|
W roku 2013 zakończyłem pracę nad historią Kościoła Św. Michała Archanioła w Pogorzeli, wielokrotnie korzystałem z wykazu księży wielkopolskich w celu weryfikacji pism oryginalnych zachowanych w parafii miejscowej. Chciałbym bardzo podziękować autorom i dorzucić garść informacji z mojej parafii z XVIII i XIX wieku, czyli pewnych.
1732-1742 – ks. Józef Rusocki (Russocki)
1742-1748 – ks. Władysław Jan Wierusz Walknowski
1748-1770 – ks. Jan Wetland z Rudy (Wettland)
1770-1803 – ks. dziekan Marcin Sobocki
1803-1822- ks. dziekan Józef Sobocki
1822-1842 – ks. Ignacy Osiecki
1842-1845 – vacat
1845-1859 – ks. Gilelm Maszewski
1859-1866 – ks. kanonik Cyprian Wojciech Jarochowski
1866-1912 – ks. Edward Maksymilian Wyrzykowski
altarzyści i wikariusze
4. 1735-1773 – altarzysta Marcin Sobocki
5. 1774-1803 – altarzysta Józef Sobocki
6. 1784-1816 – ks. Maciej Sierzchulski
7. 1809-1831 – ks. Kazimierz Żychlewicz
8. 1865-1866 – ks. Jan Błaszczyński
9. 1896-1898 – ks. Jan Stefaniak
10. 1898-1898 – ks. Stanisław Józef Wyrzykowski
11. 1900-1912 – ks. Alfons Liebetanz
Oto informacje, które mogą się przydać.
Następnym proboszczem w naszej parafii jest Vladislaus Joannes Vierusz a Walknowi Walknowski, czyli Władysław Jan Wierusz Walk-nowski w latach 1742-1748, który – już będąc w Pogorzeli – podpisy-wał się jako kanonik katedralny poznański, proboszcz pogorzelski. W latach 1768-1779 jest biskupem pomocniczym poznańskim. Po nim proboszczem
w naszej parafii jest Jan Wetland z Rudy (nazwisko czasem zapisywano, jako Wettland). Funkcję tę pełni na pewno od 1748 do 1770 roku.
Ksiądz dziekan Marcin Sobocki (1770-1803)
Urodził się w 1710 roku najprawdopodobniej w Pogorzeli. Od roku 1735 jest altarzystą Bractwa Literackiego w Pogorzeli. W 1770 roku zostaje proboszczem pogorzelskim, a od 1783 roku jest dziekanem koźmińskim. Za jego czasów Roch Rola Zbijewski ufundował nowy kościół murowany w stylu późnobarokowym. W roku 1793 ksiądz dziekan Marcin Sobocki w wieku 83 lat rozchorował się, świadom swego wieku i stanu zdrowia w piśmie do przełożonych informuje, że złożony chorobą oddaje się do dyspozycji przełożonych. Życzeniem jednak biskupa było, aby tytuł dziekański aż do śmierci pozostał przy księdzu Marcinie Sobockim, z poleceniem daleko idącej pomocy ze strony księdza Józefa. Przez całe 10 lat wspólnie Marcin i Józef Soboccy kierują dekanatem. Zmarł w dniu 7 września 1803 roku, około godziny siódmej, przeżywszy lat 93. Był kapłanem przez 68 lat, proboszczem pogorzelskim 30 lat, dziekanem 20 lat. Jego pogrzeb odbył się w Pogorzeli 10 września. Pochowany został w krypcie naszego kościoła.
Ksiądz dziekan Józef Sobocki (1803 - 1822)
Urodził się 23 marca 1743 roku w Pogorzeli. Ojciec Walenty Sobocki, matka Teresa Łyskiewiczówna z Pogorzeli. Ksiądz Józef Sobocki był bratankiem księdza Marcina Sobockiego. Od około 1773 roku jest w naszej parafii, jako altarzysta Bractwa Literackiego i pomaga swemu stryjowi. Zajmował się m.in., – o czym świadczy zachowany dokument z II połowy XVIII w. – rozliczeniami finansowymi podczas budowy świątyni od roku 1778 . Od roku 1793 pełni funkcje wicedziekana koźmińskiego, za zgodą władz duchownych. Od tego też momentu tak naprawdę był administratorem naszej parafii. Dziekanem koźmińskim zostaje po śmierci swego stryja
w 1803 roku i pełni tę funkcję do śmierci. Zmarł 10 lipca 1822 r .
Ksiądz Ignacy Osiecki (1822-1842)
Ksiądz Ignacy Osiecki urodził się 1 lutego 1790 r. w Osieku (w parafii dubińskiej w powiecie krobskim). Najpierw ukończył sze-ścioklasową szkołę prowadzoną przez pijarów w Rydzynie, po czym przez 7 lat pracował w sądownictwie i administracji. 1 września 1816 r. wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu.
W roku 1819 dnia 1 sierpnia w Gnieźnie, przez ś.p. JW. Józefa Gemtarcha biskupa patareńskiego wyświęcony został na subdiakona. 10 sierpnia 1819 roku w Lądzie przyjmuje z rąk Antoniego Raczyńskiego, opata i biskupa hetaloniewskiego święcenia diakonalne i tegoż roku dnia 15 listopada w Lądzie przez tegoż biskupa wyświęcony został na kapłana. Był wikariuszem w kościele metropolitalnym w Poznaniu do grudnia 1820 roku.
W okresie od 13 grudnia 1820 roku do 5 listopada 1823 roku był sekretarzem i prokuratorem przy poznańskiej kapitule . Te ostatnie stanowisko od pewnego momentu łączył z zarządzaniem parafią pogorzelską, na którą prezentę otrzymał 10 lipca 1822 z rąk hrabiego Józefa Sokolnickiego. Funkcję proboszcza zaczął pełnić od 24 czerwca 1823 roku po złożeniu uroczystej przysięgi komagialnej. Posługę duszpasterską w Pogorzeli sprawował do 1842 roku. Później przeniesiony zostaje do Kąkolewa, gdzie początkowo jest kuratorem. Listy jednak są wysyłane do Osiecznej. Umiera 21 stycznia 1861 roku. W nekrologu użyto tytułu dyrektor, być może był dyrektorem szkoły w Osiecznej.
Ksiądz Guilelm (Wilhelm) Maszewski (1845 - 1859)
Urodził się w roku 1816. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1842. Od 1 grudnia 1845, jako zarządca, a później proboszcz parafii pogorzelskiej do 1859. Trudno określić dalsze jego losy. Od roku 1864 jest proboszczem parafii w Parzynowie. Umiera 25 maja 1884 roku w Parzynowie i tam został pochowany.
Altarzyści i wikariusze.
Ksiądz Maciej Sierzchulski (około 1784-1816)
Pochodzi z Pogorzeli. Występuje w latach 1784-1816, jest altarzystą Aniołów Stróżów.
Ksiądz Kazimierz Żychlewicz (około 1809-1831)
Urodził się w Pogorzeli około 1780 roku. Był siostrzeńcem naszego księdza Józefa Sobockiego. Do stanu duchownego udaje się w roku 1803. Około 1808 lub 1809 roku jest wikariuszem w Borku. Później występuje, jako wikariusz, altarzysta w Pogorzeli, aż do 1831 roku. Od roku 1831 do 1842 jest proboszczem w Lutyni koło Dobrzycy w kościele pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej. Tam też umiera w roku 1842.
Ksiądz Jan Błaszczyński (1865-1866)
Podczas odbywania kary więzienia przez księdza proboszcza Cypriana Jarochowskiego od 13 czerwca 1865 do 25 września 1866 roku oddelegowany do pracy w naszej parafii przez proboszcza w Mokronosie, Pawła Kantorskiego. Urodził się 1831 roku. W roku 1852 widnieje, jako absolwent Gimnazjum w Ostrowie. Święcenia kapłańskie przyjmuje w roku 1856. Pierwszą jego placówką, jako wikariusza, są Wiry k. Poznania. Przypuszczalnie około 1862 trafia, jako wikariusz, do Mokronosa. Umiera nagle
w Pogorzeli. Pochowany został w Mokronosie.
Ksiądz Jan Stefaniak (1896-1898)
Urodził się w roku 1867. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk księdza arcybiskupa Floriana Stablewskiego w dniu 28 czerwca w Gnieźnie. Msze prymicyjną odprawił w Wyrzysku. Swoją posługę kapłańską, jako wikariusz sprawował w następujących parafiach: Pogo-rzela (03.07.1896-18.02.1898), Kcynia (19.02.1898-do stycznia 1901). W styczniu 1901 roku zostaje administratorem parafii w miejscowości Wąwelno (do 31.07.1901), następnie pełni funkcje proboszcza w miejscowościach: Grabie (01.08.1901-16.11.1905 – administrator, 17.11.1905-30.09.1914 – proboszcz) i Rzadkwin (01.10.1914-04.10.1914) – administrator, 05.01.1914 – proboszcz).
Ksiądz Stanisław Józef Wyrzykowski (1898-1898)
Urodził się 21 września 1871 w Pogorzeli i tu został ochrzczony. Jego ojciec Konstanty Wyrzykowski był dzierżawcą dóbr filipińskich, Błażejewa i Wygody w powiecie śremskim. Pierwsze początki nauk pobierał w domu rodzicielskim u prywatnych nauczycieli. W roku 1882 udaje się do gimnazjum w Śremie, a w roku 1891 przenosi się do gimnazjum w Demmin na Pomorzu, gdzie też uzyskał świadectwo dojrzałości (2 lutego roku 1894). W czasach gimnazjalnych należał do tajnego związku młodzieży gimnazjalnej, mającej na celu krzewienie ducha polskie-go, dodatkowo uczyli się literatury i historii polskiej. Czując powołanie do stanu duchownego, wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Wyświęcony został na kapłana w Gnieźnie 24 lutego 1898 r. Początkowo pracuje, jako wikariusz u stryja swego ks. Edwarda Wyrzykowskiego będącego już w podeszłym wieku w Pogorzeli. Kilka miesięcy później przeniesiony został na wikariat do pomocy ciężko już chorego radcy ks. dr Hejnowskiego w Domachowie pod Gostyniem, gdzie po śmierci radcy był krótki czas wikariuszem substytutem. Po Wielkanocy 1899 powołuje go władza duchowna do Kościana. Po kilkumiesięcznej pracy w Kościanie otrzymuje w grudniu 1899 kościół parafialny w Podgórzu pod Toruniem w zarząd. Tutaj pracuje gorliwie także nad spolszczeniem mocno zniemczonej parafii oraz otacza gorliwą opieką żołnierzy polskich, przebywających na pobliskim placu ćwiczeń wojskowych koło Torunia. Odnawia kościół, zakłada polskie stowarzyszenia i bierze czynny udział w życiu oświatowym i kulturalnym polskiego Torunia. Otrzymawszy prezentę, przenosi się 1 stycznia 1905 na probostwo w Jaraczewie, w powiecie jarocińskim. Po śmierci swej matki w roku 1910 przenosi się na probostwo do Dębna. Niestety słabe zdrowie utrudnia mu coraz bardziej pracę duszpasterską. Z tego względu przeniesiony zostaje z dniem 1 lipca 1925 roku na prebendę św. Ducha w Wolsztynie, gdzie pozostaje aż do śmierci. Tutaj wskutek coraz większego upadku zdrowia wycofuje się z życia czynnego, oddając się tylko pracy duchownej przy szpitalu powiatowym i sierocińcu. Zmarł 21 czerwca 1938 r. po długich cierpieniach w Wolsztynie i tam został pochowany.
Ksiądz Alfons Liebetanz (1900-1912)
Urodził się w roku 1876. Święcenia kapłańskie otrzymał w Gnieźnie
w dniu 25 listopada 1900. Jego pierwsza placówką w roli wikariusza jest Pogorzela, gdzie pracuje od 1900 roku do 30 września 1912 roku. Od 16 marca 1912 roku po śmierci księdza Edwarda Wyrzykowskiego wyznaczony jest przez księdza dziekana Adama Adamczewskiego, jako substytut, czyli zastępca administratora do 30 września 1912 roku. Od 1 października 1912 roku zostaje administratorem w parafii Wielowieś. Funkcje proboszcza otrzymuje w dniu 5 listopada 1912 roku. Umiera w roku 1922.
Został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Wielowsi.
_________________
[b]Krzysztof Rybka[/b]
|
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
