresu, podczas którego mieszkał w pasażu Juliusz Słowacki (maj 1848 roku). Miało to przypominać Poznaniakom o historycznej wartości tego miejsca dla miasta i jego mieszkańców.
W 1921 roku Czepczyński i Łuczak przebudowali wspólnie istniejący teatr - tak powstało Kino Apollo. Sześć lat później, w roku 1927, historyczna Sala Lamberta została połączona z kabiną projekcyjną Kina Apollo i zaczęła funkcjonować jako ekskluzywne kino "Metropolis". Można więc powiedzieć, że był to pierwszy poznański multiplex. Miejsce to słynęło ze swej elegancji. Naprzeciw kina funkcjonować zaczął lokal "Palais de Danse", którego ogródek oraz niezwykły wystrój spowodowały, że uznawany był za jeden z najpiękniejszych lokali w ówczesnej Polsce.
Cały kompleks był już wtedy własnością Jana Łuczaka. Anegdota głosi, że tablica z napisem: "Dałeś mi Boże w swej szczodrobliwości, dajże i temu, który mi zazdrości" została wmurowana w ścianę Kina Apollo, by dopiec Stefanowi Kałamajskiemu, który był szwagrem Łuczaka, a jednocześnie właścicielem największego w owym czasie kina "Słońce".
Podczas II wojny światowej władze okupacyjne poleciły zmienić kino "Metropolis" w "Teatr Varietes Metropol". W 1945 roku budynek spłonął i nie został odbudowany.
Kino Apollo w swoim obecnym kształcie, którego nabrało po remoncie zakończonym w styczniu 2005 roku, nawiązuje swoim wystrojem do nieistniejącego już "Metropolis". Choć nie ma już wspólnej kabiny projekcyjnej znów, jak niegdyś w Pasażu Apollo, funkcjonują dwie sale kinowe.
źródło