Zapewne nic wielkiego, ale zawsze coś!
Z tego, co się udało mi ustalić, to majątek Parchanie na przełomie wieków XIX i XX należał przejściowo do Polaka Macieja Wolniewicza - do 1873 r. Następnie do Niemca lub kupca – bankiera żydowskiego, niejakiego Römera, który z kolei majątek sprzedał w 1878 r. Hoffowi z Prus Zachodnich. Na początku XX wieku pojawia się Stanisław Kiefler, który mógł już pod koniec XIX w. dzierżyć majętność. Ale już w 1904 r. majątek dzierży niemiecka rodzina Lieberkühnów. Po powstaniu wielkopolskim majątek został rozparcelowany, a na resztówce osiadł gen. Sikorski. Na resztówce, a nie na majętności: skromny dwór, park, ogród i kilka hektarów.
Generał Władysław Sikorski zamieszkał w Parchaniu nieopodal Inowrocławia w 1923 r. Jak donosiła „Gazeta Bydgoska”:
Dowiadujemy się, że b. prezydent ministrów, gen. Sikorski, osiedla się w Parchaniu, powiatu inowrocławskiego, w resztówce, na którą podobno przyrzeczone miał już w urzędzie poznańskim przewłaszczenie, zasłużony i pełen poświęcenia pracownik dla dobra armii, pułkownik korpusu lekarskiego, dr Józef Krysakowski. Jeśliby faktycznie generał Sikorski, jako premier, był przyczyną pozbawienia płk Krysakowskiego resztówki Parchanie, świadczyłoby to niezbyt pochlebnie o jego bezinteresownym sprawowaniu wysokiego urzędu, na którym przyrzekał dążyć do „naprawy Rzeczypospolitej”. Ile w tym prawdy? Nie sposób dziś odkryć. Zapewne płk dr Krysakowski otrzymał inną równie korzystną ofertę w zamian za Parchanie.
LUŹNE INFORMACJE:
Największym posiadaczem ziemskim w tej miejscowości w okresie międzywojennym był włościanin Józef Goliwąs - posiadał 55ha. Jego przodkowie występowali tutaj także w XIX w.
Inni mieszkańcy tej wsi: Barth, Górny, Hutschenreiter, Jaworowicz - nauczyciel, Kamedulski, Kiesler, Noga - proboszcz, Paczkowski, Klamiński – karczmarz.
Parchanie na przełomie XIX i XX w. tworzyły dwie jednostki administracyjne: Parchanie – wieś kościelna tzw. okręg wiejski. Parchanie – dominium i okręg dominialny.
W 1873 r. Sąd w Inowrocławiu ogłosił na 27 lutego tegoż roku dobrowolną subhastę majętności Parchanie ok. 1200 mórg (306.38.60 ha) należącego do sukcesorów dziedzica Macieja Wolniewicza (Dz.P. nr 123). Jako właściciel wymieniany był po (1859r.) W 1878 r., 11 października, wieś rycerską Parchanie nabył od Römera, Hoff z Prus Zachodnich za kwotę 270000 marek (Dz.P. nr 235).
W 1893 r., 13 czerwca zawarł związak małżeński Józef Podlaszewski z Parchania (Dz.P. nr 138).
W 1905 r., 15 sierpnia, Andrzej Górny z Parchania kupił folwark w Wielowsi pod Pakością – 245 mórg (Dz. P. nr. 185)
W 1902-3 r. W Parchaniu 226ha w posiadaniu Stanisława Kieflera. W 1904-5; 6-7 znajdujemy tu niemieckich posiadaczy ziemskich: Luizę Lieberkühn jako właścicielkę oraz jej syna Ernsta Lieberkühna jako administratora. Wykazano wówczas 305.88ha
Pozdrawiam Marian P.
|