Gmina
Babimost, powiat zielonogórski, województwo lubuskie publikuje ciekawe opracowanie dotyczące wydarzeń powstańczych w miejscowości
Nowe Kramsko.
http://www.babimost.pl/gmina/solectwa/n ... ko?start=5Szerzej, z fotografiami, pod adresem:
https://kramsko.pl.tl/Bitwa-o-Nowe-Kram ... 9-r-.-.htmOto fragment.
"(...) dla mieszkańców Nowego Kramska najważniejsze są wydarzenia, które miały miejsce w nocy z 2 na 3 lutego 1919 roku. W tym czasie Niemcy skoncentrowali w naszej miejscowości i w Kolesinie 1 batalion 38 pułku piechoty, 1 baterię artylerii polowej, pół szwadronu 10 pułku ułanów i pół szwadronu 3 pułku ułanów. W obwodzie posiadali 1 batalion Grenzschutzu. Ich oddziały składały się z dobrze wyszkolonych sił, posiadały wielu podoficerów zawodowych, którzy nie opuścili szeregów armii z końcem wojny.
Dnia 2 lutego około godziny 16 odbyła się w restauracji Chudzickiego w Babimoście narada dowództwa z udziałem ochotników pochodzących z Nowego Kramska, na której obmyślono plan działania, a już o godzinie 23 odbyła się na rynku zbiórka alarmowa, dokonano podziału kompanii i pod osłoną nocy poszczególne plutony wyruszyły celem zajęcia stanowisk wyjściowych. Nocny atak przygotowany został w następujący sposób.
Pierwsza grupa w sile jednego plutonu liczącego około 30 ludzi pod dowództwem Wacława Piweckiego miała przejść przez lasy kuligowskie, zamarznięte Jezioro Wojnowskie, zdobyć Kolesin wzdłuż drogi od Starego Kramska, zdobyć lub unieszkodliwić 4 działa stojące we wgłębieniu za Kolesinem i uderzyć na Nowe Kramsko od strony Kolesina.
Druga grupa, także w sile plutonu, pod dowództwem Izydora Napierały i Borowczaka miała zaatakować wieś z lasu wzdłuż drogi Wojnowo - Nowe Kramsko.
Trzecia grupa w sile zwiększonego plutonu pod dowództwem Cieślika miała uderzyć na Nowe Kramsko od północy, od toru kolejowego Babimost—Kolesin.
Czwarta grupa, reszta drużyny chobienickiej pod dowództwem chorążego Kudlińskiego, miała przeprowadzić frontalne uderzenie wzdłuż drogi Babimost—Nowe Kramsko.
Wszystkie oddziały otrzymały polecenie, aby działania rozpocząć o godzinie 4.30 rano. Najsprawniej wywiązał się z powierzonego zadania oddział Piweckiego, który sforsował jezioro, zdobył dwór w Kolesinie i przez obrzucenie granatami dużego oddziału kwaterującego u Lemkego wywołał taką panikę Niemców, że w ciągu kilkunastu minut uciekli z Kolesina w kierunku Klępska, zostawiając prócz broni i amunicji 2 ciężkie karabiny maszynowe, które natychmiast po¬wstańcy przechwycili i użyli w akcji. Dwóch powstańców zostało rannych w czasie walki. Grupa Piweckiego uderzyła następnie na Nowe Kramsko od strony Kolesina, zlikwidowawszy posterunek u wylotu wsi, tyralierą podeszła pod pałac w Nowym Kramsku i rozpoczęła trudną walkę o zdobycie skarpy pod pałacem od strony łąki.
W ten sposób zamknięto oddziałom niemieckim stacjonującym we wsi najkrótszą drogę odwrotu.
Równocześnie na Nowe Kramsko ruszyły oddziały od wschodu i południa, w błyskawicznym tempie uderzając na sztab znajdujący się na probostwie i na „Wachstubę" w domu Jacka Szyputy. Sygnałem rozpoczęcia walki był wspólny okrzyk „Niech żyje" donośnie rozlegający się w ciszy nocnej, wsparty przez wszystkich mieszkańców, którzy uprzedzeni czuwali i czekali na powstańców. W pierwszych minutach walki zlikwidowano wszystkich prawie dowódców: oberleutnanta von Gladissa, leutnanta von Kleista, wachmeistra Koniga, podoficera Klosego.
(...)
Mieszkańcy Nowego Kramska, którzy brali udział w powstaniu wielkopolskim:
Jan Benyskiewicz, Łukasz Durka, Sylwester Durka, Walenty Durka, Franciszek Eckert, Szczepan Eckert, Wojciech Eckert, Stanisław Kania, Wincenty Kania, Stanisław Kamyczek, Szczepan Kędzieszyński, Jan Konopnicki, Stanisław Kubacki, Franciszek Kubiak, Klejfas Kubiak, Karol Kubiak, Antoni Krzysztofek, Jan Krzysztofek, Paweł Krzysztofek, Stanisław Machul, Bruno Modrzyk, Franciszek Muńko, Stanisław Muńko, Stanisław Naroś, Stanisław Nowak, Antoni Pikiołek, Leon Piwecki, Paweł Piwecki, Stanisław Piwecki s.Feliksa, Stanisław Piwecki s.Michała, Stanisław Piwecki s.Józefa, Sylwester Piwecki, Teodor Piwecki, Wacław Piwecki, Wojciech Piwecki, Stanisław Przybyła, Jan Przybyła, Józef Sikuciński, Jan Szefner, Łukasz Szefner, Adam Szeputa, Andrzej Szymański, Karol Szymański, Nikodem Szymański, Stanisław Szymański, Emil Szulszewski, Walenty Tomaszewski, Bruno Tomiak, Wincenty Tomiak, Tomasz Weimann. (...)"
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
