Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 412, 6.IX.
Str. 8.
XXXIII- ulica Wilkońskich.

Ulica Wilkońskich leży na Jeżycach i łączy ul. Dąbrowskiego z ul. Józefa Kościelskiego. Nazwę swą nosi na cześć wybitnych literatów, małżonków Augusta i Pauliny Wilkońskich.
August Wilkoński, urodzony dnia 30-go stycznia* 1805 r. we wsi Kąkolewo, pow. leszczyńskiego, kształcił się w gimnazjum Marji Magdaleny w Poznaniu i na wrocławskim uniwersytecie. Tu, w obronie przyjaciela, ranił ciężko w pojedynku oficera armji pruskiej, za co skazany został na 12 lat twierdzy. Otrzymawszy z fortecy urlop, ożenił się z Pauliną Lauczówną, córką dzierżawcy swarzędzkich dóbr rządowych. Po ułaskawieniu w r. 1836, przeniósł się wraz z żoną do Królestwa, gdzie dzierżawił wieś Garbatkę w Lubelskiem, następnie Tynicę pod Radomiem. Nie mając jednak szczęścia na roli, oboje Wilkońscy poświęcili się pracy literackiej, obierając jako miejsce pobytu Warszawę. Po jedenastoletnim pobycie w stolicy, wydaleni z Kongresówki, powrócili w 1851 r. do Księstwa i osiedli w Siekierkach , pod Swarzędzem, gdzie wkrótce – dnia 4 lutego 1852 r. – Wilkoński zmarł. Wdowa przeżyła swego męża jeszcze o dwadzieścia kilka lat, owocnie pracując w dalszym ciągu na niwie publicystycznej. Rozstała się ze światem dnia 9 czerwca 1875 roku w Poznaniu.
August Wilkoński, podpisując się pseudonimowo: „Au. Wi, chirurg filozofji i krzyża naturalnego kawaler”, był jednym z najznakomitszych polskich literatów-humorystów, - „połączył rubaszność Reja z dowcipem Krasickiego”. Specjalnością jego były krótkie, wesołe, tryskające rodzimym dowcipem opowiadania, które zwał „ramotami”. Wyraz ten oznaczał pierwotnie pisma dyplomatyczne. Później określano nim nędzne bazgraniny literackie. W tej myśli niezrównany nasz humorysta wziął słowo to za główny tytuł dla swego 5-tomowego dzieła, zowiąc je: „Ramoty i ramotki literackie”. Poza tem był współpracownikiem „Bibljoteki Warszawskiej” i „Dziennika Warszawskiego”, a w latach 1846 do 1849 redagował „Dzwon Literacki”, który jednak, mimo wielkiej popularności „chirurga”, nie zdołał ustalić sobie powodzenia. Wilkoński zajmuje wysokie stanowisko w literaturze polskiej; jako pisarz prawdziwie narodowy, karcąc śmiało grzechy społeczeństwa, lekkomyślne życie młodzieży, manję cudzoziemczyzny i in.
Paulina Wilkońska jest jedną z najpłodniejszych naszych powieściopisarek, która „kreśliła piórem” szkice, obrazki, wspomnienia, pamiętniki, powieści. Jej należy się po części zasługa, „że Polki poczęły kochać język własny, a brzydzić się zakorzenioną u nas od wieku obczyzną”.
Z 54 utworów, którym zarzucano wprawdzie sentymentalizm i rozwlekłość, lecz które zawdzięczały swe powodzenie miłym tematom, prawdziwie kobiecym i z życia ówczesnego czerpanym, zasługują na wyróżnienia: „Wieś i miasto”, „Poranki i wieczory”, oraz jej dwa „Pamiętniki”. Utalentowana ta powieściopisarka była również korespondentką przeszło 20 pism polskich.


*- ur. się 28.VIII.
https://pl.wikipedia.org/wiki/August_Wilko%C5%84ski

https://nplp.pl/artykul/wilkonska-paulina/
https://www.geni.com/people/Paulina-Cec ... 7231549664

Akt małż Augusta i Pauliny- 9.V.1832, wp. 4.
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 3ad1559ec8

Akt zg. Augusta, wp. 2-
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 297b505047

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 424, 13.IX.
Str. 8.
XXXIV- ulica Śniadeckich.
https://zapodaj.net/plik-DkgPiDAV0K
Ul. Śniadeckich łączy ul. Grunwaldzką – poprzez piękny plac Waszyngtona z ul. Marszałka Focha. Nadając ulicy nazwę tę, miasto uczciło pamięć dwóch uczonych Wielkopolan, braci Jana i Jędrzeja Śniadeckich.
Jan urodził się 29 sierpnia 1756 r. w Żninie, z ojca Andrzeja i matki Franciszki z Giszczyńskich. Nauki pobierał w Poznańskiem „Kolegjum Lubrańskiego” i w akademji krakowskiej, gdzie w r. 1775 uzyskał stopień doktora filozofji. W następnych latach wykładał tu algebrę, a równocześnie uczył ekonomji politycznej w gimnazjum Nowodworskiego. Pochodząc z zamożnej rodziny, udał się na dalsze studja do Getyngi, do Lejdy i do Paryża. Zagranicą wydoskonalił się głównie w astronomji. Powołany ponownie do Krakowa, objął w r. 1781 katedrę matematyki i astronomji. Tu założył pierwsze w Polsce obserwatorjum, którego został dyrektorem i któremu – zwłaszcza po dalszych studjach astronomicznych w Anglji, oraz po zwiedzeniu sławniejszych obserwatorjów we Włoszech, Francji i Niemczech – poświęcił się całkowicie. W r. 1806 oddano Janowi Śniadeckiemu miejsce astronoma obserwatora przy uniwersytecie we Wilnie, którego sprężystym rektorem był przez następnych lat osiem. Pozatem brał udział w współczesnym ruchu umysłowym, będąc m. in. członkiem komisji edukacyjnej. Umarł dnia 21* listopada 1830 r. w dobrach brata swego Jędrzeja, w Jaszunach pod Wilnem. –
Jędrzej, urodzony dnia 30 listopada 1768 r. także w Żninie, był wychowankiem gimnazjum trzemeszeńskiego i gimn. Nowodworskiego w Krakowie, gdzie kształcił się pod opieką starszego brata Jana, odznaczając się wielkiemi zdolnościami i pilnością, za co w r. 1787 otrzymał z rąk króla Stanisława Augusta medal złoty.
Po ukończeniu gimnazjum uczęszczał na uniwersytety w Krakowie, Wiedniu i Pawji, gdzie ostatecznie uzyskał stopień doktora medycyny i filozofji. Następnych kilka lat przepędził w Londynie i Edynburgu, gdzie nadal pogłębiał nabytą na kontynencie wiedzę. Powróciwszy do kraju, wezwany został w r. 1797 na profesurę akademji wileńskiej, gdzie wykładał chemję i farmację. Po 25-letniej działalności profesorskiej pożegnał się, jako emeryt z katedrą chemji, aby w kilka lat później objąć tamże katedrę medycyny klinicznej. Jędrzej Śniadecki okazywał wielkie zamiłowanie do pracy naukowej, do badań i doświadczeń. Odznaczając się pięknym stylem, ogłaszał spostrzeżenia swe drukiem. Kładąc, jako pedagog, nacisk na potrzebę wychowania fizycznego młodzieży, wydał także dzieło: „O fizycznem wychowaniu dzieci”. Pozatem zasilał artykułami swemi łamy naukowe „Dziennika Wileńskiego”. Był członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyj. Nauk i prezydentem towarzystwa literackiego „Szubrawców”, jako który redagował satyryczne pismo: „Wiadomości Brukowe”. – Zmarł dnia 11 maja 1838 r. w Wilnie.
https://zapodaj.net/plik-sqaTgAEE1q
*- w niektórych źródłach podane są dwie różne dzienne daty zg., druga wg. kalendarza juliańskiego 9.XI.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_%C5%9Aniadecki
https://foton.if.uj.edu.pl/documents/12 ... 4cac365cc4
https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99dr ... 9Aniadecki
https://gigancinauki.pl/gn/biogramy/840 ... drzej.html
https://awf.gda.pl/uczelnia/o-uczelni/j ... w-gdansku/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaszuny
https://www.radzima.org/pl/object/5812.html
https://kurierwilenski.lt/2012/10/30/zn ... -uczonych/

P.S.
Fotosik blokuje mi dodanie zdjęć z opracowania
Udało mi się dodać z innej strony, ale nie wiem, czy dobrze to zrobiłam

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 436, 20.IX.
Str 5 gazety, 19 wyszukiwarki.
XXXV- ul. Drużbackiej.

https://i.postimg.cc/T32JJH0t/XXXV-ul-Dru-backiej.png
Elżbieta z Kowalskich Drużbacka urodziła się w r. 1695, jako dziecko Wielkopolski, z nieznanych nam dziś rodziców. Otrzymawszy skromne wykształcenie domowe, nie posiadała zrazu gruntowniejszej wiedzy. Lecz przepędziwszy swą młodość na dworze pani Sieniawskiej, kasztelanicy krakowskiej, bawiąc ponadto w domach magnackich: Czartoryskich, Sanguszków, Krasickich, Branickich, nabrała niebawem ogłady towarzyskiej i zaznajomiła się wkrótce z kulturą obcą, a zwłaszcza z oświatą francuską. W tych to sferach poznała i zaślubiła* stolnika Kazimierza Drużbackiego, skarbnika ziemi żydaczewskiej, osiadając z nim początkowo w Cieplicach, następnie w Rzemieniu nad Wisłoką, w woj. Sandomierskiem. Po śmierci męża, gdy pełnoletnie dzieci opieki jej już nie potrzebowały, obrała sobie schronienie w klasztorze Bernardynek w Tarnowie. Tu, chociaż nie wykonała ślubów zakonnych, pobożnym jednak obyczajem przywdziała suknię zakonną. Umarła w r. 1765** w Tarnowie i tamże została pochowana.
Elżbieta Drużbacka była bezsprzecznie najwybitniejszą z autorów swego wieku. Ujmuje i czaruje nas głęboki spokój w jej sielankowych poezjach, z których bije prostota i wdzięk, głęboka pobożność, miłość Boga, bliźniego i przyrody. Płynność wiersza i czystość języka są zaletami tego niecodziennego talentu, co tem więcej uznać należy, że działo się to w epoce, kiedy wszyscy pisarze silili się na „upiększanie” języka wyrazami obcemi. – Zbiór jej utworów, które przez długie lata krążyły jedynie w rękopisach, wydał w 1752 r. po raz pierwszy wielki czciciel jej talentu, znany miłośnik i zbieracz książek, biskup kijowski Józef Jędrzej Załuski, p. t. „Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych”. Zawiera on m. in. z poematów duchownych : „Życie króla Dawida”, a z powieści treści świeckiej : „Fabułę o księciu Adolfie, dziedzicu Roxolanji”, powiastki fantastyczne, alegoryczne, wiersze opisowe i satyryczne, jak n. p. „Skargi kilku dam we wspólnej kompanji będących, dla jakich racyj z mężami swoimi żyć nie chcą”. Poza tem wiersze jej ukazywały się w „Dzienniku Wileńskim” i w „Pamiętniku Warszawskim”. Szereg utworów najwybitniejszych tej autorki czasów saskich pozostają dotąd nadal w rękopisie i są przechowywane w bibljotekach Krasińskich, Ossolineum i in.
Ul. Drużbackiej położona jest na św. Łazarzu i prowadzi od ul. Wyspiańskiego do ul. Spokojnej. Za czasów zaborczych nosiła nazwę ul. Derfflingera.

*- ślub w roku 1721.
**- zm. 14.III.
https://www.polskieradio.pl/39/156/arty ... dra-fredry
https://pisarki.fandom.com/wiki/El%C5%B ... C5%BCbacka
https://lazarz.pl/?id=2&nr=5211

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 448, 27.IX.
Str. 10.
XXXVI- ul. Krzysztofa Arciszewskiego.
Krzysztof Arciszewski herbu Prawdzic urodził się dnia 6 grudnia 1592 r. w Rogalinie n/Wartą, powiatu śremskiego, z ojca Eljasza i matki Heleny z Zakrzewskich. Ojciec jego był dziedzicem Śmigla i pastorem miejscowego kościoła wyznania arjańskiego. Po ukończeniu nauk szkolnych, oddany na dwór księcia Krzysztofa Radziwiłła, zaciągnął się w szeregi wojska i brał udział w wyprawie inflandzkiej przeciw Szwedom. Po powrocie z wojny, mszcząc wyrządzoną ojcu swemu krzywdę, dopuścił się zabójstwa na prawniku Brzeźnickim, a skazany na infamję i banicję, opuścił kraj i przyjął służbę w wojsku holenderskiem. Tam dokształciwszy się sumptem Radziwiłła w nauce wojennej, zwłaszcza w inżynierji, nawigacji i sztuce artyleryjskiej, dosłużył się, od najniższego poczynając stopnia, wkrótce rangi oficerskiej. Ścigany przez listy gończe za rzekomy udział w konspiracji przeciw Zygmuntowi III, zaciągnął się w szeregi holenderskiej armji kolonialnej, z którą jako kapitan w r. 1629 odpłynął do Brazylji. W wyprawie tej Arciszewski odznaczył się wielokrotnie, tak iż mianowano go pułkownikiem oraz wodzem naczelnym wojsk w Brazylji. Sława waleczności i szczęścia jego wojennego doszła aż do Polski i skłoniła króla Władysława IV do ułaskawienia i wezwania go z powrotem do kraju. Lecz rząd holenderski dzielnego wojownika swego narazie ze służby nie zwolnił, nadając mu stopień generała i admirała floty holenderskiej w Brazylji. Jednakże, wobec częstych zatargów z rządcą kraju hr. de Nassau, Arciszewski złożył swój urząd i w r. 1639 powrócił do Europy. Otoczony niezwykłą czcią, przebywał jeszcze przez siedem lat w Amsterdamie. Tu zaniemógł ciężko na podagrę. Wyleczony wreszcie, powrócił w r. 1646 do kraju i został łaskawie przyjęty przez króla, który mianował go generałem artylerji wojsk polskich. Na tem stanowisku brał udział w wojnie kozackiej, broniąc Lwowa i Zborowa i niosąc odsiecz Zbarażowi. Ale zawarty wkrótce, upokarzający Polskę pokój, zniechęcił go tak dalece do służby czynnej, iż w r. 1650 podał się do dymisji. Zmarł 1656* r. u krewnych swych w pobliżu Gdańska, gdzie po burzliwym życiu znalazł na starość zasłużony odpoczynek. Ciało jego, przewiezione do Leszna wielkopolskiego, spłonęło podczas pożaru miasta wraz z kościołem, do którego je złożono. Arciszewski nie był awanturnikiem, jakim się może wydawać na pierwszy rzut oka. Słynny ten żołnierz był człowiekiem wykształconym, był poetą i autorem. Napisał rozprawę o podagrze i pozostawił kilka pism z dziedziny artylerji. Pamiętniki jego zaginęły. Pisał w języku łacińskim, holenderskim i polskim.
Ulica Krzysztofa Arciszewskiego łączy św. Łazarz z Górczynem i prowadzi od Alei Hetmańskiej do ulicy Palacza.

*- zmarł 7.IV. Buszkowy k. Gdańska.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Arciszewski
https://polska360.org/krzysztof-arcisze ... bohaterem/
https://www.kolbudy.pl/solectwa/buszkow ... i-buszkowy
https://historia.trojmiasto.pl/Ostatnia ... 59718.html

Od str. 58- Gen. Krzysztof Arciszewski (1592-1656) - życie i dzieło.
Bardzo ciekawe opracowanie.
https://lbc.leszno.pl/Content/12007/zhg_11_2001.pdf

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 460, 4.X.
Str. 7.

XXXVII- ul. Bogusławskiego.
Wojciech Bogusławski urodził się dnia 9 kwietnia 1757 r. w Glinnie pod Poznaniem z rodziny szlacheckiej*. Po ukończeniu nauk, które pobierał w konwikcie pijarów w Warszawie, został paziem na dworze biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Wówczas już zapoznał się z naddwornym teatrem amatorskim. Następnie czas jakiś służył w pułku gwardji piechoty litewskiej, lecz, pominięty w awansie, porzucił służbę wojskową, by poświęcić się scenie. Jako 20-letni młodzieniec wstąpił do teatru warszawskiego, - gdzie na pierwszym już występie w tłumaczonej przezeń komedji zwrócił od razu na siebie uwagę ówczesnego dyrektora Montbruna, za którego zachętą przystąpił z powodzeniem do tłumaczenia i przerabiania utworów obcych. Tak powstała m. in. pierwsza polska opera p. t.: „Nędza uszczęśliwiona”, przerobiona z utworu Bohomolca, do której muzykę napisał Maciej Kamiński. Dalsze sukcesy, zdobyte przez wystawienie włoskich oper polskiemi siłami w polskim języku, - co wszystkim wydawało się zuchwalstwem – zadecydowały o losie Bogusławskiego i o losie sceny polskiej, której zowią go „ojcem”. W r. 1783 Stanisław August powołał go na stanowisko dyrektora Teatru Narodowego, zaszczycając go, kilka lat później, godnością „dyrektora królewskich widowisk”. W następnych latach występuje z teatrem swym na prowincji. W r. 1790 wraca do stolicy, a rozwijając niezwykłą energję i wielki dar organizacyjny, doprowadza scenę narodową do najświetniejszego rozwoju. W ten okres przypada wystawienie oryginalnej jego sztuki, z muzyką Jana Stefaniego, najlepszego jego dzieła: „Krakowiacy i górale”, wiernie odtworzonego obrazu życia ludowego i charakteru ludu polskiego. Obok repertuaru polskiego wystawia Woltera, Moliera, Lessinga, Szekspira. – Po upadku kraju grał przez cztery lata we Lwowie, poczem w r. 1799 powrócił już na stałe do Warszawy. Stąd robił wycieczki, zwiedzając wszystkie trzy dzielnice, jeździł do Gdańska, również jak do Białegostoku, czy Krakowa. Do Poznania zajeżdżał często z trupą swoją, i szczęśliwie współzawodniczył z teatrem niemieckim. W r. 1811 założył w Warszawie szkołę dramatyczną, przyczyniając się, jak już poprzednio jako dyrektor, do pobudzenia i wykształcenia wielu zdolnych i utalentowanych aktorów. Bogusławski pozostawił po sobie pamiętniki: „Dzieje Teatru Narodowego”, oraz około 80 sztuk teatralnych, wydane zbiorowo w 12-tomowych „Dziełach Dramatycznych”. Umarł dnia 23 lipca 1829 r. w Warszawie.
Ulica Bogusławskiego jest położona na św. Łazarzu i łączy ulicę Niegolewskich z ul. Józefa Chociszewskiego; dawniej zwano ją ul. Scharnhorsta.
https://i.postimg.cc/NGT6s1kK/460-Wojci ... -awski.png
*- rodzice Leopold Bogusławski i Anna Teresa z Linowskich.
Leopold zmarł 4.I.1793 w Środzie-
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... =&to_date=
żona- Augusta Siegmund.
dzieci- Rozalia, Teodor, Stanisław.
Rozalia, po mężu Osińska, tak wynika z listu zaadresowanego do córki Rozalii Osińskiej, z roku 1808 (pod linkiem poniższym „korespondencja i materiały”). Jej mąż, być może, Ludwik Osiński (informacja tamże).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Bogus%C5%82awski

https://culture.pl/pl/tworca/wojciech-boguslawski
https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza, ... awski.html

Pochowany na Powązkach-
https://www.findagrave.com/memorial/315 ... oguslawski
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Wo ... C3%B3b.JPG

https://poznan.fandom.com/wiki/Ulica_Wo ... 82awskiego

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 472, 11.X.
Str. 7.
XXXVIII- ul. Szamarzewskiego.
https://i.postimg.cc/hjXw38xV/XXXVIII-u ... skiego.png
Ulica Szamarzewskiego – dawniej ul. cesarza Wilhelma – leży na Jeżycach i prowadzi od ul. Kraszewskiego do ul. Szpitalnej.
Ks. Augustyn Szamarzewski urodził się dn. 30* stycznia 1832 r. w Poczdamie, gdzie ojciec jego – wychodźca z Królestwa – z żoną swą Agnieszką z Klimków, po upadku powstania znalazł schronienie i zatrudnienie jako konduktor pocztowy. Młody Augustyn pobierał nauki w gimnazjum św. Marji Magdaleny w Poznaniu. Zakochawszy się w córce gospodarzy, u których był na stancji, opuścił rychło ławę szkolną i poślubił swą wybraną, zarabiając na życie jako skromny urzędnik pocztowy w Bydgoszczy. Po niespełna roku** szczęśliwego pożycia małżeńskiego odumarła go ukochana towarzyszka życia, pozostawiając mu córeczkę***. – Ten okres życia jego, w którym poznał skromne warunki drobnomieszczańskie, miał wielce wpłynąć na kierunek późniejszych jego dążeń. Po śmierci żony dokończył przerwane nauki i poświęcił się stanowi duchownemu. Wyświęcony w r. 1859 na kapłana, objął wikarjat w Środzie, skąd po 28-letniej, pełnej poświęcenia pracy duszpasterskiej i obywatelskiej przeniósł się na probostwo do Ostrowa. W r. 1863 przystąpił do organizacji narodowej i stał się wkrótce jednym z „najczerwieńszych patrjotów”. Aresztowany przez Moskali w Koninie i wydany Prusakom, przesiedział półtora roku w więzieniach w Wrześni, w poznańskim Kernwerku**** i w Moabicie: w procesie został jednakże uwolniony. Powróciwszy do Środy, oddał się z właściwym sobie zapałem pracy społecznej. Założył Kasę Oszczędnościową i Pożyczkową, Bank Ludowy, ow. Przemysłowców. Od r. 1872 aż do śmierci ks. Augustyn – jak go ogólnie zwano, - jako patron Spółek zarobkowych polskich, niebywałą rozwinął czynność, pełniąc swe ciężkie i mozolne obowiązki przez cały czas ofiarnie, nie tylko bez żadnego wynagrodzenia, ale nawet z uszczerbkiem mienia własnego. Już w pierwszym roku założył 22 spółki, a w niezmordowanej dalszej 10-letniej pracy podniósł ich liczbę na 70. Wizytował, kontrolował, reformował istniejące już spółki; założył Bank Wościan i Bank Związku Spółek Zarobkowych. Pomyślny rozwój spółek był owocem żelaznej energji i mrówczej pracy utalentowanego i doświadczonego ks. Patrona.
Zmarł 1891 r. na udar serca w czasie uroczystego nabożeństwa w dzień odpustu św. Stanisława (8 maja) podczas kwesty, zbierając grosze na wybudowanie nowego kościoła. Zwłoki krzewiciela ducha i dobrobytu narodowego złożono w manifestacyjnym pochodzie na cmentarzu parafjalnym w Ostrowie, a obraz jego zachował się w pamięci wdzięcznego ludu, bo:
„biednych wyrywał ze szponów lichwiarzy i pomoc przynosił i pieniędzmi darzył.”
https://i.postimg.cc/c12Kjsq3/XXXVIII-k ... zewski.png

*- urodził się 21.I.
**- żona Michalina Kalawska zmarła 2 m-ce po ślubie.
***- potomstwa nie mieli.
****- Fort Winiary/Cytadela.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Augustyn_Szamarzewski
https://kurierostrowski.pl/2019/02/03/k ... kich-ulic/
viewtopic.php?f=3&t=6358
http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main. ... is&id=4464

Parafia św. Marcin Poznań-
20.II.1855, wpis 13- ślub.
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 813a6c4a4a
Ostrów Wlkp. akt zg. 106- 9.V.1891, August Szamarzewski lat 59, zmarł 8.V.
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... d927140a0c
Parafia św. Marcin, Poznań- akt zg. wpis 85, 21.IV.1855, Michalina Szamarzewska lat 24, mąż Augustyn Szamarzewski-
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... bb14f739f4

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 496, 25.X.
Str. 8.
XXXIX- plac Prezydenta Drwęskiego.
https://i.postimg.cc/7hKKWqsG/XXXIX-pla ... skiego.png
Jarogniew Drwęski urodził się dn. 6 grudnia 1875 r. w Glinnie, pow. wągrowieckiego, jako syn ziemianina Kazimierza i Klaudji ze Skoroszewskich*. Kształcił się w gimnazjum św. Marji Magdaleny w Poznaniu. Wydział prawno – ekonomiczny ukończył w Berlinie. Po odbytej aplikaturze osiadł w r. 1903 w Poznaniu jako adwokat. W roku 1904 i 05 i od 1914 do 1918 r. zasiadał w radzie miejskiej. Dnia 12** listopada 1918 r., po zwolnieniu z urzędu ówczesnego nadburmistrza dr. Wilmsa - Drwęski, znany już powszechnie ze swej owocnej pracy społecznej, wybrany został przez radę robotniczą i żołnierzy, zrazu prowizorycznie, a dn. 17 kwietnia 1919 r. formalnie i ostatecznie przez radę miejską na prezydenta miasta, którego obowiązki pełnił aż do śmierci. Zmarł przedwcześnie, po krótkiej chorobie, dn. 14 września 1921 r. w 46 roku życia. Złożenie zwłok pierwszego w oswobodzonej ojczyźnie prezydenta stolicy wielkopolskiej na nowym cmentarzu parafji św. Wojciecha było potężną manifestacją żałobną całego Poznania.
Już za czasów niewoli Jarogniew Drwęski okazał się jako radny mężnym bojownikiem za sprawę polską. Był nie tylko wybitnym adwokatem, ale również doskonałym znawcą prawa administracyjnego, świetnie obeznanym z administracją komunalną. Jemu przypadło, będąc jedynym Polakiem w zarządzie miejskim, poprowadzić rządy poprzez najcięższe czasy przewrotu, wśród niezwykle trudnych warunków, jemu dostało się niezmiernie trudne zadanie spolszczenia administracji, całego stanu urzędniczego. Wiele pracy położył w sprawie aprowizacji miasta. Wieść o gorliwej jego pracy i trosce naokoło bytu miasta, rychło rozeszła się po kraju. To też wkrótce dzielny organizator samorządowy powołany został na prezesa Związku miast polskich. Będąc gorącym miłośnikiem muzyki – przez długie lata prezesował Związkowi Kół Śpiewaczych – prezydent Drwęski ufundował polską operę w Teatrze Wielkim i troskliwym był jej opiekunem. – Największym jednak dziełem jego było stworzenie Targów Poznańskich, pierwszych w Polsce. Energicznego inicjatora Targów nie zraził brak odpowiednich budynków. Aby więc przeprowadzić powzięty raz plan, rozdzielił Targi na dwa środowiska, a uzyskawszy baraki wojskowe na placu Liwonjusza, jedną część eksponatów tamże umieścił.
Ku wiecznej pamięci odważnego pioniera Targów placu temu nadano miano placu Prezydenta Drwęskiego. Leży on pomiędzy ulicami: Towarową, Przemysłową, Jakuba Wujka i Topolową. Obecnie znajduje się na nim dworzec autobusowy. Stare baraki z wojny także tam jeszcze widać. Dnia 14 kwietnia 1929 r., by uczcić i utrwalić pamięć zasłużonego twórcy Targów Poznańskich, wdzięczne miasto ufundowało tablicę pamiątkową, wykonaną przez prof. Wysockiego i umieściło ją na wieży Górnośląskiej, pod którą dn. 28 maja 1921 r. prezydent Drwęski otworzył pierwsze Targi Poznańskie.
https://i.postimg.cc/Xvgd8QDX/XXXIX-Jar ... rw-ski.png
*- Klaudyna Skóraszewska.
**- 11 listopada.

https://poznan.ap.gov.pl/edukacja-2/znani/drweski/
https://www.poznan.pl/mim/s8a/czy-wiesz ... ,5046.html
https://www.gmina-skoki.pl/news/educati ... e-smierci/
https://e-lapidarium.pl/cmentarze/rzyms ... w-drweski/
http://www.polskaniezwykla.pl/web/galle ... 99092.html

Drwęski Jarogniew, k. meld. 176, 177, skan 177, 178-
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... f9fa1970cb
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 17a2cea9d1

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Prezydent Jarogniew Drwęski był kuzynem trzeciego stopnia mojej praprababki Aldony Soldenhoff zd. Kozłowskiej urodzonej w Dulsku koło Inowrocławia (jej matką była Kazimiera zd. Drwęska). Jest to też w tym samym stopniu rodzina Jerzego Kozłowskiego z naszego forum - Jerzy jest potomkiem Witolda, brata Aldony.

_________________
Łukasz Bielecki

...et Marcus genuit Lucam. Lucas autem genuit Ignatium.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 508, 1.XI.
Str. 8.
XL (40)- ulica Klaudji Potockiej.
https://i.postimg.cc/gjzxNXY7/XL-ulica- ... ockiej.png
Claudyna z Działyńskich Potocka urodziła się w r. 1802* w Kórniku, w Wielkopolsce. Dziecięce lata i młodość spędziła w domu rodziców, senatora i wojewody kaliskiego, Ksawerego Działyńskiego i Justyny Modesty z hr. Działyńskich, pod której troskliwą opieką, kształcona na obywatelskich wzorach swych przodków, do przyrodzonej szlachetności nabrała licznych cnót. Przebywając dłuższy czas z matką w Paryżu, nie łaknęła zabaw i beztroskiego życia, jakiem wabiła nadsekwańska stolica, lecz mając upodobanie dla pięknej literatury i poezji, z zapałem oddawała się naukom. Równe zainteresowania i ten sam sposób myślenia, jaki poznała w domu rodzicielskim, zastała w nowem otoczeniu, gdy w r. 1824** wstąpiła w związki ślubne z Bernardem Potockim. I znowu wołał młodą kobietę szeroki świat do beztroskiego życia wśród zbytków i wygód. Klaudyna jednak nie szukała przyjemności w salonach kół arystokratycznych. Nie leżało to w jej usposobieniu. Spokojnie płynęło jej życie u boku męża, w zaciszu domowem, aż w listopadzie 1830 r. zew Ojczyzny niemilknącem echem rozbrzmiewał także po naszych ziemiach. Wtedy łagodna i spokojna Klaudyna obudziła się do czynu. Była – wraz z mężem Bernardem – jedna z pierwszych, którzy przeszli granicę, by stanąć w szeregach przeciw znienawidzonemu Moskalowi. Przez siedem miesięcy z największem narażeniem życia poświęciła się opatrywaniu rannych na polu bitew, a później pielęgnowaniu chorych na cholerę w przepełnionych szpitalach. Po upadku powstania, opuszczając kraj, przewiozła zagranicę niejednego ze skompromitowanych towarzyszy. Osiadłszy w Dreźnie, popierała usilnie ruch emigracyjny, ofiarując na potrzeby nieszczęsnych rodaków poważną część majątku swego i wszystkie klejnoty rodzinne. Bieżącego roku, w dniu 8*** czerwca minęło sto lat, kiedy w Genewie w czasie podróży, która miała jej przynieść zdrowie, znalazła w 34**** r. życia przedwczesną śmierć.
Literatura biograficzna o Klaudynie Potockiej nie jest zbyt obszerna. Znajdujemy jednak ciekawe zapiski, dotyczące charakterystyki „anielskiej jej postaci” u Mickiewicza, Wincentego Pola, Odyńca. „Ta kobieta – pisał Mickiewicz – godzi z rodzajem ludzkim i może natchnąć znowu wiarą w cnotę i dobroć na ziemi”, a Odyniec apostrofował swą „gwiazdę moralną” taką dedykacją:
„Tyś w moich oczach wyższą od ziemianki, Wyższa duszą kobiety, Polki, chrześcijanki, Blask Twój ziemską myśli rozproszył ślepotę, Wiem dziś jak kochać Boga, kraj, ludzi i cnotę”.
Ulica Klaudji Potockiej łączy poprzez tunel pod torami kolejowemi dworca głównego, ul. Marszałka Focha z ul. Fabryczną, czyli św. Łazarz z Wildą.
https://i.postimg.cc/2j9kPXTy/XL-Klaudyna-Potocka.png

*- ur. 27.VIII.1801.
**- ślub 25.IX.1825.
***- w niektórych źródłach data dzienna śmierci to 6.VI.
****- lat 35.

Zapis urodzenia Klaudyny-
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... =&to_date=

https://regionwielkopolska.pl/artykuly- ... 1801-1836/
https://blogi.platforma.bk.pan.pl/2020/ ... 1801-1836/
http://copozostalo.pl/wazne-postaci/wsp ... -1801-1836

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 520, 8.XI.
Str. 10.
XLI (41)- ulica ks. Rogalińskiego.
(rozdział publikacji bez numeracji).
https://i.postimg.cc/JzJ7NKDy/XLI-ul-ks ... skiego.png
Józef z Dzwonowa Łodzia Rogaliński, doktór teologji i obojga praw, sławny matematyk i fizyk, urodził się dn. 20 listopada 1728 r. w Jurkowie, pow. kościańskiego, z ojca Antoniego, dziedzica kilku dóbr, sędziego ziemskiego wschowskiego, starosty nakielskiego i z matki Heleny z Rogalińskich, jako trzeci z czterech braci. O młodości jego nie wiele nam wiadomo. Do szkół uczęszczał prawdopodobnie u ojców Jezuitów w Poznaniu. W r. 1746 wstąpił do nowicjatu Jezuitów w Krakowie, gdzie po trzech latach złożył śluby zakonne. Po studjach filozoficznych w kraju, był do r. 1754 nauczycielem w kolegjach jezuickich w Brześciu Litewskim, Toruniu i Kaliszu. Po dalszych studjach matematyczno – przyrodniczych w Paryżu oraz teologicznych i prawniczych w Rzymie, powrócił, wyświęcony na kapłana, w r. 1762 do kraju, gdzie wykładał w kolegium jezuickiem w Poznaniu fizykę eksperymentalną. Był zdolnym i gorliwym nauczycielem, a odznaczając się niezrównaną jasnością wykładu, urządzał raz na tydzień bezpłatne popularne odczyty publiczne, na których najchętniej widywał rzemieślników, a do których poziomu świetnie umiał zastosować swe prelekcje. Zarządzał ks. Rogaliński ponadto obserwatorjum Poznańskiem i muzeum fizyczno – matematycznem przy kolegjum jezuickiem, których zbiory, maszyny, urządzenia i narzędzia kompletował własnym i rodziny swej sumptem. W uznaniu swej pracy na około szerzenia kultury i oświaty został przez króla Stanisława Augusta odznaczony drogocennym pierścieniem i orderem św. Stanisława. Po zniesieniu zgromadzenia w r. 1773 był przez niejakiś czas rektorem akademji Wielkopolskiej i wizytatorem szkół Wielkopolskich, poczem został proboszczem wschowskim, a następnie dziekanem katedralnym poznańskim.
Głównem jego dziełem jest: „ Doświadczenia skutków rzeczy zmysłu podpadających”. Obszerne
to dzieło, którego tom czwarty na blisko 600 stronach zawiera: „ Prawidła całej sztuki wojennej”, jest pierwszem w Polsce, które traktuje fizykę w języku polskim. Dalszą jego zasługą jest wzbogacenie języka ojczystego o wiele nowych wyrażeń fachowych. Wydał poza tem: „O sztuce budowniczej”, „O dziwnych bursztynowania skutkach”, - kazania, mowy, tablice astronomiczne i in.
Umarł w pierwszych dniach listopada (biografje jego podają cztery różne daty śmierci jego, pomiędzy 2 i 6 listop.)*1802 r. w Poznaniu. – Sto lat później wdzięczni ziomkowie, w uznaniu zasług ks. Rogalińskiego, ufundowali ku jego czci marmurową tablicę pamiątkową z popiersiem, odlanem w bronzie, wmurowaną w środkową nawę kościoła farnego w Poznaniu, na lewo od głównego wejścia. Tablica głosi m. in. że był „autorem dzieł naukowych w języku polskim i popularyzatorem nauk”.
Ul. księdza Rogalińskiego na Łazarzu łączy ul. Błażeja Winklera z Aleją Hetmańską.
https://i.postimg.cc/xCk9dR2T/XLI-ks-J- ... li-ski.png

*- w opracowaniu Wielkopolscy Księża data zgonu 20.IX Poznań, pochówek 2.XI. Owińska.
W opracowaniu pod linkiem "polskaniezwykła" podano, iż ks. Rogaliński pochowany został w kaplicy św. Krzyża w Katedrze Poznańskiej.

http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main. ... is&id=3815
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place ... ,8880.html
https://www.miastopoznaj.pl/blogi/pozos ... m-poznaniu
https://www.poznan.pl/mim/turystyka/kos ... 40377.html
https://lazarz.pl/?id=2&nr=8374

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 532, 15.XI.
Str. 8.
XLII- ulica Rektora Święcickiego.
https://i.postimg.cc/tJZJjd8n/XLII-ul-R ... ckiego.png
Heljodor Święcicki urodził się dnia 3 lipca 1854 r. w Śremie* jako syn lekarza Tadeusza i Doroty z Korytowskich. Po ukończeniu gimnazjum śremskiego, zapisał się na wydział medycyny we Wrocławiu, który ukończył w r. 1877 świetnie złożonym egzaminem lekarskim, uzyskawszy poprzednio dyplom doktorski. Będąc zdolnym i pracowitym już jako młody student, napisał dwie prace naukowe, które obie nagrodzone zostały przez wydział lekarski. Po krótkim pobycie w Berlinie i Lipsku, gdzie pracował w instytutach fizjologicznych, specjalizował się w ginekologji, a pełniąc funkcję asystenta, wydoskonalił się w szpitalach położniczych w Poznaniu i Dreźnie, oraz klinikach uniwersyteckich w Jenie i Erlandzie**. Powróciwszy w strony rodzinne, osiadł na stałe w Poznaniu, gdzie rychło zasłynął jako wybitny fachowiec i dzielny operator. – Ale praktyka lekarska nie całkiem wypełniała mu dzień pracy; pociągała go również praca naukowa i społeczna. Rok rocznie drukował poważne prace naukowe; pozostawił ich 49, z dziedziny fizjologji, ginekologji, embrjologji i. t. p. Pisał w języku polskim, niemieckim i francuskim. – Wybitną też była jego działalność w Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Będąc członkiem zarządu i wiceprezesem, po śmierci ks. arcybiskupa Likowskiego, wybrany został przewodniczącym towarzystwa. Niemało zasłużył się także dla Towarzystwa Pomocy Naukowej, dzierżąc przez więcej niż 20 lat prezesurę komitetu poznańskiego. Niemniej położył zasług dla wielu innych instytucyj społecznych. Swojej działalności filantropijnej nie ograniczał do czynności formalnych w zarządach, lecz sam dobrze czynił, z własnych dopomagając funduszów zdolnym i zasługującym na to uczniom. Owocną była też praca jego w polsko-katolickich towarzystwach dobroczynnych, zespolonych w męskiem Towarzystwie św. Wincentego a Paulo, któremu również przewodniczył. – Będąc estetą i literatem, pisał Święcicki do gazet rozprawy z dziedziny charytatywnej, artykuły z przyrody, biografji i in. Ponadto redagował przez długie lata roczniki Tow. P. N. oraz „Nowiny Lekarskie”, zyskując sobie pełne uznanie i rozgłos w świecie naukowym także u rodaków poza kordonem. To też zasługi jego fachowo-redaktorskie niewątpliwie przyczyniły się do tego, że Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego nadał mu zaszczytny tytuł honorowego doktora medycyny. – Przy takim nawale prac zadziwiającym wprost jest, że znalazł on jeszcze czas dla swych tradycyjnych „wieczorków czwartkowych” na których przyjmował u siebie pokrewnych sobie myślą i sercem, gdzie niejedną ważną omawiano sprawę, zwłaszcza za czasów niewoli. A gdy zabłysła jutrzenka wolności, nikt inny jak Święcicki dał jako pierwszy inicjatywę do założenia naszej wszechnicy. Jako jej twórca i rektor, zabiegał z gorącym apelem o jej rozwój, poświęcił jej całą swą energję i pracę ostatnich lat swego życia. – Zmarł dnia 12 października 1923 roku, „pozostawiwszy po sobie pamięć człowieka o złotem sercu i męża dobrze ojczyźnie zasłużonego”.
Ulica Rektora Święcickiego łączy Jeżyce ze św. Łazarzem – ul. Grunwaldzką z ul. Wystawową.
https://i.postimg.cc/250SLXDB/XLII-Heli ... -cicki.png

*- wg niektórych źródeł urodzony w Poznaniu- w opracowaniu „Śremianin w rektorskiej todze” str. 17,18, pod linkiem "www.copozostało..." i w karcie meldunkowej.
**- Erlangen

Ślub Heliodora i Heleny- 3.VI.1886
Parafia katolicka Goszczanów, wpis 19/ 1886
Heliodor Święcicki (32 lat)
ojciec: Tadeusz Święcicki , matka: Dorota Korytowska
Helena Zaborowska z domu Dombska (39 lat, wdowa)
ojciec: Gustaw Dombski, matka: Leokadia
Dodatkowe informacje: Wdowa po Gustaw Zaborowski

k.meld. 626, skan 628-
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ska ... 53afb210c6

WBC, Dziennik Poznański nr 234, 13.X.1923- wspomnienie str. 1, nekrologi str. 7.
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... ref=struct

http://www.copozostalo.pl/wazne-postaci ... -1854-1923

WBC, Śrem w małych monografiach- Śremianin w rektorskiej todze-dzieciństwo, młodość, działalność.
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... 42/content

Opowieść o hrabinie Helenie z Dąmbskich Święcickiej-
https://kulturaupodstaw.pl/helena-z-dab ... ekologowi/

http://www.swietywojciech.archpoznan.pl ... rypta.html
https://i.postimg.cc/PrfDcfsn/wi-cicki-Heliodor.jpg
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81awe ... w_Poznaniu
https://pl.wikipedia.org/wiki/Erlangen

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.

Witam.

Kurier Poznański.
(link pod pierwszym postem).

Rok 1936.

Nr 544, 22.XI.
XLIII- ulica Władysława Nehringa.
https://i.postimg.cc/c4GDzjTY/XLIII-ul-W-Nehringa.png
Władysław Nehring* urodził się w Kłecku pod Gnieznem, dnia 23 października 1830 r. z ojca Jakóba i Barbary z Gostomskich. Po ukończeniu gimnazjum św. Marji Magdaleny w Poznaniu, oddał się we Wrocławiu studiom filologji klasycznej i historji powszechnej, specjalizując się w filologji słowiańskiej. Jako młody student zorganizował tam „Towarzystwo literacko – słowiańskie”. Po krótkim pobycie w Dreźnie, uzyskał w r. 1856 stopień dr. fil. na podstawie łacińskiej rozprawy, na temat badania krytyczne dzieł z czasów średniowiecznych z dni zarania naszej literatury. Po złożeniu egzaminu nauczycielskiego, pracował naprzód w gimnazjum trzemeszeńskiem, a następnie, do r. 1868 u św. Marji Magdaleny w Poznaniu. W tym to czasie założył „Tygodnik Poznański” – Po śmierci slawisty wrocławskiego, prof. dr. Wojciecha Cybulskiego, objął osieroconą katedrę języków i literatury słowiańskiej, pozostając na tem stanowisku z rzędu przez lat 40. W tym okresie był dwukrotnie dziekanem wydziału filozoficznego, a w r. 1893 rektorem wszechnicy wrocławskiej, co dla Polaka nielada było uznaniem ze strony niemieckich kolegów. Obok zajęć profesorskich Nehring rozwijał rozległą działalność naukową, pisząc studja nad dziejami literatury polskiej, oraz rozprawy krytyczne z dziedziny polskich zabytków językowych. Temi pracami dał podwalinę nauce dzisiejszej, wskazując drogę uczniom szkoły swej, z której wielu wyszło dzielnych ludzi, jak Wielkopolanie Biskupski, Danysz, Erzepki**, Kąsinowski i in. – Pisał po łacinie, niemiecku i po polsku. Niezapomniana jest praca p. t. „Altpolnische Sprachdenkmaler”, celne dzieło z dziedziny językoznawstwa polskiego. Ponadto wydał: „Studja literackie”, objaśniające utwory znakomitych pisarzy polskich, „Historję literatury polskiej”, dalej studja literackie o Reinholdzie Heidensteine, Joahimie Bielskim, Jerzym Dymitrze Solikowskim, pisarzach XVI wieku, jako też o Kochanowskim, Morsztynie i in. Wzorowe jest jego wydanie krytyczne najstarszego pomnika piśmiennictwa naszego „Psałterza florjańskiego, tudzież świetny zbiór „Kazań gnieźnieńskich”. – Jako etnograf, archeolog, paleolog, historyk, krytyk, a przedewszystkiem jako językoznawca poważne i trwałe położył zasługi, niemałą zyskał sobie sławę. To też był członkiem Akademji Umiejętności w Krakowie, Akademji Nauk w Petersburgu, Tow. Przyj. Nauk w Poznaniu i wielu innych towarzystw naukowych w Pradze, Wrocławiu, Medjolanie. – Umarł dnia 20 stycznia 1909 r. we Wrocławiu. Był to „umysł trzeźwy, logiczny, ale nie suchy, krytyczność baczna, czujna, ale nie sceptyczna, opanowanie przedmiotu rozległe, ale nie gubiące się w drobiazgach i szczegółach, w antykwarskich ciekawostkach”.
Ul. Władysława Nehringa leży na św. Łazarzu i łączy ul. Błażeja Winklera z aleją Hetmańską.
https://i.postimg.cc/dtn89SfJ/XLIII-W-a ... ehring.png

*- żona Adamina Pawłowska, zm. 1905 r. (info zawarte w opracowaniu pod linkiem …wrocław/dla mieszkańca…)

Ślub rodziców-
Parafia katolicka Kłecko, wpis 1/ 1829
Jacobus Nehreng (28 lat) Barbara Hoffman (27 lat, wdowa)
GROOM-PAN MŁODY: parents: Jan Nehreng +, Agnieszka
BRIDE-PANNA MŁODA: z domu Gostomska /parents: Piotr Gostomski, Klara

https://www.csw2020.com.pl/biogram/tema ... w-nehring/
https://www.wroclaw.pl/dla-mieszkanca/w ... o-slawisty

**- Erzepki Bolesław
https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Erzepki

https://www.lazarz.pl/?id=2&nr=7244

cdn.
Pozdrawiam.
Kaniewska Małgorzata.