Niestety, muszę to porozbijać na oddzielne posty i rzecz o Grodzieckich herbu Dryja daję tu w odrębnym poście, bo takie są tu akurat wymogi techniczne, że nie zmieści się tu w jednym poście cała ta dość długa jednak rozprawa
.................................
tak więc teraz o Grodzieckich herbu Dryja coś napomknę, zrzucę to ze swoich papierów, żeby mieć porządek, bo mam w papierach taki bałagan! Że nawet jak posiadam jakieś informacje, to nie mogę ich potem znaleźć!
A oczywiście piszę tu o nich podobnie jak wcześniej o Grodzickich herbu Gryf i Ostoja, żeby potem jednych nie mylić z drugimi. Ale też dla własnej wiedzy i przyjemności w rozwikływaniu historii genealogicznych.
Grodziecki herbu DryjaNie znalazłem na razie żadnej zwartej publikacji o Grodzieckich herbu Dryja. Jest za to publikacja pt. "Ród Dryjów wielkopolskich do połowy XV wieku" (wyd. 1990), ale jej treści niestety nie znam. Tak więc sam muszę sobie jakoś rzecz ułożyć i naświetlić.
W każdym razie Grodzieccy to stara średniowieczna rodzina szlachecka z terenów Wielkopolski i aż dziwne, że nie odnotował jej w swoim herbarzu Bartosz Paprocki.
Rozwikłać kwestię Dryjów w średniowieczu to sprawa żmudniejszych badań i bardziej dla specjalistów mediewiestów, bo były to jednak czasy, w których często zmieniano nazwiska wraz z nabywaniem nowych posiadłości. Ponadto w Herbarzu Duńczewskiego jest niezmiernie ciekawa rzecz o Dryjach małopolskich, zwanych Mutinami. Opowieść Duńczewskiego, przy okazji genealogi Dyamentowskich herbu Dryja, choć piękna, nasuwa jednak podejrzenia, że Mutinowie nic z Dryjami wielkopolskimi nie mają wspólnego, poza herbem, które u obu tych rodów mogło być inne, lecz przez podobieństwo i ewoluując mogło się w końcu zestopić w jeden wspólny rodowy herb (i byłaby tu zatem ta sama sytuacja, co u Różyców wielkopolskich i Porajów małopolskich, odrębnych herbowych rodów, ale potem zlanych właśnie w jeden ród)
Co do herbu, pieczęć Janusza z Tuliszkowa kasztelana kaliskiego z 1413 przedstawia herb Dryja jeszcze bez pasa (z 3 kamieniami) w skos, lecz tracze dzieloną w pas poziomo. Ale już wkrótce herb tego samego Janusza z Tuliszkowa zamieszczony w szwajcarskim herbarzu z 1415 tj. w "Księdze brackiej św. Krzysztofa na Albergu" (wyd. polskie w 1931) rysuje ten herb z pasem w skos. Bardzo podobny herb, jeśli chodzi o wizerunek, tj. 3 kamienie w pasie biegnącym ukosem tarczy, miał saksoński ród von Oelsnitz i ich późniejszy śląski odłam rodzina von Elsnitz (* "Herbarz szlachty śląskiej" Sękowskiego)
Grodzieccy herbu Dryja są wspólnego pnia z Modliszewskimi herbu Dryja (*Dworzaczek "Monografie" - a tam "Modliszewscy herbu Dryja")(ponadto Dworzaczek do Dryjów włącza niejakiego Niemierzę z Mileszyna wyst. 1411-19, ale widzi mi się że to raczej nie Dryjczyk, może Leszczyc albo Nałęcz, którego córka wyszła za Modliszewskiego i to najpewniej za Wojciecha).
Grodzieccy wywodzą się zatem - podobnie jak wszyscy Dryjowie wielkopolscy - od Bożęty ze Sczańca ("Bodzanta de Stanc"), występującego w latach 1237 -1257 (ale ożenił się on najpóźniej moim zdaniem przed 1220, bo w 1250 ma dorosłych synów, a w 1271 dojrzałego i pełniącego już ważny urząd kasztelański - wnuka; kładłbym zatem rok jego urodzenia na około 1190). Ten Bożęta ze Szczańca jest zapewne identyczny z Bożętą w 1233 podczaszym księcia Władysława Odonica (* tak np. twierdzi Bronisław Nowak w "Ród Porajów"). Szczaniec leży w ziemi świebodzinskiej, naówczas na pograniczu śląsko - wielkopolskim. Był własnością Bożęty, a potem jego dzieci jeszcze w 1278 i 1293. Potem wyszedł z ich rąk (zapewne Dryjowie pozbyli się Szczańca, ponieważ ziemia świebodzińska przeszła pod władanie książąt śląskich). Znaczyłoby to, że Dryjowie bliżej związani byli jednak z Wielkopolską niż ze Śląskiem (mimo iż legendy herbowe wiążą ich z Brandenburgią albo Czechami, uważają ten ród za napływowy, a nie słowiański i autochtoniczny). Bożęta ze Szczańca był też najpewniej właścicielem bliżej nieustalonych dóbr "Cholmen" (autorzy słownika historyczno - geograficznego podejrzewają w tej nazwie Chełmno koło Pniew), w każdym razie te dobra w 1250 przekazują synowie Bożęty, to jest "komes" Krystyn (Chrystian) i Stępota (a właściwie ten pierwszy za zgodą drugiego) klasztorowi cystersów w Paradyżu. Ponieważ w tym czasie ich ojciec jeszcze żył, podejrzewam, że owe dobra "Cholmen" dziedziczyli oni po matce (a donacja na rzecz cystersów mogła mieć związek np. z posługą religijną, z pochówkiem w tymże klasztorze któregoś z najbliższych członków rodziny, może właśnie matki?).
Od Krystyna Bożętowica (z Lubrzy) idą jego synowie - Wojciech z Lubieniowa (ewentualnie Lubrzy)(nazywany też w literaturze "Wojciech Krzeczonowicz"), podkomorzy poznański 1275, kasztelan zbąszyński 1276 i 1286-94, podkomorzy kaliski, sędzia poznański (tenże Wojciech miał rycerzy-wasali i jednemu z nich Teodorykowi w 1293 immunityzował, tzn. nadał 16 wolnych łanów w Szczańcu, z obowiązkiem służby wojskowej) i rzekomo Andrzej z Lubrzy i Lubieniowa, kanonik krakowski w l. 1325-1328 (ale tu on mi coś nie pasuje pokoleniowo). Z tej linii najpewniej wywodzili się Żerniccy herbu Dryja (wnioskuję to po imieniu Krystyn - był bowiem Krystyn z Żernik kasztelan zbąszyński 1376-83/91 i uczestnik zjazdu radomskiego podczas bezkrólewia w 1383). Żerniki są w posiadaniu Dryjów już w 1298.
Od Stępoty pochodzi zapewne Janusz ze Starczanowa, wyst. w l. 134-1370, kasztelan starogrodzki 1352-1365 i kasztelan kamieński 13(67)-70, który przejął (w drodze małżeństwa, kupna? przyjąłbym jednak dziedziczenie, bo to zbyt spore dobra, by jakiś Dryja nabył je za jednym zamachem) dawne dobra rodu Toporczyków koło Nekli (tj. Starczanów, Nekla, Stroszki, Kokoszki, Grodziszczko, Gublin, Kopaszyce, Mileszyna Górka ob. Targowa Górka). O tym świadczy miejscowość Stępocin, leżąca w tamtych terenach, której nazwa (wymieniona po raz pierwszy w 1363 jako "Stępocz") pochodzi od imienia Stępota. Potem poszły od niego rodziny - Gablińscy, Góreccy, Starczanowscy vel Nekielscy i Chłapowscy wszystkie herbu Dryja)
Od Stępoty idzie zdaje się tez Bożęta z Łubowa i Widzimia kasztelan lędzki 1271-1278 i zdaje się też "komes" Wit z Łubowa (choć widzi mi się on raczej wnukiem Stępoty).
Tenże Wit z Łubowa w 1325 zapisuje klasztorowi byszewskiemu połowę swoich dóbr Samsieczno z jeziorem (Samsieczno ob. w gm. Sicienko). Łubowo w pow. gnieźnieńskim zatem stało się (po przeniesieniu się ze Szczańca) głównym ośrodkiem tej rodziny. W Łubowie zresztą był średniowieczny gródek wśród łąk nad rzeką Mała Wełna.
Wit z Łubowa pozostawił synów - Piotra, Mikołaja, Jana i Bożętę z Łubowa 1325.
Andrzej z Łubowa był mężem Dobrochny Kościeleckiej.
Potem rodzina się rozrosła i rozrodziła (to zdaje się z tej linii łubowskiej wywodzą się też Lisieccy i Modlibowscy). Od dziedziców z Łubowa właśnie pochodzą Modliszewscy herbu Dryja (dziedzice dóbr Modliszewo i Wełnica ob. w gm. Gniezno), którzy ponadto nosili przydomek Sobiejucha. Sobiejuchowie Modliszewscy byli zresztą właścicielami dóbr Sobiejuchy oraz Górki Dąbskie i Zagojne koło Żnina (ob. w gm. Kcynia).
Piechna z Modliszewa kasztelan czarnkowski 1395-1401/03 (o nim wzmiankują * Słownik hist.-geogr. oraz Semkowicz w "Ród Awdańców", zdziwiony że Piechna był kasztelanem czarnkowskim w czasach gdy dziedzicami Czarnkowa byli Czarnkowscy)
Piotr Modliszewski 1425 (* KDW, dokument z 1425, w którym Mikołaj Kicki archidiakon gnieźnieński rozsądza spór o prawo patronatu kościoła św. Wawrzyńca w Gnieźnie)
Jan Sobiejucha z Modliszewa i Wełnicy wicechorąży gnieźnieński wyst. w l. 1411-27 (* KDW, nr. 1087 dokument z 1426, w którym Sędziwój Ostroróg wojewoda poznański zamienia grunty z bożogrobowcami z Gniezna) --> Mikołaj z Modliszewa 1426 (* KDW nr 1086, występuje tam Mikołaj razem ze swoim ojcem Janem, dokument prepozyta bożogrobowców, który odnawia przywilej na sołectwo we wsi Piaseczno sołtysowi Mikołajowi Kedzierce)(jak z tego widać Modliszewskich łączyły bliższe kontakty z bożogrobowcami w Gnieźnie)
Jan z Modliszewa 1432/34 (* KDW nr. 1138, występuje tam razem z Wojciechem z Modliszewa; czy to ten sam Jan co vicechorąży gnieźnieński?)
Trzeba jednak z Modliszewskimi uważać, byli bowiem również na tamtych terenach Modliszewscy herbu Ostoja, oraz wspomniani u Niesieckiego Modliszewscy herbu Topór (ci ostatni to linia Kołybskich, która wżeniwszy się i dziedzicząc Modliszewo zaczęła pisać się Modliszewski)
Ale wróćmy do Grodzieckich.
Stryjem braci Jana Grodzieckiego i Piotra Wyszyńskiego (z Wyszyny) był Maciej Dryja (z Modliszewa) dziekan poznański zm. 1449
Na razie to zapiszę więc tak:
Mikołaj z Modliszewa i Łubowa -->
I) (?) NN córka x (?) Maciej Pieczygroch z Opieczyna h. Opala (tu ze znakiem zapytania, wiadomo bowiem tylko, że jego żona była z Dryjów, ale wiążę ją z Modliszewskimi, ponieważ Macieja łączą bliższe stosunki z dziekanem Maciejem Dryją)
II) Maciej Dryja (zm. 1449/50) pleban w Dzierzbinie, kanonik uniejowski 1419, kanonik gnieźnieński 1425 - 14(39), dziekan poznański 1428, kanonik kujawski 1435, posesor dóbr kapituły Kobylniki w pozn. 1431 (t.r. został zwolniony od płacenia czynszu na dwa lata ze wsi Kobylniki, zniszczonych podczas wyprawy wojennej; w 1436 posesorem tych dóbr jest już inny kanonik), posesor dóbr kościelnych Mościska 1431-38 (zapewne było to uposażenie kanonikatu), zarządca i dzierżawca biskupich dóbr Kazimierz Biskupi 1437-39, dz. cz. d. Łabiszyn, dz. d. Babia i Barłogi w konińskim (dobra te sprzedaje w 1444 najpierw Maciejowi z Opieczyc, po czym je zaraz odkupuje; potem sprzedaje je na wyderkaf w 1445 Ziemakowi z Krzepczewa, który był potem ich posesorem jeszcze w 1450). W 1444 od Macieja Pieczygrocha z Opieczyc kupuje połowę miasta Czerniejewo z ze wsią Czerniejewo i folwarkiem Pakowo; w 1445 sprzedaje bratu połowę dóbr Rakowo (i osiadłego kmiecia w Czerniejewie); W 1448 został pozwany przez synów zmarłego Macieja z Opieczyc. W 1448 uiszcza sumę Wierzbięcie z Grzybowa burgrabiemu gnieźnieńskiemu i dziedzicowi w Łubowie. Jan Długosz wspomina Macieja Dryję w swoim dziele z 1480 pt. "Vitae episcoporum posnanenskis" (czyli "Żywoty biskupów poznańskich"), opowiadając, że Maciej sprzyjał podczas elekcji na biskupstwo poznańskie w 1437 Mikołajowi Lasockiemu. Biskupem wtedy jednak został wybrany Andrzej Bniński. Macieja Dryję wspomina również Stefan Damalewicz w "Żywocie św. Bogumiła" wyd. 1661, i na podstawie tych dzieł wzmiankuje też o nim Niesiecki pisząc o herbie Dryja; (* KDW, dokument z 1432 zapisuje go "Mathiam Dria", KDW nr. 1291 dokument z 1432, gdzie bp poznański nadaje młyn w Solcu młynarzowi Janowi z Gostynia; KDW nr. 1371 dokument z 1434; KDW nr 2017, gdzie "Mathiam Dria" świadkuje na dokumencie erekcji kościoła parafialnego w Grzymiszewie)
III) Marcin ze Szczytnik 1445. Marcina ze Szczytnik wspomina Niesiecki pisząc o "Sczytnickich herbu Belina"! Pisze o nim mianowicie powołując się na dzieło Stefana Damalewicza "Archidiecezja gnieźnieńska", że Marcin ze Szczytnik w 1443 ufundował kościół w Grzymiszewie. Zachowały się dwa dokumenty, pierwszy w którym w 1443 Wincenty Kot z Dębna arcybiskup gnieźnieński eryguje kościół parafialny w Grzymiszewie (* KDW nr. 2017), oraz drugi, w którym w 1443 Krzesław Kurozwęcki kasztelan wiślicki i starosta generalny wielkopolski zaświadcza, że Marcin z Grzymiszewa ("Grzmischewo") uposażył kościół w Grzymiszewie. (Wcześniej Grzymiszew przynależał do parafii w Turku; ponadto już właśnie wtedy w 1443 Grzymiszew nazwany jest miastem; sam kościół, drewniany, w Grzymiszewie niestety spłonął w 1783)
IV) Wojciech z Modliszewa, Mieleszyna, Międzychowa, Łabiszyna i Ciołkowa, vicepodkomorzy gnieźnieński, wyst. w l. 1427-34 (nie żyjący w 1448) (* KDW, nr. 1138, dokument dla Świętosława Kępy z 1432/40) --> Modliszewscy, Brzezińscy, Przesieccy, Milescy
V) NN x ok. 1420 (niestety nie znamy na razie jego imienia, zresztą mógł to być powyższy Marcin ze Szczytnik lub Wojciech z Modliszewa; znamy bowiem z imienia tylko 2 braci Macieja Dryi; rzecz w tym że Piotr z Wyszyn i Jan z Grodźca występowali jako bracia razem, osobno od innych dzieci powyższych)(czy aby nie można tej linii łączyć z Bieganowskimi herbu Dryja, którzy potem pisali się z Grodźca? bo z tymi Bieganowskimi to jest zagadka dotąd nierozwikłana i pisze o niej Dworzaczek w swoich monografiach - "Bieganowscy herbu Drya")(poza tym w latach 1425-1428 plebanem w Panience był niejaki Mikołaj Dryja i czy nie jest to kolejny brat Macieja Dryi?) -->
- 1) Tomisława (zm. przed 1469) x Teodoryk (Dzietrzych) Bykowski vel Bąkowski (Dworzaczek zalicza go do rodziny Bąkowskich z Bąkowa w kcyńskim, gdzie był wł. Wierzchucina, Wyrzy, Krąpiewa i Małejwsi, a który w 1469 był już powtórnie żonaty z Katarzyną NN) (Tomisława otrzymała 200 grzywien posagu, które po jej śmierci Bykowski w 1469 zwraca Grodzieckim, wygląda więc na to, że zmarła bezpotomnie)
- 2) Piotr z Wyszyn (Wyszyński)(zm. 1481/86), dz. d. Wyszyna 1446, 1476, skąd się pisał, ale zmarł bzp. W Wyszynie (ob. w gm. Władysławów w konińskim) był już wtedy kościół parafialny (ponoć - jak gdzieś czytam - zbudowany w 1374 przez niejakiego Dryję biskupa płockiego! a trzeba wiedzieć że żaden Dryja nie był biskupem płockim!) i dla jakiegoś ołtarza w tym kościele 1466 Piotr z Wyszyn wraz ze swoim szwagrem Szczawińskim czyni zapisy; potem po śmierci drugiej żony Piotr z Wyszyn w kościele w Wyszynie eryguje jakiś nowy ołtarz. Od 1469 Piotr z Wyszyn posiada na wyderkaf część wsi Chylin (od Mikołaja Chylińskiego)(Chylin ob. w gm. Władysławów, a zatem w sąsiedztwie Wyszyny). Piotr z Wyszyn był poza tym dziedzicem dóbr Jabłonna 1446, 1467, 1476 (ob. w gm. Władysławów), Przyborów 1446, 1467, 1476 (ob. część wsi Wyszyna), Smolnik 1446, 1467, 1476, 1481 (ob. w gm. Krzymów w konińskim, Smolnik zwany był też wtedy naprzemiennie "Nowa Wieś", o czym jednak nie ma w bardzo ważnej pracy Kozierowskiego "Badania nazw topograficznych...") i Kotunia 1446, 1467, 1476 (ob. w gm. Słupca w konińskim). W 1477 bierze na wyderkaf część wsi Gozdowo (od Marcina Grzymiszewskiego)(Gozdów w par. Grzymiszew). Piotr z Wyszyn był też właścicielem połowy dóbr Rzgów, które odsprzedaje na wyderkaf Palędzkim w 1477 (jednocześnie podobną transakcję na rzecz Palędzkich przeprowadza jego brat Jan Grodziecki). W 1463 jako prokurent reprezentuje wdowę Małgorzatę Grzyszewską w jej sprawie z Janem z Gosławic Licheńskim, wojewodzicem brzeskim. W 1473 Piotr z Wyszyn kwituje z 4 grzywien Jakuba Borowskiego, sługę Mikołaja Lesieckiego z Kiszewa.
Piotr z Wyszyn był żonaty: x 1* 14(46) Anna Szczawińska (zm. 1466; zdaje się pochowana została w Wyszynie, może nawet w kryptach kościoła, o czym świadczą zapisy 60 grzywien z jej sumy posagowej dokonane po jej śmierci przez męża oraz jej brata na rzecz tamtejszego ołtarza; kościół w Wyszynie z tamtych czasów niestety się nie zachował;); 2* 1467 Małgorzata Palędzka h. Drogosław (zm. 1475)
(i tu uwaga! - jeśli chodzi o Małgorzatę Palędzką to bardzo łatwo jest się pomylić i zasugerować się zapisami z TD, że była to siostra Jana Jabłowskiego kanonika poznańskiego, któremu w 1477 Piotr z Wyszyn oddaje 700 zł. posagu po zmarłej bzp. Małgorzacie, i stąd błędnie dać jej nazwisko Jabłowska ewentualnie Jabłkowska; tymczasem pochodzi ona z rodziny Palędzkich h. Drogosław, a wzmiankowany Jakub Jabłowski kanonik poznański to niewątpliwy Jakub Palędzki. Zresztą sam Dworzaczek nie wpadł na jej trop pisząc o Palędzkich w swoich "Monografiach". Stąd została tamże pominięta. Zresztą w TD roi się od błędów odczytu, więc trzeba korzystając z nich być bardzo ostrożny. Filiacja owej Małgorzaty Palędzkiej podobnie jak jej 4-ech braci jest jeszcze nierozwiązana, ale wiadomo że miała 4 braci Palędzkich: Jakuba kanonika kolegialnego poznańskiego 1462-82, Stanisława kanonika gnieźnieńskiego i kujawskiego 1473-86, Jan zm. po 1493 oraz Wojciecha zmarłego miedzy 1484 a 1489 rokiem; owi bracia dziedziczyli nie tylko w Palędziu, ale właśnie również w Jabłowie w pow. kcyńskim i dlatego raz się pisali z Palędzia a raz z Jabłowa; tak więc gdy w 1477 kwitują Piotra z Wyszyn ze zwrotu posagu swojej zmarłej siostry piszą się "z Jabłowa", a gdy otrzymują na wyderkaf od tego Piotra z Wyszyn część Rzgowa i od jego brata Jana Grodzieckiego w zastaw Barłogi i Babią to wtedy ciż sami i wszyscy 4-ej piszą się "z Palędzia" - zresztą te zastawy najpewniej właśnie były formą spłaty posagu po zmarłej Małgorzacie przez Piotra z Wyszyn i jego brata braciom Palędzkim i niewątpliwie miały charakter wzajemnych rozliczeń. To właśnie na skutek tego powinowactwa Grodzieckich z Palędzkimi, w 1493 roku Jan Palędzki został nazwany "stryjem" młodziutkich wtedy Jana i Anny Grodzieckich, towarzysząc im podczas zawierania ugody spadkowo-podziałowej o dobra niechanowskie - i jak widać owe "stryj" było to w rzeczywistości raczej dalekie powinowactwo, choć faktycznie: ze strony ojczystej. Ponadto a propos Dworzaczka i jego monografii, to błędnie tam pod Palędzkimi, że Wojciech Palędzki był w 1459 współdziedzicem Jabłonna, bo oczywiście był, ale wspóldziedzicem Jabłowa!) (uff, coś się wyjaśniło!
);
Trzecią żona Piotra z Wyszyn została: x 3* 1476 Dorota Charłupska (Malska h. Nałęcz?) (zm. po 1487)(wdowa Dorota otrzymuje w 1486 dożywocie na Kucharach Cerkiewnych od Mikołaja Grodzieckiego, a w 1487 kwituje tegoż z długu 100 zł.)
- 3) Jan Grodziecki
Jan Grodziecki (ur. ok. 1420 - zm. 1477/88) jest już właścicielem dóbr Grodziec, Jamno i Mokre w 1446?, kiedy to oprawia posag swojej żonie Bogumile NN. Grodziec nie należał do niego w całości. W 1464 właścicielem połowy Grodźca jest bowiem Jan z Gosławic Licheński h. Godziemba, syn wojewody brzesko-kujawskiego. W jaki sposób wszedł on w posiadanie połowy Grodźca nie wiem i jest nim pro forma jeszcze w 1483, tylko pro forma, bo od 1474 do 1483 tę połowę Grodźca od niego trzymała w zastawie Anna Brudzewska (zresztą już w 1463 Jan Licheński ma sprawę z wdową Małgorzatą Grzyszewską, którą reprezentuje Piotr z Wyszyn, i jej to w 1464 zobowiązuje się uwolnić połowę wsi Grodziec). Po śmierci Mikołaja Dryi, dziekana poznańskiego, zostaje wraz z innym bratankami Macieja Dryi jego sukcesorem. Do pełnego jednak podziału sukcesji po Macieju Dryi doszło dopiero w 1457 (a dokładnie rzecz podaje słownik hist.-geogr. i TD, że w 1457 Jan Grodziecki, Piotr Wyszyński, Niemierza z Łabiszyna, Marcin z Modliszewa, Andrzej z Dominowa, Jan z Łubowa oraz Mikołaj i Stanisław ze Szczytnik Czerniejewskich otrzymują od Łukasza Górki każdy po 111 grzywien i 1/10 części wsi Chorzępowo w par. Sieraków, a w zamian oddają mu swoje trzecie części wsi Czerniejewo i Rakowo, przypadłe im z działów braterskich po zmarłym Macieju Dryi, ich stryju; jeśli chodzi o Chorzępowo to potem wróciło ono do Górków). Zdaje się to właśnie również po Macieju Dryi Jan Grodziecki odziedziczył Barłogi i Babią (które jak wiemy były w zastawie wyderkafowym od 1445 i jeszcze w 1450 u Krzepczewskiego, ale może zostały odkupione?). W 1477 Jan Grodziecki zastawia dobra Barłogi i Babia braciom Palędzkim. Jan Grodziecki w 1469 reprezentuja swojego brata Piotra z Wyszyn w sprawie z Brzezińskimi.
Jan Grodziecki z Bogumiły NN pozostawił jednego syna -->
Mikołaj Grodziecki (ok. 1450 - zm. 1522)
Mikołaj Grodziecki (ok. 1450 - 1522), kasztelan santocki w l. 1495 - 1522, trzy-krotny asesor sądu starościńskiego generalnego (za czasów, gdy starostą był Ambroży Pampowski; poza tym zdaje się też że to właśnie Pampowski stał za nominacją Grodzieckiego na urząd kasztelana santockiego), otóż Mikołaj Grodziecki był dziedzicem sporych dóbr w ziemi konińskiej, gdzie koncentrowała się jego własność - do niego należały: Grodziec 1488, Janno, Mokre, Biała, Łagiewniki, Lądek, Lipice, Wielołęka, poł. Królikowo (wszystkie te miejscowości obecnie w gm. Grodziec; w Grodźcu była wtedy parafia, jej plebanem w 1465 był Mikołaj; w Grodźcu był też średniowieczny dwór obronny, obecnie niezachowany); ponadto był on również właścicielem dóbr rzgowskich tj. Rzgów, Poderzgowie, Modla, Zastruże, Baby i Barłogi z młynem (wszystkie te miejscowości obecnie gmina Rzgów w konińskim). Zapewne po bzp. śmierci stryja Piotra z Wyszyn został też właścicielem dóbr Kuchary Kościelne (w gm. Rachwał, pisano też "Kuchary Cerkiewne")(w 1486 wieś tę dożywotnio daje on Dorocie wdowie po swoim stryju Piotrze z Wyszyn; może też być że tę wieś odkupił on od Doroty, pozostawiając jej jednak tamże dożywocie). W 1495, w lutym, na 2 tygodnie przed ślubem swojej córki, Mikołaj Grodziecki (jak zatem widać na potrzeby ślubu i być może posagu dla córki) zastawia Mikołajowi Bratuskiemu sporą część swojego majątku, bo swoje części dobrach Kuchary Wielkie, Modla Bieniana vel Bienna, Rzgów, Poderzgowie, Biała, Barłogi z młynem i Zastruże z młynem (* o tym pisze również Leon Polaszewski w "Własność feudalna w województwie kaliskim w XVI wieku", wyd. 1976, oraz oczywiście wielokrotnie tu już przywoływany "Słownik historyczno - geograficzny województwa poznańskiego" Krystyny Górskiej-Gołaskiej & Pawła Dembińskiego). Dobra te od Bratuskiego nie zostały wykupione, toteż Bratuscy pozostawali potem wiele lat posesorami tych dóbr, tj. na pewno aż do roku 1527.
W 1496 Mikołaj Grodziecki nabywa część wsi Chylino (od Wojciecha Żdżarowskiego), a w 1505 dokupuje też część tegoż Chylina (Chylino ob. w gm. Władysławów, a zatem po sąsiedzku z Wyszyną)
Ponadto z herbarza Bonieckiego można jeszcze dodać, że Mikołaj Grodziecki był w 1506 arbitrem przy sprawie Ruszkowskich.
Mikołaj Grodziecki kasztelan santocki najpóźniej od 1478 był żonaty z Barbarą Niechanowską h. Zaremba (córką Mikołaja Niechanowskiego), zmarłą przed 1493. Pozostawił z niej dwoje dzieci, syna i córkę -->
- I) Anna Grodziecka (ok. 1480 - zm. 1505)(zmarła w czasie szalejącej wtedy zarazy, w 2 tygodnie po porodzie i po śmierci swojej wtedy właśnie świeżonarodzonej córki); wraz z bratem w 1493 zawiera umowę sukcesyjną z Anną z Niechanowskich Tomicką, siostrą ich matki, o podział dóbr spadkowych po śmierci Mikołaja Niechanowskiego, i w wyniku tej umowy wraz z bratem otrzymują oni dobra Miroszki, Nowa Wieś Niechanowska i Żelaskowo, dobra te potem Anna przejęła w całości, odkupując od swojego brata ich części w 1502; Anna Grodziecka x (20 luty 1495) Ambroży Pampowski h. Poronia (ok. 1440 - zm. 1510) wojewoda sieradzki 1494-1510, starosta średzki 1484-1510, starosta koniński 1485-96, starosta gr. łęczycki 1496-99, starosta gnieźnieński 1489-1501, starosta generalny wielkopolski 1498-1504 i starosta malborski 1504-1510 (Anna Grodziecka urodziła wojewodzie Pampowskiemu 5 córek, z czego dojrzałość osiągnęły dwie; Pampowski miał jeszcze dzieci z pierwszej żony Zofii z Dębna; genealogia Pampowskich jest bardzo dobrze i szczegółowo rozpoznana np. w Słowniku hist.-geogr. oraz w "Ambroży Pampowski starosta Jagiellonów" Jacek Wiesiołowski wyd. 1976, toteż chciałbym tylko zwrócić uwagę na jedną drobnostkę - otóż w kolegiacie w Kruszwicy znajduje się płyta nagrobna córki wojewody Pampowskiego i jego pierwszej z żony Zofii z Dębna - Zofii z Pampowskich Oporowskiej i ta płyta opatrzona jest herbami: ojczystym - "Gozdawą" Pampowskich, i tu jeszcze idzie wytłumaczyć, bo herb Poronia uważa się za śląską odmianę właśnie herbu Gozdawa, oraz herbem macierzyńskim - Dryją Grodzieckich! Skąd się zatem wzięło to nieporozumienie, skoro Zofia Oporowska nie była córka Grodzieckiej?)
- II) Jan Grodziecki (ok. 1479 - zm. 1531) po ojcu dziedziczył dobra Grodziec, Janno, Mokre. Występuje już w 1493, gdy razem z siostrą Anną zawiera umowę spadkową z Anną Tomicką (towarzyszy im jako "wuj" Jan Palędzki). Wg Bonieckiego Jan Grodziecki "prowadził własny orszak na wojnę turecką 1498". W 1502 odsprzedaje swoją część wsi Żelaskowo i Miroszki swojej siostrze Annie Pampowskiej. W 1522 kwituje Stanisława Zarembę Królikowskiego z 60 grz. zapisanych sposobem zastawnym na wsiach Królikowo, Biała i Lipice. W 1528 kupuje na wyderkaf łan roli we wsi Brzezno (od Jana Kiełczewskiego). W 1530 2 grzywny mają mu zapłacić Piątkowscy. W 1530 wyderkafuje całą wieś Kuchary Cerkiewne (Andrzejowi Sławińskiemu);
Jan Grodziecki był żonaty x 1516 Anna Kobylińska h. Abdank 2v. Złotkowska (ok. 1500 - zm. 15(57))(córka Mikołaja Kobylińskiego)(jej drugim mężem był Piotr Złotkowski h. Topór). Anna Kobylińska dziedziczyła po ojcu, a właściwe otrzymała od niego połowę dóbr Kobylin, Chwalenice, Rambiechowo, część Stary Kobylin wraz z połową stawu i wójtostwa z dworem, oraz należące do Kobylina stawy i sadzawki (takie jak Parzyszewy Folusz, Przezwany, Rudnik, Glinki, Kowielek, Przedwiesny) i dobra te najpierw dała w dożywocie ojcu, a potem w 1524 sprzedała (Jerzemu Konarskiemu).
Z małżeństwa Jana Grodzieckiego i Anny Kobylińskiej pozostały dzieci -->
--- 1) Anna Grodziecka 1532, 1533
--- 2) Bogumiła (Boguchna) Grodziecka (zm. 15(51)); 1532, 1533 (skądinąd jej imię Bogumiła potwierdza, że nosiła je po swojej bace, też Bogumile); x 1533/47 Stanisław Luboński h. Leszczyc (zm. 1551/79) dz. dóbr Luboń, Częstkowo i Sczmielnik w przedeckim
--- 3) Andrzej Grodziecki chorąży kaliski -> linia wyszyńska
--- 4) Piotr Grodziecki --> linia na Grodźcu, zeszła bezpotomnie w osobie jego wnuka Samuela
I tu uwaga - dzieciom tym w 1531, a zatem gdy były bardzo młodziutkie, towarzyszy w pewnej czynności prawnej jako ich "stryj" Jan Liczyński wojski sieradzki w l. 1518-1544 (i jest to jedyna o nim wzmianka w kręgu Grodzieckich). Byłby on zatem ich krewnym lub powinowatym ze strony ich ojca, a zatem Grodzieckich. Mało wiadomo o tej rodzinie. On sam, Jan Liczyński, wojski mniejszy sieradzki, był synem Macieja Liczyńskiego i Katarzyny Rola Bratuskiej. Ten związek Liczyńskich z Bratuskimi (zawarto go około 1476) wraz z późniejszym nazwaniem Liczyńskiego "stryjem" młodych Grodzieckich, inaczej stawia sprawę zastawów i wyderkafów, jakich dokonał Maciej Grodziecki w 1495 na swoich dobrach akurat Bratuskiemu, bo może właśnie jemu dlatego że był jego powinowatym? Czy Bratuski zatem wszedł w parantele z Grodzieckimi?
Piotr Grodziecki (ok. 1518 - zm. 1588) kasztelan santocki 1580/81 - 1588; dziedzic dóbr Grodziec, Janno, Mokre; dziedzic dóbr Barłogi 1557 (w 1557 sprzedaje je na wyd. Zofii Zarembiance kasztelance nakielskiej); dz. dóbr Kuchary (w 1557 połowę dóbr Kuchary sprzedaje na wyd. Katarzynie Bielikowej, która je jednak z powrotem odsprzedaje Grodzieckiemu w 1560, ponownie Kuchary Kościelne zastawia swojemu zięciowi Piotrowi Złotkowskiemu w 1571; w 1584 Kuchary Kościelne dzierżawi od niego Jan Gorzewski) oraz Kuchary Borowe (w 1584 sprzedaje je na wyderkaf księdzu Janowi Rozdrażewskiemu, który jeszcze w tym roku odsprzedaje je Zygmuntowi synowi Piotra! a ten zaś w 4 lata potem znowu je zastawia Rozdrażewskiemu); dziedzic dóbr Lipice 1568 (część Lipic sprzedaje potem Janowi Ciświckiemu wojskiemu kaliskiemu), Królikowo 1560, 1568 (do tego Królikowa należała pustka Rzepisko, którą Piotr Grodziecki w 1560 wyderkafował Przybysławskim), Biała, Łagiewniki 1568 i Lądek 1567 (to były wsie nie w całości, bo do tych części potem żona Grodzieckiego dokupiła jeszcze części w Królikowie, Łagiewnikach, Białej, Lądku i Lipicach przed 1577 od Doroty Turskiej). Dziedzic dóbr Kuchary Blizne 1546.
Piotr Grodziecki (podobnie jak jego brat Andrzej) należy do osób bardzo gospodarnych i aktywnych w ówczesnych zwyczajach handlu ziemią, scalania dóbr, nabywania i sprzedawania dóbr na wyderkaf, oraz w ich (dziś byśmy powiedzieli - lombardowych) zastawach. Udziela pożyczek, ale sam się też zapewne na jakieś ekstrainwestycje zadłuża (np. w 1567 zapisuje dług Janowi Służewskiemu wojewodzie brzesko-kujawskiemu, a w 1572 zapisuje dług 1500 złp Krzysztofowi Tomickiemu). Już w 1546 u Grodzieckiego zadłuża się Jakub Słuszkowski i zastawia mu swoją część Słuszkowa. W 1560 od Łukasza Górki wojewody łęczyckiego bierze na wyderkaf Kłosowice, Gura i Jaroszewo). W 1564 kupuje dobra Wardężyno (od Macieja Osieckiego; potem w 1566 i 1568 dokupuje również kolejne cząstki tej wsi od Wardęskich, np. w Wardężynie Małym część zwaną Pałuszyńską, aż ostatecznie Wardężyno sprzedaje w 1576/1581 Hieronimowi Kolnickiemu). Podobnie po zakupie wsi Szyszyno Wielkie w 1569 (od Kacpra Miłaczewskiego) sprzedaje ją w 1576 (Maciejowi Broniszowi). Tak samo, posiadając już część Czyżewa (która w 1571 zastawił Złotkowskiemu) zakupiwszy w 1572 inną część dóbr Czyżewo (zwaną Miroszkowską?) (od Jana Czyżewskiego), sprzedaje ją potem w 1576 (Bartłomiejowi Czyżewskiemu). Poza tym w 1567 i 1568 nabywa kolejne części wsi Pieczyska inaczej zwane Kaniewo (jedną od Stanisława, a drugą od Jakuba Jaroszewskich), a także w 1567 część dóbr Jaroszewice Małe (od Marcina Węgierskiego). Wchodzi też na krótko jako zastawnik w posiadanie części wsi Mycielin w 1571 (zastawił mu ją Stanisław Mycielski), bo w 1575 sprzedaje ją Piotrowi Złotkowskiemu, kupując od niego jednocześnie dobra Osieczna.
Piotr Grodziecki w 1552 został ustanowiony opiekunem dzieci Łukasza Jaroszewskiego. W 1555 Piotr Grodziecki ustanawia opiekunów dla swojej córki Anny w osobach arcybpa gnieźnieńskiego Jana Przerembskiego, Wojciecha Przyjemskiego pisarza z. kaliskiego i brata Andrzeja Grodzieckiego. W 1558 "ustępując z powiatu", a zatem przenosząc się, Piotr Grodziecki zapisuje i wyderkafuje swoje części we wsi Łagiewniki swojemu "servitorowi" Prokopowi Zaleskiemu, inne tamże 2 łany wyderkafuje swojemu słudze Stanisławowi Żbikowskiemu, a 1 łan w Grodźcu miejscowemu kmieciowi Janowi. W 1567 kwituje go z sumy 930 zł węg. Zofia z Kamienieckich Kozielska.
Jeszcze w 1588, pd sam koniec życia, Piotr sprzedaje Grodziec, Janno i Mokre, a zatem swoje rodowe dziedzictwo, swojemu bratankowi Andrzejowi Grodzieckiemu (ten gest jest w sumie niezrozumiały, bo mający jakby z tego starego dziedzictwa "wydziedziczyć" jego syna Zygmunta, ale dobra te już przed 1590 wracają do Zygmunta, syna Piotra).
Historycy Piotra Grodzickiego nazywają "gorliwym krzewicielem wyznania braci czeskich", w Grodźcu powstał zbór braci czeskich.
Piotr Grodziecki kasztelan santocki wchodził w związki małżeńskie dwa razy: x 1* 15(45) Barbara Sancygniowska h. Jelita (ok. 1529 - zm. 1577/78)(to córka Jakuba Sancygniowskiego zm. 1530 i Katarzyny Kamienieckiej)(Barbara otrzymała, być może posagowy, zapis 2000 zł. na wójtostwie we wsi Chmielnik w przeworskim od Jana Pileckiego starosty horodelskiego); 2* 1579 Zofia Jabłkowska h. Wczele (zm. 15(89))(córka Jana Jabłkowskiego)
Z Barbary Sancygniowskiej Piotr Grodziecki kasztelan santocki miał dwie córki i syna: -->
- I) Anna Grodziecka (ur. przed 1555 - 15(75)) x 1* 1571 Piotr Złotkowski h. Topór (syn Gabriela Złotkowkiego kasztelana nakielskiego); 2* Jan Rayski
- II) Barbara Grodziecka (zm. 16(05)) x 1578 Stanisław Gosławski (syn Andrzeja Gosławskiego kasztelana kamieńskiego), dz. części miasta Kutno i Licheń
- III) Zygmunt Grodziecki (ur. 1563 - zm. 1597/1601) już w 1577 matka odstępuje mu części w Królikowe, Białej, Lądku, Lipicach, Łagiewnikach i Kucharach Kościelnych; dziedzic dóbr Grodziec 1590, Janno 1590, Mokre 1590, Zastruże, Lipice 1590 (w 1589 odkupuje on część wsi Lipice od Jana Ciświckiego wojskiego kaliskiego), dz. d. Smolany Piec 1590, Koski 1590, Kuchary Cerkiewne 1590, Królikowo, Biała i Łagiewniki; dz. d. Barłogi i część Osieczna (najpierw część Osieczna i Barłogi wydzierżawia Wojciechowi Trąmpczyńskiemu, a potem mu je w 1591 sprzedaje); ponadto dziedzic dóbr Kuchary Borowe (to dziedzictwo jego ojca, ale drogą jakiś bliżej nieokreślonych spekulacji w 1584 kupił je od Piotra Grodzieckiego Jan Rozdrażewski i zaraz je sprzedał Zygmuntowi, a ten - nadal prowadząc interesy z księdzem Rozdrażewskim - w 1588 mu je zastawia na 6 lat; podobnie zresztą jak Borowe Zygmunt odzyskuje rodowy Grodziec sprzedany przez jego ojca prawie że na łożu śmierci; może zatem stał za tym jakiś konflikt rodzinny np. spowodowany drugim ożenkiem jego ojca Piotra - wszak macocha Zygmunta była młodziutka i w jego wieku! różne można snuć domysły...). W 1584 Zygmunt Grodziecki jest kwitowany przez Katarzynę z Kamienieckich Dąbrowską (zdaje się miał u niej dług), inny dług ciążący dotąd na kasztelanie Piotrze Grodzieckim Barbara Bratuska przenosi na jego syna Zygmunta w 1584. W 1589 sługą Zygmunta Grodzieckiego został nazwany niejaki Piotr mieszkaniec Konina (o którym wiadomo, że był bratem ciotecznym Bogusławskich); w 1590 Zygmunt Grodziecki sprzedaje Zofii Zarembinie kmiecia o nazwisku Stanisław Dereń, podobnie daje on mieszczaninowi z Konina Marcinowi Łagiewnickiemu kmiecia o nazwisku Paweł Bączek, który to kmieć zbiegl wcześniej ze wsi Grodziec do miasta Lwówek (* o tym "Transakcje chłopami w Rzeczpospolitej szlacheckiej" Janusz Deresiewicz, wyd. 1959);
Zygmunt Grodzicki poślubił x 15(85) Barbara Ciświcka h. Wieniawa 2v Bykowska wojewodzina sieradzka (ok. 1569 - zm. 1622/25). Barbara z Ciświckich Grodziecka w 1592 wydzierżawia dobra Królikowo, Biała, Koski i Łagiewniki (Mikołajowi Suchorzeckiemu), w 1593 zastawia wieś Kuchary Borowe (Kacprowi Modlibowskiemu), w 1597 jedną część Łagiewnik zastawia Janowi Kijowskiemu, a drugą Janowi Białęskiemu; a potem już jako wdowa w 1601 spłaca dług męża u Mikołaja Lisieckiego oraz zastawia wieś Zastruże (Piotrowi Stawskiemu), w 1602 kwituje się z Janem Spławskim, potem, przed 1610 wydzierżawia dobra Grodzieckich Królikowo, Biała i Łagiewniki (Janowi Białęskiemu), a w 1614 poślubia Stanisława Bykowskiego h. Gryf wojewodę sieradzkiego w l. 1611-1624.
Zygmunt Grodzicki miał z Barbarą Ciświcką syna jedynaka: -->
--- Samuel Grodziecki (ur. ok. 1591 - zm. 1605/1614) zmarł bezżennie i bzp, w młodym wieku. Był od 1605 dziedzicem dóbr Grodziec, Janno, Mokre, Lipice, Kuchary Cerkiewne, Biała, Łagiewniki, Królikowo; dz. d. Wielałęka, Konary, Smolany Piec, Koski, cz. Kuchary Borowe. Dobra te przeszły ostatecznie po jego bezpotomnej śmierci na jego kuzynów Złotkowskich (tj. dzieci Piotra Złotkowskiego i Anny Grodzieckiej).
Andrzej Grodziecki (ok 1520 - zm. 1578) chorąży kaliski 1571 - 1578; dz. dóbr Wyszyna 1548, gdzie około 1556 wznosi (z cegły na wapno) zamek z wieżą bramną i 6-oma basztami na rogach, i zamek ten otacza fosą (zamek ten został niestety zdewastowany, rozebrała go, potrzebując cegły, i zamieniła w ruinę administracja pruska przed 1864; z tego zamku do dzisiejszego dnia pozostał tylko fragment, tj. jedna baszta, obecnie znajdująca się w rękach prywatnych, gdyż posiada ją pan Andrzej Sielski).
Już w 1561 Andrzej Grodziecki posiada dom na przedmieściu gnieźnieńskim Targowisko (który to dom tamże wtedy daje w dożywocie Janowi Cieleckiemu, być może zakupiwszy go właśnie od niego), a w 1562 od Doroty Turskiej nabywa jakąś część tego przedmieścia Targowisko. Najpewniej już te właśnie inwestycje na przedmieściach Gniezna doprowadziły potem do tego, że w 1572 Andrzej Grodziecki na surowym korzeniu zwanym Jelenia Głowa zakłada i lokuje miasto Jędrzejewo, na co otrzymuje od króla przywilej lokacyjny, ustanawiający w mieście targ i jarmarki, ale z wyjątkową klauzulą - że "żaden z miasta tego do jakiejkolwiek wiary przymuszany być nie ma". Owe nowo założone miasto Jędrzejewo znajdowało się na przedmieściach Gniezna w granicach jego parafii św. Wawrzyńca, i obecnie stanowi część miasta Gniezno zwaną Cierpięgi. Leży ono nad jeziorem Jelonek, a graniczy z dzielnicą Słomianka i Targowisko w Gnieźnie, obejmując obecny rynek Bednarski oraz ulice Cierpięgi, Krótka, Łąkowa, Dalkowska, św. Wawrzyńca, Czysta, Jeziorna i Garbarska. Istnieje też domysł (wywiedziony z nazwy Cierpięgi), że tam właśnie znajdowało się tzw. Wzgórze Szubieniczne.
W 1580 roku było w Cierpięgach 8 zagrodników w części pana Żydowskiego (być może to właśnie ta część nosiła nazwę "Cierpięgi Małe"), a w pozostałej większej części (Cierpięgi Duże?) było 16 zagrodników, 8 komorników ("inquilini") oraz 3 rzemieślników (* Stanisław Karwowski "Gniezno", wyd. 1892)
Ten przypadek lokowania miasta tuż pod dużym miastem, na jego podgrodziu jest szczególny. Wydaje się bowiem, że taka lokacja nie tylko była inwestycją ekonomiczną, ale również że miała na celu zachować na tych terenach prywatną jurydykę oraz że była ona podyktowana względami religijnymi wobec rozwijającej się wówczas reformacji (Andrzej Grodziecki wszak był dysydentem). Miasto Jędrzejewo (w mieście Gnieźnie) z własnym wójtem , burmistrzem, radą miejską oraz cechami rzemieślniczymi rozwijało się i przetrwało aż do upadku Rzeczpospolitej szlacheckiej do 1791. (* zachowały się "Akta jurydyki Jędrzejewo" z lat 1640-1795, obecnie z zespole akt miasta Gniezna w AP w Gnieźnie, a jeden z pierwszych zapisów w najstarszej zachowanej tam księdze burmistrzowskiej wita nas krwawą opowieścią z 1641 o mordzie dokonanym na "nobilis" Mikołaju Sarnowskim, któremu morderca "głowę odciął i utopił, a ciało na rozstaniu dróg zakopał", stąd potem zapada taki właśnie a la vice-versa wyrok na psychopacie zabójcy, "aby był na cztery części ćwiartowany, a głowa jego także została odcięta i na szubienicy przybita", brrr
)(jeśli chodzi o te akta to rzecz ciekawa, bo Stanisław Karwowski przedwojenny autor monografii "Gniezno" korzystał z akt miasta Jędrzejewo z 1615 roku, co się zatem stało z tymi aktami?)
W 1573 sługą Andrzeja Grodzieckiego zanotowany został niejaki Andrzej Broczki (Brodzki?).
Andrzej Grodziecki chorąży kaliski x 15(46) Agnieszka Lesiecka h. Łodzia (ur. ok. 1530 - zm. 15(78)) (Agnieszka Lesiecka córka Marcina Lesieckiego dziedzica dóbr Morawino, Lisiec i cz. Przedzyń oraz Agnieszki Malskiej chorążanki sieradzkiej) (jej herb rodzinny podaje instalacja jej wnuka Krzysztofa Bardzkiego na kanonię poznańską z 1616, pisząc w jego wywodzie "Jadwiga (sic!) Lesiecka herbu Łodzia") (skądinąd wiele różnych publikacji żonę Andrzeja Grodzieckiego błędnie nazywa córką Mikołaja Osińskiego!)
Od Andrzeja chorążego kaliskiego i Małgorzaty Lisieckiej idzie co najmniej 12-oro dzieci, 7 synów i 5 córek: -->
- I) Katarzyna Grodziecka (zm. przed 1594) panna
- II) Bogumiła Grodziecka (zm. po 1593) x 15(92) Przecław Potocki (h. Szeliga?) (zm. 1610/26) (syn Jerzego Potockiego) dz. d. Łosiniec i Smarzew w sier. (Smarzew, obecnie Smardzew) (ich synem był Adam Potocki, który w 1626 poślubił Popowską, oraz Jadwiga, stara panna, odnotowana w 1669)
- III) Agnieszka Grodziecka (zm. 1626/27) x 1* 15(85) Łukasz Bardzki h. Szaszor (zm. 1588) dziedzic połowy miasta Września, dóbr Liszkowo i wsi Psary i Opieszyno; (2* ??? 1590 Jan Niszczycki ?); 3* 16(04) Wawrzyniec Łukasz Tworzyjański (ps. oczywiście Uruski w herbarzu błędnie czyni ją córką Adama Grodzieckiego kasztelana międzyrzeckiego, dla którego Agnieszka w rzeczywistości była ciotką!)
- IV) Anna Grodziecka (ur. ok. 1549 - zm. 1587/88) x 15(79) Jan Lipski h. Grabie (zm. 1610) (syn Stanisława Lipskiego podstolego kaliskiego), dz. dóbr Lipie, Jarantów, Godziętowy
- V) Marianna Grodziecka (ur. ok. 1574 - zm. 16(47)) x 15(90) Aleksander Suchorzewski h. Zaremba
i tu uwaga - w TD pojawia się zapis z 1642, wymieniający "Mariannę wdowę po Aleksandrze Grodzieckim", i jest to oczywiście błąd! Żaden bowiem Aleksander Grodziecki wtedy nie istniał! Tak więc poprawnie zapis ten odnosi się do Marianny Grodzieckiej wdowy po Aleksandrze" (rzecz jasna - Suchorzewskim) (a piszę o tym, bo zdarza się często, że na podstawie błędnych zapisów mnoży się potem nieistniejące w rzeczywistości osoby)
- VI) Marcin Grodziecki (zm. 1585/88) bzp., dz. części dóbr Krzymów, Borowo, Tury, Drzązno i Kociętkowy (dobra te po jego bzp. śmierci na mocy podziału miedzy jego braćmi i spadkobiercami przechodzą w 1595 na Władysława Grodzieckiego)
- VII) Stanisław Grodziecki (ur. ok. 1549 - zm. 1588/95) bzp.; dz. cz. d. Brzeźno, Szczepidło, Głodno (dobra te po jego śmierci w wyniku działów między braćmi przechodzą w 1595 na Andrzeja Grodzickiego)
- VIII) Mikołaj Grodziecki (ur. ok. 1549 - zm. 15(63))
- IX) Piotr Grodziecki (ur. ok 1549 - zm. 15(78))
- X) Jan Grodziecki (ur. ok. 1549 - zm. 1589/1603) --> od niego idzie linia rudnicka
- XI) Andrzej Grodziecki (ok. 1549 - 16(14)); po bracie dziedziczy część dóbr Brzeźno, Szczepidło i Głodno 1595 (stało się to na mocy działów z bratem Władysławem i po wzajemnych rezygnacjach, prowadzących z nim do wymiany dóbr, a przeprowadzonych w 1595); tenutariusz królewskich dóbr Tykadłowo, Russowo i Tłokinia w kaliskim 1588 (Russowo i Tykadłowo obecnie w gm. Żelazków; jeszcze w 1579 tenutariuszem tych dóbr był Rafał Leszczyński; Andrzej Grodziecki trzymał te dobra do śmierci, potem w 1614 tenutę tych królewskich dóbr król Zygmunt III przekazuje Wacławowi Leszczyńskiemu, który przejął je, ale nie bez kłopotów, bo dopiero po ugodzie z synami zmarłego Grodzieckiego); x 15(91) Małgorzata Witosławska 1v. Grudzińska (ur. ok. 1570 - zm. 15(91)) (córka Krzysztofa Witosławskiego i Zofii Wyrzyskiej; była ona wdową po Janie Grudzińskim, z którym się ożeniła w 1586) (Małgorzata dziedziczyła cz. wsi Laskownica w kcyńskim, którą w 1591 zastawia... swojemu mężowi)
- XII) Władysław Grodziecki (zm. 1622/25) --> od niego idzie linia rzgowska
Władysław Grodziecki (zm. 1622/25); dz. Rzgowa 1602 (ale nie całego, bo w 1591 dokupuje tamże cały plac i sad jabłeczny od Wawrzyńca Skałowskiego) oraz wsi Babia, Zastruże, Dąbrowica, posiadał też młyn w Wirach nad Wartą; po bracie dziedziczy w 1595 część dóbr Krzymów, Tury, Borowe, Drzązno i Kociętowy (wyszły one potem z jego rąk, w 1607 sprzedał bowiem całe swoje części Drzązno, Krzymowo, Tury, Borowe i Kociętowy Rafałowi Jarochowskiemu). Był również dziedzicem miasta Jędrzejewo pod Gnieznem (które to miasto, z wiatrakiem, przed 1600 zastawił Jerzemu Latalskiemu). Jeszcze w 1622 kupuje na wyderkaf za 9000 zł wieś Małachowo z folwarkiem i część wsi Wielkie Kempice (od Władysława Przyjemskiego podkomorzego kaliskiego) oraz wraz żoną nabywa na wyderkaf za 5000 złp Dembice (od Stanisława Grzymułtowskiego starosty średzkiego). W 1606 zadłuża się u Stanisława Pczynińskiego. W 1616 kwituje go Andrzej Domaradzki. W 1621 Władysław (po prostu stary lub chory) na pospolite ruszenie szlachty do Kcyni w swoim imieniu i za siebie wysyła Wawrzyńca Kurkowskiego (* "Popis szlachty w 1621").
Jak o nim piszą historycy, Władysław przeszedł na luteranizm i z kościoła w Krzymowie wypędził księdza katolickiego.
Władysław Grodziecki x (1601) Anna Grudzińska h. Grzymała (zm. 16(22)) była ona posesorką królewskiej wsi Topola w łęczyckim (którą to po niej odziedziczył wojewoda Zygmunt Grudziński w 1652)
Od niego idzie jeden syn: -->
- 1) Andrzej Grodziecki (ur. 15(94) - zm. 1634/35) dziedzic Rzgowa, pustki Rogoźno (tak został "pustką", nazwany przysiółek Rzgowa w 1635), wsi Babia, Poderzgowia, Zastruża i Modły Biennej oraz młyna w Wirach (ten młyn odnotowany w 1635) (te wszystkie wsie nie należały jednak do niego w całości, bo były tam wciąż drobnoszlacheckie cząstki, toteż Andrzej Grodziecki podejmując akcję scalania tych dóbr w 1630 nabywa cząstki we wsiach Modła Bienna od Felicjana Stawskiego, spłacając przy tym zapewne z zapisów posagowych na tych cząstkach jego córkę Marcjannę Stawską, również inny z zapis na tej cząstce w wysokości 500 złp ceduje mu Felicjana ze Stawskich Małachowska, a jeszcze inny zapis posagowy w wysokości 900 zł. miała tam Marianna ze Stawskich Strzyska, którą Grodziecki spłaca w 1631; potem w 1632 jeszcze inne cząstki we wsiach Modła Bienna i Zastruże Andrzej Grodziecki kupuje od Stanisława Trąmpczynskiego); ponadto Grodziecki posiadał królewskie wsie Jakubice i Wilamów w łęczyckim (* "Lustracje..."). Już w 1610 zapisuje dług 200 złp. Łukaszowi Orzelskiemu i Tomaszowi Dąbrowskiemu. W 1625 zawiera kontrakt z Janem Ottą Trampczyńskim, w 1626 kontraktuje się z Jakubem Łukomskim (który go potem kwituje w 1630, bodaj z części długu, bo Andrzej Grodziecki jeszcze mu zostaje winien 1000 złp. i ten zresztą dług ponownie mu zapisuje w 1631; tenże Jakub Łukomski w 1634 jest dzierżawcą Rzgowa), a w 1630 zawiera umowę z Janem Stawskim, a potem jeszcze w 1632 kontraktuje się ze Stanisławem Czartkowskim i w 1634 z Prokopem Poniatowskim. W 1632 kwitują go Mikołaj Biskupski z żona. Przed 1634 Grodziecki zapisał też sumę 200 złp Stanisławowi Roli i sumę 1200 złp Adamowi Kurowskiemu.
Andrzej pozostawił tylko dzieci nieślubne, a z łoża małżeńskiego był bezdzietny, toteż cały jego ziemski spadek dziedziczą jego bracia stryjeczni Krzysztof i Adam Grodzieccy, którzy w 1635 dokonują ich podziału, po czym swoją dolę Krzysztof sprzedaje Adamowi. Tak zatem ostatecznie dobra rzgowskie przeszły na Adama Grodzieckiego. Na Adama przeszły również jego królewszczyzny w łęcz. tj. Jakubice i Wilamów (* przy tej okazji wydawcy "Lustracji..." niesłusznie nazywają Andrzeja bratem Adama).
Żoną Andrzeja Grodzieckiego od 1612 była Katarzyna Baranowska h. Jastrzębiec kasztelanka biechowska (ur. 15(96) -zm. przed 1644, ale i być może przed 1635, nie widać jej bowiem w sprawach spadkowych po śmierci Andrzeja, a przecież gdyby wtedy żyła to na pewno nie byłaby pominięta) (była to córka Macieja Baranowskiego kasztelana biechowskiego 1600-1609 i Katarzyny Wojnowskiej)
Andrzej Grodziecki pozostawił za to dwoje dzieci nieślubnych z tej samej matki, jego służącej, niejakiej Barbary Radziczkiej (Radzickiej?) -->
--- a) Magdalena 1628
--- b) Jan 1628
Te dzieci wzmiankowane są tylko jeden raz w 1628, kiedy to Andrzej, nie mogąc zapisać im posagu ani przekazać dóbr ziemskich, a jednak przyznając się do ich ojcostwa i dbając o nie, zapisuje im dług 1200 złp. Wygląa więc na to, ze mialy wtedy one co najmniej 14 lat (więc urodziły się najpóźniej w 1614). Co się potem z nimi działo, tego nie wiem (być może te dzieci pomarły wkrótce, może nosząc piętno nieślubnych wyprowadziły się gdzieś daleko, a np. może Magdalena wyszła za mąż, jakąś sugestię mogą tu bowiem stanowić spore ale tajemnicze zapisy na rzecz Stanisława Roli i Adama Kurowskiego)
Jan Grodziecki (ur. ok. 1549 - zm. 1589/1603); w 1577 kupuje od matki dobra Morawino, po śmierci ojca jest współdziedzicem dóbr Wyszyna, Kuny, Krzymowo, Tury, Szadki, a także Russocice i Kamionki 1579 (* "Księgi poborowe"); x 1577 Anna Russocka h. Korab łowczanka sieradzka (zm. 1585/1612) (córka Mikołaja Russockiego łowczego sieradzkiego) -->
- 1) Elżbieta Grodziecka (ur. ok. 1586 - zm. 1602/03) x 1602 Baltazar Dunin Wąsowicz dz. Smogorzewa, Przystałowa, Krzesławic i Zawad w radomskim (tam pozostal jeden syn Bernard Dunin Wąsowicz zm. po 1623)
- 2) Krzysztof Grodziecki (ur. ok. 1587 - zm. 16(35)) wojski wieluński w 1627 (bardzo szybko jednak zrezygnował z tego urzędu); dz. dóbr Rudniki z folwarkiem Żurawnik i Kuźnica 1603, 1635; dz. wsi Dąbrowa 1603, 1635, dziedzic Młyńska 1635. W 1620 spadek po Russockim sprzedaje Przyjemskiemu (w sprawie tego spadku powstał jednak spór, bo dopiero w 1623 zawarto ugodę o spadek po Andrzeju Russockim z wdową po nim Zofią z Grzymułtowskich, w ktorej uczestniczy Krzysztof w soim imieniu oraz w imieniu swojego siostrzeńca Bernarda Dunin Wąsowicza). W 1635 po śmierci brat stryjecznego Andrzeja Grodzieckiego zostaje jego współsukcesorem, i o spadek i jego podział zawiera ugodę z Adamem Grodzieckim, ale dziedziczące na mocy tego podziału dobra Rzgów itd. zaraz sprzedaje temuż Adamowi (przy tym podziale nie ma już Andrzeja, brata Krzysztofa, co znaczy że ten nie już żył); Krzysztof Grodziecki x 1615 Krystyna Tomicka (ur. ok. 1599 - zm. 16(35)) (córka Andrzeja Tomickiego) -->
--- a) Anna (Katarzyna) Grodziecka (zm. 16(36)) x 16(35) Jan Biskupski h. Lis (zm. 1627/35) dworzanin królewski 1627; Anna Biskupska już jako wdowa zapisuje w 1636 dług 2912 zł. księdzu Stanisławowi Szczytnickiemu rektorowi poznańskiego kolegium jezuitów, oraz calej bursie Ubogich (być może w ten sposób wypełniła ona wolę albo testament zmarłego męża?)
--- b) Jan Grodziecki (ok. 1615 - zm. 1635) wiadomo o nim tylko, że w 1635 ojciec sprzedaje mu dobra rudnickie za 26650 złp.
- 3) Andrzej Grodziecki (zm. 1623/35) dziedzic dóbr Dąbrowa i Młyńsko w wieluńskim, dzierżawił w 1623 dobra bieganowskie (należące do Myszkowskich); x Anna Minor (córka Sebastiana Minora dz. Przybysławic i Elżbiety Pilczyckiej 2v. Łąckiej) -->
--- a) Aleksandra Grodziecka (ok. 1638 - zm. 1669) x 16(54) Mikołaj Myszkowski (zm. 16(59)) wł. d. Dąbrowa w wieluńskim; wg Bonieckiego wszystkie siostry Grodzieckie (a więc Aleksandra, Elżbieta i Marianna), a córki Andrzeja, po odziedziczeniu rudnik, sprzedają je w 1669 Olszowskim
--- b) Elżbieta Grodziecka (zm. 16(69)) x Mikołaj Odrowąż Bębnowski
--- c) Marianna Grodziecka (zm. 16(70)) x Franciszek Wierusz Kowalski (o tym związku oprócz Bonieckiego, wzmiankuje też Niesiecki)
--- d) Jan Grodziecki (zm. przed 1649) bzp., x Zofia Rydzyńska h. Wierzbno 2v. Łącka 3v. Złotnicka (zm. 16(91)) (po śmierci Jana Grodzieckiego wchodzi w powtórne związki i tak w 1648 jest już żoną Stefan Łąckiego chorążego poznańskiego, a w 1663 żoną Krzysztofa Złotnickiego) (mimo iż Rudniki po śmierci jej męża Jana Grodzieckiego dziedziczą jego siostry, posiada on tam swoją, może oprawną, cząstkę, bo w 1680 sprzedaje ona swoich poddanych z Rudnik)
I tu uwaga - w swojej pracy "Masłowscy herbu Samson" z 1963 Sławomir Leitgeber jako żonę Anny Masłowskiej w l. 1638-49 wymienia niejakiego "Przemysława z Wyszyny Grodzieckiego". Taki jednak nie istniał. Mowa tu zatem tak naprawdę o Przemysławie (lub Przecławie) Bykowskim.
ps. to oczywiście nie jest jeszcze skończone, edytuję i uzupełniam na bieżąco (jak mam czas)
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
